De Governancecode geeft expliciet aan dat professionele zeggenschap onontbeerlijk is naast de wettelijke medezeggenschap via de ondernemingsraad en cliëntenraad in een zorgorganisatie. Een ondernemingsraad vertegenwoordigt de belangen van alle werknemers van een zorgorganisatie, bij een cliëntenraad gaat het om het perspectief van de cliënten. De van toepassing zijnde wetgeving voorziet niet specifiek in invloed voor zorgprofessionals, maar de Governancecode Zorg 2022 wel.

Adviesraad

Behalve in de governancecode staan ook in diverse kwaliteitskaders en cao’s bepalingen die gaan over de inspraak van zorgprofessionals. In de praktijk wordt dit vaak vormgegeven door een Professionele Adviesraad (PAR) en/of een Verpleegkundige & Verzorgende Adviesraad (VAR) in te stellen. Onder professionele zeggenschap wordt verstaan dat professionals hun professionele verantwoordelijkheid voor goede zorg kunnen dragen. Professionalisering staat voor een continu proces dat gaat over beroepsinhoud en kennisontwikkeling. Een zorgorganisatie is verplicht professionals “invloed” te geven op het beleid dat hen raakt in de dagelijkse beroepsuitoefening. Sterker nog: de organisatie moet haar professionals betrekken bij de beleidskeuzes over ‘de zorg van morgen’.
In de Governancecode Zorg 2022 staat dat medezeggenschap van professionals kan gaan via gestructureerde kanalen, zoals een professionele adviesraad of stafconvent, maar ook meer informeel via invloed op de dagelijkse beroepsuitoefening. Wat informele invloed op de dagelijkse beroepsuitoefening exact inhoudt wordt niet omschreven.

Reglement

Als gekozen wordt voor een adviesraad of adviesstaf dan kunnen aan de raad/staf verschillende rechten worden toegekend. Een adviesraad of -staf geeft advies aan het bestuur vanuit de beroepsinhoudelijke basis om de kwaliteit van de door de organisatie te leveren zorg te waarborgen en te verbeteren. In de praktijk komt het regelmatig voor dat, om de adviesraad een formele status te geven, in het reglement van de raad van bestuur een bepaling wordt opgenomen over de rol van de medezeggenschap van de adviesraad.
Ten behoeve van de adviesraad wordt in een stafconvenant/reglement vastgesteld wat de rechten zijn. Hierbij kan gedacht worden aan adviesrechten, maar ook aan instemmingsrechten. Bij het opstellen van een stafreglement zal rekening gehouden moeten worden met eventueel andere verplichte medezeggenschapsorganen om overlap, maar ook tegenstrijdigheid te voorkomen.

Sanne Koster, advocaat Health Care & Life Science bij PlasBossinade Advocaten