Het belangrijkste kapitaal van een zorginstelling zijn de medewerkers. De kwaliteit van de instelling is zo goed als de mensen die er werken. Is het dan logisch om in mindere tijden direct aan de ‘personele knop’ te draaien?

Efficiënter werken

Volgens mij zijn er andere wegen te bewandelen. Al jaren hoor je dat de processen in zorginstellingen efficiënter kunnen. Iedereen heeft de mond vol van ‘lean’ en andere mooie termen. Toch werken zeer veel instellingen nog steeds niet erg efficiënt. In menig organisatie is nog altijd sprake van serieuze verspillingen. Blijkbaar is de prikkel om echt efficiënt te werken nog niet zo groot. Of zou het de perverse prikkel zijn dat efficiënter werken alleen maar leidt tot lastige gesprekken met de zorgverzekeraar? Immers, die wil het liefst jaar na jaar lagere kosten. Dan kun je maar beter zorgen dat je niet te snel je winst weggeeft zodat je ook volgend jaar nog wat te besparen overhoudt, nietwaar?

Dit raakt het belang van goed partnership tussen zorginstelling en verzekeraar. Uiteindelijk is niemand erbij gebaat als de contractonderhandelingen alleen gaan om steeds verder dalende kosten. Instellingen die zeer efficiënt georganiseerd zijn, zouden hiervoor beloond moeten worden. Gelukkig gebeurt dit ‘links en rechts’ ook al.

Ander bedrijfsmodel

Een ander punt van aandacht is het bedrijfsmodel. Een aantal traditionele businessmodellen in de zorgsector past niet meer bij de huidige tucht van de markt. De markt is immers veranderd van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd. Dat vereist een andere manier van dienstverlening, die nieuwe eisen stelt aan medewerkers en bestuurders. Oftewel: is de instellingscultuur dusdanig dat een andere manier van werken en cliëntbediening wel mogelijk is? De vraag stellen is de vraag beantwoorden. Er zijn inmiddels diverse beproefde nieuwe businessmodellen met succes ingevoerd, zoals het werken met zelfsturende teams. Het kan dus wel degelijk.

Rol in de samenleving

Ik raad zorginstellingen aan: breng, voordat je gaat snijden in het personeelsbestand, eerst eens goed in kaart wat je rol is in de samenleving, en wat de omgeving van je verwacht. Pas daar vervolgens de organisatie op aan, zowel de procesmatige kant als het dienstenmodel. Als dat helder en efficiënt is neergezet, volgt de personele invulling. Dat de zorg geen groeimarkt meer is vanuit personeelsperspectief is duidelijk, maar dat er nog altijd slimmer kan worden omgegaan met het menselijke kapitaal staat eveneens als een paal boven water.

Frank van der Lee, BDO Branchegroep Zorg