Ten eerste is het geen akkoord dat ondertekend wordt door álle belangrijke partijen in het veld. De huisartsen doen niet mee, en ook FNV en de andere vakbonden in de zorg zijn al in een eerder of later stadium afgehaakt omdat er geen draagvlak is bij de werknemers in de zorg. Er komt geen cent bij om de positie van zorgmedewerkers te verbeteren. Dus hoe denkt de minister haar plannen door te voeren als er onder deze zeer belangrijke groepen zorgprofessionals geen draagvlak is?

Oplossing voor nu

Dat brengt ons op het tweede punt. Er worden geen baanbrekende maatregelen voorgesteld die de problemen van nu gaan oplossen. En die zijn gigantisch. Met de 125.000 vacatures vandaag kunnen we de zorg van morgen nauwelijks leveren. Het ontbreekt aan aanpassingen van een systeem. Er wordt geen enkele stap gezet om de schadelijke gevolgen van de marktwerking in te perken. Weg doorbraak om het zorginfarct op te lossen.

Salarisontwikkeling

Er komt géén geld om de achterstanden in de salarisontwikkeling van groepen zorgmedewerkers in te lopen. Uit benchmarkonderzoek is gebleken dat er al zeker 20 jaar een achterstand is die oploopt tot 9 procent ten opzichte van de marktsector. Om werken in de zorg aantrekkelijker te maken, moet er geld van het Rijk komen om deze achterstand in te lopen. Dit staat nog los van de huidige inflatieproblemen. Maar de minister zegt niets toe en dat is een dikke middelvinger richting de zorgmedewerkers. En nee, het is geen oplossing om dan maar met de pet rond te gaan.

Krimp

Vervolgens gaat het akkoord ook uit van een maximum van het deel zorgmedewerkers (een zesde) op het totaal van de groep werkende Nederlanders. Aangezien de beroepsbevolking krimpt, betekent dit dat het aantal zorgmedewerkers moet krimpen. Dit terwijl de werkdruk in de zorg torenhoog is, het ziekteverzuim angstwekkend stijgt en zelfs jonge mensen afhaken omdat werken in de zorg te zwaar is. Vasthouden aan of zelfs een daling van het huidige aantal zorgmedewerkers is opnieuw een dikke middelvinger naar de zorgmedewerkers. Want de vraag naar zorg, die zal blijven stijgen.

Aanbesteding

En dan het aanbestedingscircus. Dit kost zowel zorgaanbieders als overheden zakken met geld en tijd. Bureaus en commerciële partijen maken daarentegen forse winst met publieke middelen. En de positie van zorgverzekeraars wordt alleen maar sterker. Ondanks dat ondertussen breed wordt erkend dat de marktwerking in de zorg negatieve gevolgen heeft, wordt er in het akkoord geen poging gedaan hierin ook maar iets te doorbreken.

Innovatie

Ten slotte zijn er hoge verwachtingen van technologisering, digitalisering en inzetten van domotica. Natuurlijk kan er door innovatie anders en efficiënter gewerkt worden. Maar laten we wel realistisch blijven. En laten we vooral sámen met de medewerkers werken aan innovatie.
Met een akkoord dat over de hoofden van werknemers heen is gesloten, wordt niet het goede voorbeeld gegeven.

Door: Bert de Haas, bestuurder FNV Zorg&Welzijn en Elise Merlijn, bestuurder en onderhandelaar FNV Zorg&Welzijn