De besturen van de NMa en ActiZ hadden een principeovereenkomst over een spijtoptantenregeling. Zorgorganisaties die in het verleden concurrentiebeperkende afspraken hadden gemaakt, zouden die kunnen melden bij een commissie met leden van zowel ActiZ als de NMa, en er dan met een schikking vanaf komen.
Nek in de strop
Een ruime meerderheid van de leden vindt echter dat de branche niet vrijwillig zijn nek in de strop moet steken. Ze zijn het principieel oneens met de harde lijn van de NMa, die in 2008 voor miljoenen euro’s aan boetes oplegde aan vijf thuiszorgorganisaties. Zij willen volgens ActiZ het debat aangaan over de spanning tussen de Mededingingswet en kwaliteit van zorg en het belang van de cliënt. En ze willen hun handen vrijhouden om naar de rechter te gaan als ze een boete krijgen. De praktische uitwerking, zoals het vetorecht van de NMa en de hoogte van de schikkingen, kon ook niet iedereen bekoren.
Schoonschipregeling
De discussie ging volgens aanwezigen nadrukkelijk niet over de merites van marktwerking. Maar de indruk die naar voren komt uit de voorkeur voor rechtszaken boven een schoonschipregeling, is dat de Actiz-leden vinden dat de NMa op een verkeerd spoor zit. De NMa-voorzitter Pieter Kalbfleisch reageert dan ook als gestoken. Hij stelt in een reactie dat de thuiszorg zijn geloofwaardigheid verliest met de afwijzing van een collectieve regeling. Hij kondigt aan dat de NMa nu verdergaat op de ingeslagen weg – de harde lijn dus.
Aangepaste boetes
Het valt te vrezen dat de afwijzing van het akkoord een aantal ActiZ-leden veel geld gaat kosten. Ze kunnen niet meer hopen op aangepaste boetes, maar moeten als ze pech hebben de volle mep betalen. Ook de juridische procedures gaan het nodige AWBZ-geld opslorpen. Maar dat, zullen de tegenstemmers ongetwijfeld zeggen, is niet de keuze van ActiZ, maar van de politiek die voor marktwerking heeft gekozen. Wellicht hopen zij dat na de verkiezingen de marktwerking van het toneel verdwijnt. Maar daarop gokken, is hoog spel spelen. (Zorgvisie – Krista Kroon)
Het wegvloeien van AWBZ geld aan dit soort zaken is jammer genoeg aan de orde van de dag. Dat de NMA zijn poot stijf houdt is niet meer dan normaal, dat de Actiz leden dit doen laat zien dat men al lang op het verkeerde spoor zit.
De marktwerking binnen de (thuis)zorg heeft geleidt tot een reusachtige verspilling van AWBZ gelden. Dit gedachtegoed heeft er voor gezorgd dat de ene na de andere megafusie werd doorgevoerd alles onder het mom van samen staan we (financieel)sterk. Het is de vraag of cliënten en medewerkers van deze organisaties hier uberhaupt baat bijhebben gehad. Actiz heeft naar mijn bescheiden mening zich nooit actief verzet tegen de invoering van marktwerking of het overhevelen van huishoudelijke zorg naar de wmo. Actiz is als belangenorganisatie nu zo groot geworden dat men 70 fte aan medewerkers heeft en bijvoorbeeld een overeenkomst met PricewaterhouseCoopers sluit voor 13 miljoen euro voor het uitvoeren van de Benchmark.
Op het terrein beleid is Actiz zeer actief en draagt wezenlijk bij aan ontwikkelingen binnen de zorg. Het gevaar ligt nu op de loer dat het instituut nu zo groot is geworden dat er meerdere belangen gaan spelen die wellicht niet allemaal meer direct naar de cliënten of de leden zijn te herleiden. Het is te hopen dat een dag op de hei (op eigen AWBZ kosten) voldoende is om leden en belangenvereniging tot elkaar te brengen en met een gezonde visie op toekomst van ‘de zorg’naar buiten treden.