Staatssecretaris Martin van Rijn van VWS is er niet gerust op. Hij kondigde 5 juli aan dat hij streng zal zijn bij het verdelen van het extra geld om ervoor te zorgen dat het echt gaat naar betere zorg en extra medewerkers. Hij wil niet dat het geld ‘wegglijdt’ naar vastgoed of meer management.

Verhoging tarieven ouderenzorg?

De zorgen van Van Rijn zijn begrijpelijk. Zorgaanbieders zouden niets liever zien dan dat het extra geld via een simpele verhoging van de tarieven wordt verdeeld. Geen bureaucratische rompslomp, zoals bij de 100 miljoen euro die in het voorjaar al los kwam. VWS lijkt echter niet van plan de verpleeghuizen een blanco cheque te geven. Wie zegt dat het geld dan niet wordt gebruikt om gaten in begrotingen te dichten of om leegstaande panden te saneren? In plaats van extra medewerkers aan te stellen, zodat bewoners meer aandacht en zorg krijgen.

Afvinklijstjes

Wat voor opties heeft VWS om te controleren of de kwaliteit toeneemt? Achteraf meten of de kwaliteit van zorg is toegenomen is een lastige exercitie. Ook onze buurlanden hebben daarvoor geen kant-en-klare formule die we kunnen kopiëren. Meten gebeurt eigenlijk vooral bij indicatoren die gaan over de basisveiligheid. Maar dan krijgen we weer afvinklijstjes. En als verpleeghuizen zich daarop gaan focussen, hebben medewerkers te weinig aandacht voor bewoners. Dan krijgen ze niet de ruimte voor het leveren van liefdevolle zorg, heeft hoogleraar Joris Slaets eerder overtuigend betoogd.

Diversiteit in problemen verpleeghuizen 

Het is een lastig dilemma voor VWS. Er bestaat geen pasklaar antwoord om de kwaliteit in verpleeghuizen te verbeteren. De problemen waarmee verpleeghuizen worstelen verschillen enorm. De ene zorgaanbieder kampt met financiële tekorten die doorwerken in de hele organisatie. Veel zorgaanbieders zijn in geldnood doordat zij onvoldoende tijd hebben gehad om te anticiperen op het beleid van afbouw van verzorgingshuizen. In krimpregio’s is het lastig om voor leegstaand zorgvastgoed een goede prijs te krijgen. Verpleeghuizen in de Randstad kunnen hun vastgoed vaak makkelijker een andere bestemming geven. Bij hen speelt vooral een arbeidsmarktprobleem. Ze kunnen heel moeilijk de juiste medewerkers werven. De verdeling vereist dus maatwerk. Eigenlijk een taak voor de zorgkantoren, maar die manifesteren zich tot nu toe niet echt op dit punt.

Acute ouderenzorg

Dat verpleeghuizen extra geld nodig hebben voor een betere personeelsbezetting geniet brede instemming. Voor VWS is het echter niet eenvoudig een formule te vinden die garandeert dat verpleeghuizen het extra geld ook daarvoor gebruiken. Is het bij zoveel onzekerheid überhaupt wel verstandig om miljarden in verpleeghuizen te pompen? Minder dan 5 procent van de 65-plussers woont in verpleeghuizen. Het is dus een relatief kleine groep die profiteert. Een groot probleem vormt de acute zorg voor thuiswonende kwetsbare ouderen. Door de afbouw van verzorgingshuizen belanden ze vaak onnodig op de spoedeisende hulp van ziekenhuizen, een relatief dure voorziening. Is het niet verstandiger om extra geld te besteden aan wijkverpleging en goede tijdelijke opvang in de eerste lijn?

Ouderenzorg
In het dossier ouderenzorg draait het om langer thuis wonen, verpleeghuizen en gezond blijven. >> Bekijk het dossier