Denk bijvoorbeeld aan de opkomst van selfserviceconcepten. Wie weet nog waar het kantoor van zijn bank staat en wat de openingstijden zijn? Het inchecken op een luchthaven is een stuk makkelijker geworden. En denk aan het gemak waarmee je een reis uitzoekt, boekt en betaalt, hoeveel vliegkilometers worden gemaakt zonder ongelukken door de inzet van IT.

Twee kanten

Mijn kinderen zijn in de leeftijd van 11 en 9. Moet je eens voorstellen hoe zij reageren als ik vertel dat wij vroeger met overschrijvingskaarten betaalden, naar drie netten op televisie keken, telefooncellen hadden, een reisbureau. Natuurlijk vertel ik dan ook over uren buiten voetballen en de, soms, prachtige verhalen die een reisbureau-agent had. Veranderingen hebben altijd twee kanten.

De grote veranderingen zitten niet alleen in IT, maar ook in door IT gefaciliteerde processen en werkwijzen. Doordat we IT hebben toegepast en ermee hebben leren omgaan, ontdekken we de voordelen.

Zorg ziet IT als add-on

Bij verschillende ventures is CbusineZ actief met e-health. We zijn betrokken bij zowel e-health voor huisartsen, ziekenhuizen als voor de ggz. Wat mij iedere keer weer opvalt is dat in de zorg IT niet gezien wordt als een facilitator om bedrijfsprocessen te vernieuwen maar als een add-on. Er wordt dus niet naar het bedrijfsproces gekeken en geconstateerd dat een deel via e-health kan, wat dus minder tijd vergt, of naar een totaal andere inzet. Maar al te vaak komt de e-healthoplossing ‘er gewoon bovenop’. Bijvoorbeeld patiënten met diabetes krijgen dan de ‘gouden standaard’ en daarbij krijgen ze e-health. Het is logisch dat deze denkwijze niet leidt tot efficiëntere zorg.

Loslaten is vereist

De zorg is een conservatieve sector die maar moeilijk loslaat. Terwijl loslaten en leren vereist zijn om nieuwe technologie goed te benutten. Maar er is een kentering. Ik zie steeds meer professionals die anders gaan denken, die zelf gaan experimenteren. Ik was erg enthousiast over de houding en de energie van de deelnemers van de kennissessie van ZelfZorg Ondersteund. Zulke mooie voorbeelden van zorgprofessionals die proberen hun werkwijze te vernieuwen en willen leren van anderen. Samen met patiënten zijn ze aan het leren hoe ze optimaal zelfmanagement en e-health kunnen inzetten.

Cliënt en e-health centraal

Mijn optimisme werd ook aangewakkerd bij een andere venture. Een groep professionals had bekeken wat het effect was van een gegamificeerde e-healthtoepassing op een ggz-proces. De gemeenten, die per 1 januari dit hebben overgenomen, willen hoge kortingen waardoor de huidige prijs niet te handhaven was. Toch zag je in eerste instantie de groep sterk uitgaan van het huidige proces en her en der wat bijschaven. Een jonge psychologe stond op en vertelde dat zij eerder in co-creatie met cliënten totaal nieuwe processen had gemaakt, waarin de cliënt en e-health centraal staan en de behandelaar de rol van ondersteuner heeft. Op het whiteboard schetste ze een nieuw proces, compleet anders. De cliënt echt als middelpunt, de e-healthtoepassing centraal en de behandelaar als steun en coach daar waar de cliënt extra ondersteuning behoeft. Ineens stonden er groepsprocessen en ondersteuning van de familie. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik genoten heb van de sessie. Niet omdat ik een pleitbezorger van e-health ben, maar omdat er een frisse wind aankomt…. van zorgprofessionals zelf.

Joep de Groot,
CbusineZ