Het is maar een willekeurig voorbeeld uit vele: een student met ADHD-klachten krijgt op advies van zijn zorgverlener een behandeling aangeboden die hem moet helpen zijn leven beter te organiseren. De behandeling heeft effect en wordt na een afgesproken periode afgesloten. De student gaat vervolgens een halfjaar studeren in het buitenland, in de verwachting dat hij voldoende is toegerust om dat tot een succes te maken. Iets wat in grote lijnen blijkt te kloppen.
Tot zover niets aan de hand en louter goed nieuws. Het gaat echter mis als er geruime tijd na de behandeling een factuur op de mat valt. Of hij voor het einde van de maand 4000 euro wil overmaken, zijnde de kosten van de behandeling. Erg veel geld, voor iedereen, maar zeker voor een student. En geen enkele uitleg, geen toelichting, geen verwijzing naar een verzekeraar, geen vermelding van de grote kans dat hij in elk geval een deel van de kosten kan terugkrijgen; alleen een factuur.
Ongecontracteerde zorg
Het is een situatie waar we als Patiëntenfederatie steeds meer klachten over krijgen: ongecontracteerde zorg. Nietsvermoedende zorggebruikers gaan een behandeling aan, vaak na een verwijzing, bij een zorgverlener die naar later blijkt geen contract te hebben met de betreffende zorgverzekeraar. Geen mens die hen daar op wijst. Volkomen argeloze burgers komen zo onbedoeld en ongewild voor soms hoge kosten te staan. En waartoe dat kan leiden, weten we allemaal: schulden die van kwaad tot erger gaan en in het ergste geval totaal verstoorde levens.
Ik vind dit een van de weeffouten in ons zorgstelsel. Of beter, in de manier waarop er wordt gecommuniceerd.
Probleem doorgeschoven naar de zorgconsument
Begrijp me goed, er kunnen allerlei redenen zijn om zorgverleners niet te contracteren. Misschien vragen ze te veel, misschien bieden ze te weinig, misschien hebben ze geen zin in administratieve rompslomp… Allemaal min of meer valide redenen, waarover ik me in elk geval op deze plek niet zal uitlaten. Wat ik aan de orde wil stellen, is de achteloosheid, om niet te zeggen onverschilligheid, waarmee dit probleem wordt doorgeschoven naar de zorgconsument. De zorgconsument die doorgaans geen idee heeft hoe het zit, en ervanuit gaat dat de zorg gewoon wordt vergoed.
Veelal wordt gelukkig wel een deel van de kosten vergoed, doorgaans zo’n 75 procent. Maar dan nog blijven er soms aanzienlijke bedragen over, waardoor mensen grote financiële problemen kunnen krijgen. Problemen die nergens voor nodig zijn als de zorgconsument weet waar hij of zij aan toe is.
Offerte opstellen volgens IZA
Het veelbesproken Integraal Zorgakkoord (IZA), dat wij als Patiëntenfederatie hebben ondertekend, is wat dit probleem betreft een stap vooruit. Niet-gecontracteerde zorgverleners moeten voorafgaand aan de behandeling volgens het IZA een offerte opstellen. Verder moeten ze aangeven met welke verzekeraars ze een contract hebben en met welke niet, een verplichting die verzekeraars al hadden en die nog eens benadrukt is. En tot slot moeten verwijzers en verzekeraars goede voorlichting bieden aan patiënten over ongecontracteerde zorg.
Dat vergt wel wat organisatie. Wat mij betreft wordt verwijzingssoftware zoals Zorgdomein zo ingericht dat verwijzers en hun patiënten gemakkelijk kunnen zien welke zorgaanbieder gecontracteerd is. En als ongecontracteerde zorgaanbieder een offerte opstellen zonder dat je weet hoe lang een behandeling precies gaat duren, kan wel eens betekenen dat je een aantal opties moet bieden, bijvoorbeeld eerst een intake doen en dan verder kijken.
Maar die extra inspanningen horen gewoon bij je werk als zorgverlener. Je bent op aarde om mensen beter te maken of in elk geval goed te begeleiden, en niet om ze eerst een helpende hand te bieden en ze vervolgens als een baksteen laten vallen.
Het IZA is, met alles wat er op aan te merken is, in dit geval een stap in de goede richting. En dat is een van de redenen dat we het hebben ondertekend.
Door: Dianda Veldman, directeur/bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland
Wat een framing. Ik werk ongecontracteerd. Maar op de website staat al dat ik ongecontracteerd werk, in het gratis kennismakingsgesprek leg ik dit uit, de tarieven staan op de website, in de spelregels. Dit soort achteraf mensen een probleem bezorgen zou ik nooit doen. En met mij velen.
Beste Dianda, we hebben op veel punten schouder aan schouder gestaan bij het IZA rond patiëntenbelangen. Maar m.b.t. zorgcontractering, vrije artsenkeuze en dit artikel scheid(d)en onze wegen. Dit is m.i. de wereld op z’n kop.
Allereerst vergroot het IZA het risico voor de patiënt om een gepeperde rekening te krijgen voor een behandeling, want ongecontracteerde zorg mag straks nog voor minder dan 75% vergoed worden. Dit betekent een tweedeling in de samenleving: mensen met een kleine beurs nemen veelal een basisverzekering i.p.v. restitutiepolis, kiezen hierdoor noodgedwongen niet voor ongecontracteerde zorg. Weg vrije artsenkeuze. Jouw voorbeeld over ADHD slaat de plank mis. Juist in de ggz, met lange wachtlijsten en het belang van een goede klik met de behandelaar, is het behoud van vrije artsenkeuze cruciaal.
Ik vind dat ongecontracteerde zorg onterecht in een negatieve hoek wordt gezet terwijl hier ook sprake is van goed, innovatief en goedkoper aanbod (uitzonderingen daargelaten maar die zien we ook bij gecontracteerde zorg). De IZA-afspraken werken bureaucratie voor zorgaanbieders en professionals in de hand en ondermijnen de ooit bevochten rechtspositie van patiënten. MIND heeft daarom niet getekend, we willen onze handen vrijhouden om voor onze patiënten en naasten op te staan.
Wat n ongenuanceerd verhaal van mevr. Veldman.
Lijkt niet echt gebaseerd op gedegen onderzoek.
Ik zou toch anders verwachten van een voorzitter van de patientenfederatie, dan op deze wijze je stem voor het IZA te legitimeren voor jezelf en de organisatie, waar je voor staat.
Ook ik ken enkele uitwassen, waar met de huidige wetgeving en middelen die ter beschikking staan ook nu al ingegrepen kan worden, dat is geen reden om een verhaal als deze af te steken. Al die zaken rondom een offerte die mw. Veldman beschrijft worden sinds jaar en dag in de sector waarin ik werkzaam was (de GGZ) al lang gedaan. Op welke planeet verkeert mw. Veldman? In een door het ministerie en zorgverzekeraars zelfgecreerde imaginaire schijnwerkelijkheid? Met haar botte, gekleurde verhaal ter verdediging van haar beleid heeft ook de Federatie voor mij als iemand die ook wel eens zorg nodig heeft – haar zorg’consument’ (sic!) – afgedaan.
Dit is wel heel erg framing.
Kan het ook zo zijn dat patiënten en verwijzers juist heel tevreden zijn over de dienstverlening van een niet gecontracteerde zorgverlener? Of doordat ze niet tevreden zijn over de diensten van een gecontracteerde zorgverlener? En dus daarom bij een niet gecontracteerde zorgverlener terecht komen?
Die overigens niet onder doen aan transparantie
t.o.v. de gecontracteerde zorgverleners, minder vergoed krijgen dan de gecontracteerde zorgverleners en bovendien openstaan voor contractering.
Zou daar ook sprake van kunnen zijn?
Helaas is het artikel op basis van onvolledige en dus onjuiste informatie geredeneerd. Ik kan zelf als chronische patiënt én zorgondernemer meedenken en verwacht dat patiënten juist niet worden geholpen. Uit de praktijk:
• Niet gecontracteerde zorg biedt vrije artsenkeuze, hetgeen jarenlang door de rechter als groot goed werd gezien.
• Niet gecontracteerde zorgverleners doen alles wat in het artikel wordt aangegeven al wel om problemen met hun patiënten te voorkomen. Ze staan veelal dichter bij hun patiënten dan veel ziekenhuizen.
• Wij bieden met Vermoeidheidkliniek zorg die in alle opzichten voldoet aan IZA, werden eerder wél gecontracteerd, maar nu niet meer, zonder objectiveerbare redenen. Er waren betaalovereenkomsten met de meeste verzekeraars waarmee het in de blog opgevoerde probleem voor de patiënt werd ondervangen, maar die zijn (op VGZ na) bij alle verzekeraars eenzijdig, zonder enige aanleiding gestopt. Daarmee wordt geld uit de zorg onttrokken door alle extra administratie en de eigen patiënten benadeeld.
Misschien eens koffie drinken voor het volledige verhaal?
Pierre de Roy (06-53930236)
In het artikel staat “Wat mij betreft wordt verwijzingssoftware zoals ZorgDomein zo ingericht dat verwijzers en hun patiënten gemakkelijk kunnen zien welke zorgaanbieder gecontracteerd is.”
>> Zorgverzekeraars hebben deze mogelijkheid al. Zo maakt zorgverzekeraar VGZ sinds 2020 gebruik van ZorgDomein voor het tonen van verzekeringsinformatie aan verwijzers en patiënten. En sinds begin september geldt dat ook voor a.s.r. De voor patiënten relevante gegevens zijn van belang bij het kiezen van de best mogelijke zorg. Door de informatie beschikbaar te stellen op ZorgDomein, is het duidelijk wat de eventuele financiële verplichtingen zijn voor de patiënt op het moment van de verwijzing, in plaats van na de verwijzing of zoals hierboven wordt beschreven, pas na de behandeling.