Zij wil dat doorbreken door partijen meer te prikkelen tot het nemen van verantwoordelijkheid. Er moet meer dynamiek in de sector komen. De budgettering van zorginstellingen moet worden vervangen door prestatiebekostiging, (basis)zorg moet dicht bij de patiënt worden aangeboden, de kwaliteit en veiligheid van de zorg moeten beter en zorgverzekeraars moeten meer risico gaan lopen opdat zij geprikkeld worden om de beste zorg tegen de laagste prijs in te kopen.
Met betrekking tot de banken is een cryptische zin opgenomen in de brief: “Aanbieders van medisch specialistische zorg zijn voor hun kapitaal afhankelijk van banken, in tegenstelling tot zorgaanbieders in de eerste lijn. Het is belangrijk dat deze (welke?) zorgaanbieders meer mogelijkheden krijgen om aan hun geld te komen.”
Andere geldgevers
Als de minister bedoelt dat het goed is dat – naast een handjevol Nederlandse banken – ook andere geldgevers actief zouden moeten worden in de gezondheidszorg, dan ben ik dat van harte met haar eens. Mijn waarneming is dat er veel belangstelling is bij kapitaalverschaffers, zoals beleggers en investeerders, om toegang te zoeken tot de gezondheidszorg. Wat hen echter weerhoudt, is de instabiliteit van het bekostigingsstelsel en het onvoorspelbare gedrag van de overheid. Je zult maar met risicodragend kapitaal hebben geïnvesteerd in een zbc met de ambitie om te groeien en marktaandeel te veroveren op basis van een goede klantwaardepropositie – eigenlijk precies datgene wat de minister nastreeft blijkens haar brief – en dan word je plotseling geconfronteerd met een bevriezing van honorariabudgetten omdat de overheid de macrokosten wil beheersen. Dat zet een businesscase in een heel ander daglicht en dat schrikt investeerders af. Je kunt niet van risicodragende kapitaalverschaffers verwachten dat zij geld steken in ondernemingen als het perspectief op het maken van een rendement door veranderingen in regelgeving plotseling kan verdwijnen.
Stabiliteit vereist
Zorg die werkt, verdient kapitaal dat werkt. Dat vraagt om een uitgebalanceerd bekostigingsstelsel dat stabiel is in de tijd en waarbij het mechanisme van kortingen achteraf zo veel mogelijk wordt afgeschaft. Als het de minister lukt om daarin doorbraken te forceren, zou dat de hele zorgsector enorm vooruit helpen.
Michel van Schaik, directeur gezondheidszorg Rabobank Nederland
Ik denk dat elke investeerder hoopt dat zijn geïvesteerde geld, winst zal opleveren. Deze winst wordt hoe dan ook verdiend over de hoofden van patiënten én zorgverleners. Wie in Nederland is daar nou bij gebaat? Hedgefunds staan bekend om het scheiden van winstgevende en verliesgevende onderdelen en het failliet laten gaan van de laatste. Zij zullen niet geïnteresseerd zijn in oma’s gebroken heup .Wanneer we als land en bewoners via de belasting voldoende geld ophalen om de ziekenhuizen te financieren, loop je tenminste niet het risico dat er een enorm klasseverschil in behandelkwaliteit zal gaan ontstaan.
Elk businessmodel dat uitgaat van groei van het totale zorgaanbod, en dus uitgavenstijgingen in de zorg, kan een tegenreactie verwachten van VWS. Dat is geen risico: you can bank on it. Een model dat uitgaat van een beter product tegen een lagere prijs, waarmee andere zorgaanbieders uit de markt worden gedrukt maakt wel kans. Kijk maar naar de de WMO en buurtzorg. De zorg is nu eenmaal geen gewone sector en dat zal het ook niet worden. Dat is niet erg als we ons dat allemaal realiseren. Gewoon schelden op VWS uit naiviteit helpt niet om dit begrip te verspreiden.