Voor 2006 beschikten ambtenaren over een bij het IZA ondergebrachte ziektekostenverzekering. Het systeem heeft jarenlang uitstekend gefunctioneerd. Het oude IZA kende een mix van eigen betalingen en inkomensafhankelijke plafonds. Bij ieder ziekenhuisbezoek moest uit eigen zak een vaste eigen betaling worden gedaan. Aan het eind van het jaar werd afgerekend. Het totaal van de eigen betalingen mocht niet hoger zijn dan een bepaald percentage van het inkomen. Mensen met een laag inkomen en een hoge zorgconsumptie konden op die manier een deel van de eigen betalingen terugkrijgen. In de jaren negentig was het CDA een groot voorstander van een brede invoering van dit systeem maar zover is het nooit gekomen. Ook niet toen in 2006 de Zorgverzekeringswet werd ingevoerd.
Zorgvuldig gebruik en solidariteit
Anno 2017, het jaar van de verkiezingen, zou het mooi passen in een ‘reset’ van het eigen risico. Het past in de tijdsgeest om mensen zorgvuldiger gebruik te leren maken van de zorg. En het sluit aan bij de gangbare opvattingen over financiële solidariteit als het om zorg gaat. Mensen aan de rechterkant van het politieke spectrum zullen ongetwijfeld betogen dat zij al meer dan gemiddeld meebetalen aan het gebruik van zorg door mensen met lagere inkomens. Dat is helemaal waar. Maar mensen met hoge inkomens leven ook beduidend langer en dan ook nog in goede gezondheid. Mensen aan de linkerkant zullen betogen dat deze optie minder interessant is dan het eigen risico helemaal afschaffen. Maar er is al zoveel ‘gratis’ oftewel collectief gefinancierd in de Nederlandse gezondheidszorg. Veel meer dan in het buitenland. En op de lange termijn is dat absoluut niet houdbaar want de vergrijzing eist de komende jaren zijn tol en er komen steeds nieuwe behandelmethodes of dure medicijnen op de markt.
Takken op de rails
Er zijn ook tegenwerpingen mogelijk uit een andere hoek. De Belastingdienst of de zorgverzekeraars kunnen betogen dat ze nog niet klaar zijn voor een andere manier van innen of dat de bureaucratische kosten te hoog zijn (ondanks of misschien wel dankzij de verregaande digitalisering). Daarin hebben ze een historie. En zij niet alleen. De Kamer heeft jaren geleden de no-claimvariant van het eigen risico ingevoerd en later weer om zeep geholpen zonder de tijd te nemen om de gedragseffecten goed te evalueren.
Als er administratief wat verandert, gooit jan en alleman takken op de rails. Als je je daardoor laat tegenhouden, verandert er nooit wat. En enig geduld om te kijken of iets werkt, is ook meegenomen.
Sluit me aan bij Mirthe, nergens in Europa zijn er all inclusive voorzieningen als in NL waar wonen en service ook als zorg bekostigd wordt. Mijn oma van 97 heeft er ook geen moeite mee om met haar ZZP 4 indicatie, wonend in het zorgcentrum, toch zelf haar seniorenstoel te bekostigen (particulier). Daar spaart ze voor en ze vraagt een extra bijdrage met haar verjaardag aan haar familie. Ze heeft daar helemaal geen problemen mee, en vindt dat heel normaal.
Wanneer we erkennen dat er een maatschappelijke herordening gaande is van Publiek naar Privaat, daar waar het eigenlijk om een gewone burgeraangelegenheid gaat, kunnen we de publieke zorg zoveel mogelijk in tact laten. Ik doel daarbij op wonen en service. Dat moet terug naar de burger en de sociale klassen (eigen inkomen AOW en evt. pensioen / eigen vermogen) zodat diversiteit behouden blijft en het leven geconsumeerd kan blijven naar eigen wens. Al dan niet in een wooncentrum met wat meer bescherming (oude serviceflat concept). Persoonlijke zorg (1:1 gelieerd aan het individu) kan dan op ambulante wijze publiek gefinancierd blijven.
En daar kan dan nog een eigen bijdrage aan vast zitten gerelateerd aan inkomen. Dat zou een enorme stap vooruit zijn; minder publieke kosten, meer private markt meer welbevinden; immers kwetsbare burger blijft positief bijdragen in economisch bestel, ondanks ouderdom of ziekte. Ee groot goed! Niet zomaar veranderd, maar hier ligt wel sleutel naar fundamentele verandering binnen nu en 5 jaar…
Mocht je oude moeder in Belgie in een bejaardentehuis zitten, dan staat de gemeente bij je op de stoep: wilt u even bijdragen naar rato. Overigens in de gehele EU is dit zo, maar wij konden de onderhoudsplicht in het BW grotendeels vergeten dank zij de aargasbaten. Raakt helaas op.
Er wordt in Nederland helemaal niet meer collectief gefinancierd dan in de landen om ons heen Eric. Hardnekkig misverstand. Lees hier eens uit volstrekt onverdachte hoek pagina 23 en 24.
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2012/06/15/naar-beter-betaalbare-zorg
Wanneer gaan we advertenties zoals "heeft u uw budget voor een bril al opgemaakt" of een hoortoestel verbieden?
Waarom noemen we het eigenrisico niet gewoon wat het is. Een extra aanvulling op de verzekeringskosten. Het idee dat we de mensen moeten opvoeden om "zorgvuldiger" gebruik te laten maken van de zorg is volgens mij totaal achterhaald.
Die zorg die mensen zelf kunnen initiëren, denk aan de huisarts, valt niet in het eigen risico. Een bezoek aan het ziekenhuis bijvoorbeeld wel. Nu kun je niet naar het ziekenhuis zonder een verwijzing van de huisarts. Hoe kan iemand dan "zorgvuldiger" gebruik maken van de zorg?
De stijging van de zorgkosten zit niet in aan de kant van de gebruiker, de patiënt. De stijging wordt veroorzaakt door te dure medicatie, door medische hulpmiddelen en technieken, waarmee de medische en farmaceutische industrie grote winsten boekt. Natuurlijk moeten deze bedrijven grote bedragen aan R&D uitgeven, echter is dit al verrekend voor het bepalen van de winst.
Volgens mij is het efficiënter om de stijging van de zorgkosten tegen te gaan, door als Nederland collectief de medicijnen, medische hulpmiddelen en materialen in te kopen. Als land kunnen we waarschijnlijk meer druk op de prijs uitvoeren dan als individuele organisatie.