De essentie van het rapport van Klink en de zijnen is dat in de patiëntenzorg veel overbodige handelingen en verrichtingen plaatsvinden die niet de kwaliteit van de zorg en de gezondheid van de patiënt dienen en de kosten van de gezondheidszorg onnodig opjagen. Klink noemt een geschat bedrag van 6 to 8 miljard euro dat met deze overbodige zorg gemoeid zou zijn.
Ei van Columbus volgens Van Dale
Als zulke bedragen over tafel gaan, raakt iedereen buitengewoon geïnteresseerd, want dat zijn bedragen die echt zouden bijdragen aan de vermindering van de explosief groeiende kosten van de gezondheidszorg. Dat is nog eens wat anders dan gerommel in de marge van de gezondheidszorg door de rollator en de pil uit het pakket te gooien. Voor vele mensen leek dit rapport het ei van Columbus te bevatten. Welnu, laten we eens kijken of dit ‘ei van Klink’ ook inderdaad het ei van Columbus is. Van Dale geeft de volgende definitie van zo’n ei: ‘de oplossing van een moeilijk probleem, die zeer eenvoudig is als men er maar eenmaal is opgekomen’.
Wat is het moeilijke probleem in deze context? Dat is de vraag hoe wij substantieel de groei van de kosten van de gezondheidszorg kunnen beteugelen, zonder de kwaliteit en de solidariteit al te veel geweld aan te doen. Vervolgens dient dit moeilijke probleem dus eenvoudig te worden aangepakt op een manier waar nog nooit iemand aan gedacht heeft.
Niet nieuw en onduidelijk
Kijken we vanuit dit perspectief naar het rapport van Klink, dan vallen een paar dingen op.
Ten eerste is de benadering niet oorspronkelijk of nieuw. Er zijn in het verleden al lang rapporten verschenen over overbodige handelingen in de zorg. Met name bij de pogingen om de kosten van de medisch specialistische hulp te beteugelen, is dat een steeds terugkerend onderwerp geweest.
Ten tweede is Klink volstrekt onduidelijk over de wijze waarop deze kostbare overbodigheden kunnen worden teruggedrongen. Hij biedt geen instrumentarium aan dat de artsen dwingt om hun ingesleten gedrag te wijzigen. Eerder is het tegendeel aan de orde waar het rapport suggesties doet om de artsen die meewerken aan terugdringing van overbodige handelingen extra te belonen. Het gaat dan om allerlei moeilijk meetbare zaken als kwaliteit en uitleg aan patiënten waarom ze niet krijgen waar ze denken recht op te hebben. Het meeste geld ben je dan alweer kwijt. Hiermee geeft het rapport wellicht een impuls aan kwaliteitsverbetering maar geen bijdrage aan een oplossing voor het kostenprobleem.
Marktwerking jaagt volume omhoog
Ten slotte heeft Klink, zowel vanuit zijn vroegere functie als CDA-wetenschapper als vanuit zijn ministerschap, een systeem laten ontstaan dat het verrichten van medische handelingen alleen maar bevordert. Ik doel hier op de marktwerking, op de liberalisering van de prijzen en op het loslaten van budgetten die volumes moesten beheersen. Die werken als een vliegwiel op het volume van verrichtingen: enerzijds door de prijsverlagende druk van de markt en anderzijds door het natuurlijke verlangen van de medische specialist als homo economicus om steeds meer te verdienen. Het blote feit dat er momenteel geen klagende medische specialisten zijn duidt erop dat zij veel – en sommigen heel veel – verdienen in de zorg. En dat wil men graag zo houden.
Academische versus perifere ziekenhuizen
In het rapport worden wel medici opgevoerd die vrome verhalen houden over de noodzaak van beperkingen in het medische arsenaal, maar de Orde van de Medisch Specialisten, de belangenvereniging van de medische specialisten, was er als de kippen bij om te zeggen dat de specialisten daar al lang mee bezig zijn. Marcel Levi, voorzitter van het AMC, onderschreef weliswaar de analyse, maar veegde gelijk zijn straatje schoon door te stellen dat in zijn academische ziekenhuis de artsen heel zuinig zijn en alles moeten verantwoorden. Dus bij die grote academische conglomeraten valt niks te halen.
Nee, diezelfde Levi verwees gemakshalve naar de overige, perifere ziekenhuizen. Daar liggen de miljarden voor het opscheppen. Juist die ziekenhuizen worden echter door de marktwerking gedreven om meer omzet te maken, dus meer verrichtingen en handelingen uit te voeren, anders gaan ze failliet. De overheid zal hun niet meer de helpende hand toesteken, terwijl de academische ziekenhuizen zich nog wel in een bijzondere positie mogen verheugen.
Te mooi om waar te zijn
Frank Kalshoven concludeert in de Volkskrant terecht dat Klink en zijn collegae wel laten zien dat de zorg goedkoper kan, maar niet hoe we dat dan voor elkaar krijgen. Ondertussen gaan Haagsche politici aan de haal met het rapport. Een fantastisch verhaal om de politieke markt mee op te gaan: miljarden bezuinigen op zo’n manier dat het niemand pijn doet en ook nog eens de kwaliteit van de zorg verbetert. Het is te mooi om waar te zijn.
Al met al kan worden vastgesteld dat het rapport Kwaliteit als medicijn dus geen ei van Columbus bevat. Het is gewoon een ei van Klink. En Booz & Company plukt er de vruchten van, want die firma heeft nu een fantastische entree in de zorgsector om allerlei duurbetaalde onderzoeken te doen. En daar was Klink tenslotte voor ingehuurd. ‘Mission accomplished’ heet dat in de Angelsaksische terminologie van de wereld van de consultancy.
Rob Scheerder
Lees meer
Weblog Rob Scheerder
De basisverzekering moet gewoon als een belasting “”ge-ind”” worden , dan zijn er ook geen wanbetalers meer en hebben verzekeraars geen reclame- en inningskosten meer op de basisverzekering(jammer ??) en is iedereen verplicht verzekerd. Waarschijnlijk een te gemakkelijke en simpele en teveelgeldbesparende oplossing !!
De basisverzekering moet gewoon als een belasting “”ge-ind”” worden , dan zijn er ook geen wanbetalers meer en hebben verzekeraars geen reclame- en inningskosten meer op de basisverzekering(jammer ??) en is iedereen verplicht verzekerd. Waarschijnlijk een te gemakkelijke en simpele en teveelgeldbesparende oplossing !!
Zeker een heldere en goed opgebouwde analyse van Scheerder en ook de onvermijdelijke conclusie dat een consultancy bureau zijn investering (in de heer Klink) er uit gaat halen, lijkt mij juist. Ik mis nog de definitie van “overbodige diagnostiek” en van “overbodige verrichtingen (behandelingen)”. Zolang deze definities achterwege blijven, is alles wat op deze kretotologie gebouwd wordt, opgericht op drijfzand en dus geen serieuze discussie waard.
Wederom zijn consultancy bureaus de grote winnaar van marktwerking in de zorg. Als je de zorgsector verbreed met alle toelevaranciers (ICT, medische aparatuur, farmaceutische industrie, financiering, voeding etc) dan zitten daar de echte winnaars en gaat een groot deel van de kosten, want betaald door zorginstellingen of VWS, aan op. Zo zal Klink nu v boven de Balkenende norm verdienen. Is het dan niet vreemd dat niemand de Balkenende norm eist voor dit soort functionarissen? Kan je veel zorg Edward ers van betalen.
Wat beweert Rob Scheerder?
1. Ei van Columbus. Heeft Klink gezegd of geschreven dat hij het ei van Colombus had uitgevonden? Nee toch? Waarom dan een betoog tegen een fenomeen dat de schrijver zelf oproept?
2) Begrijp ik nu goed dat de schrijver het eigenlijk wel eens is met wat Klink constateert, ook al gaat het over oude wijn in nieuwe zakken?
3) Begrijp ik dat de schrijver betoogt dat hoewel we het allemaal al weten niemand, ook niet “in het veld”, er eigenlijk iets aan doet? Welke akties heft Rob Scheerder vanuit zijn (ware) professionaliteit ondernomen op actief te reageren op de mistoestanden waarover Klink het heeft en die Rob Scheerder en een aantal instemmers met zijn blog, begrijp ik, eigenlijk ook onderkennen? Waarom alle energie steken in reactief gedrag terwijl er blijkbaar veel te verbeteren valt in efectivieit en kostenreductie in de gezondheidszorg?
4) Begrijp ik uit de blogger dat hij het recht op voortschrijdend inzicht niet kent of bestrijdt?
5)Tip: als je met ideeen zoals die van Klink zoveel geld kunt terugverdienen maar ook verdienen, waarom zijn Rob, Maarten, Michel etcetera dan niet op de gedachte gekomen een rapport te schrijven als dat van Klink en daamee instellingen langs te gaan voor advisering? Jaloers?
7) Oproep dus om iets te doen in plaats van schijngevechten te voeren tegen beelden die we ook nog eens deels zelf oproepen; fulmineren tegen een vermeend ei van Columbus is retorisch aardig, misschien, maar het bein vermag vaker meer dan dit.
Prima blog, al vrees ik dat Klink en de Haagse politici ‘m niet zullen lezen.
Den Haag gaat een extra kwaliteitsbezuiniging inboeken en de firma van Klink krijgt de opdracht om met een plan te komen. Win-win met als grote verliezers de zorgaanbieders die de volgende onrealiseerbare plannen over zich uitgestort krijgen.
De analyse van Klink, hoe hij er achter kwam, dat zijn erfenis van Hogervorst de Zorgkosten juist uit de rails laten lopen, is goed.
Er kan heel wat gedaan worden aan verwijderen van verkeerde prikkels. Het inrichten van straatjes moet snel afgelopen zijn.
Blijft dat de grootste vermijding van zorgkosten in de Preventie ligt. Rogge (IOC) gaf het aan in MC dat net als in NL in Belgie de lichamelijke conditie van kinderen al decennia achteruit gaat. Zeer vele aandoeningen die nu in straatjes worden weggewerkt komen steeds frequenter en op steeds jongere leeftijd voor, ook kanker. Zivilizationskrankheiten.
Houdings-en bewegingshygiene terugbrengen bij de jeugd, vanaf de wieg zal de zorgkostenexplosie op termijn kunnen ombuigen. Ieder orgaanstelsel profiteert namelijk van deze optimalisatie in ontwikkelling. Grote omslagen in de Geneeskunde komen slechts door nieuwe biologische inzichten. Daar heeft ieder, van ouder,leraar, begeleider, tot arts( elke soort) en overheid zijn eigen taak in. Er was een tijd dat dit heel goed geregeld was in Europese landen. Wie poetst het Ei tot deze glans op??
Goed Blog van Scheerder. Twee dingen in het algemeen: Hoe komt het dat oud bestuurders pas na hun bestuursperiode tot inzicht komen waarvan je gehoopt had dat ze die tijdens hun bestuursperiode hadden moeten hebben. En ik weet zeker dat Ab Klink die ook had tijdens zijn bestuursperiode. Dus het interessant wat hem weerhouden heeft en wat ook nu bestuurders niet te doen of te durven. Dus dat gaat over het hoe waar veel mensen zich ook aan storen aan het rapport. Tweede er wordt inderdaad te veel zorg gegeven aan mensen die in de zorg komen. Maar gemakshalve onderzoeken we niet dat ook groot aantal mensen niet eens de zorg krijgen die ze wel nodig hebben. Mij zou niet verbazen als dat die 8 miljard weer opslokt. Dus prima dan ook goed verdelen.
Helder verhaal: oude wijn in nieuwe zakken dus. Alleen een fundamentele wijziging in bekostiging en honorering kan de kostenontwikkeling ombuigen. Marktwerking -al dan niet ‘ gereguleerd’ – bij een onverzadigbare vraag zal de kosten onbeperkt verder doen stijgen. Regiobudget voor de curatieve zorg?
Geld voor klink.
ZN ziet het namens de aangesloten verzekeraars totaal anders;
https://www.zn.nl/nieuws/zn-nieuws/nieuwsbericht/?newsId=043a2fb1-8ee1-4a6c-9f78-ac7a1ed2fb66
Rapport Ab Klink sluit aan bij lijn zorgverzekeraars
Focus op kwaliteit in de zorg voorkomt onnodige behandelingen, vermijdbare zorg en complicaties en beperkt de jaarlijkse groei van de zorgkosten. Dat concludeert adviesbureau Booz & Company in het vandaag gepubliceerde onderzoek ‘Kwaliteit als medicijn’. ZN is blij dat het belang van het systematisch en versterkt inzetten op kwaliteit door dit rapport onderstreept wordt. Dit sluit aan bij de lijn die ZN en de zorgverzekeraars reeds hebben ingezet.
Praktijkvariatie
ZN heeft – samen met Vektis en ondersteund door KPMG Plexus – eerder dit jaar onderzoek gedaan naar kwaliteit en kosten van de geleverde zorg op het gebied van COPD en astma, CVA en geboortezorg. De onderzoeksresultaten leveren relevante informatie op die als basis kunnen dienen voor het gesprek tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar.
—De verzekeraars zien de problemen niet zoals de zorgverleners en burgers van dit land ze zien. 8 miljard euro minder uitgaven impliceert 8 miljard minder stijging.
Van premie daling of teruggave aan de betalende partij kan in de visie van verzekeraars dan ook geen sprake zijn.
Achmea maakt ondertussen 3% netto winst op de verplichte basisverzekering. In de ogen van de politiek gewoon een collectieve uitgave. 600 miljoen weggesluisd.
Dat doen ze in Duitsland bij de Krankenkassen toch anders.
Grote gevaar is nu dat VWS/MinFin en CPB bij de berekening van het nationale zorgbudget en de theoretische rekenpremie een besparing inboeken op basis van de gissingen van A Klink.
Verzekeraars zijn immers niet vrij in het vaststellen van hun premies.
Deze blog komt recht uit mijn hart. De probleemanalyse deel ik met Klink (en vele anderen voor hem), maar ik zie geen enkele reden om te geloven dat hij ook maar een klein deel van de bezuinigingen weet waar te maken. Desalniettemin, verwacht ik dat de nodige zorgverzekeraars graag met Klink aan tafel willen zitten.
Prima blog van Rob Scheerder. Hij houdt het netjes; het is geen windei van Klink.
Er is nog iemand die een Ei heeft afgescheiden; Pieter Hasekamp, ZN directeur.
Kan Rob Scheerder wellicht ingaan op het weblog van Pieter Hasekamp tav concurrentie?
https://www.zn.nl/nieuws/zn-weblog/blog/?postId=fce0cff4-63ac-494a-b953-1e8dc1f072e7
Landelijk moeten verzekeraars met elkaar concurreren en die marktwerking is er volgens Pieter. Hij vergeet te melden dat het wisselen voornamelijk tussen labels is van eenzelfde concern en niet tussen concerns.
Maar de gestelde regionale samenwerking tussen verzekeraars staat op zeer gespannen voet met de landelijke concurrentie of zien wij dat verkeerd?
Gaarne het scherpe inzicht, gevoed door jarenlange ervaring, van Rob Scheerder op deze materie.
En dan maar gelijk ook ingaan op de terugval optie van Hans Hoogervorst.
Dank is groot.
Tja zit wat in.