Na mijn PowerPoint-sheet over het toenemende kennisniveau van de patiënt, waarop een paar gratis medische kennis-apps staan, vroeg ik de zaal: ‘Wie heeft deze apps ook op zijn mobiel?’ Bijna alle handen gingen omhoog. ‘Oké’, vervolgde ik: ‘Jullie kunnen nu niet ontkennen dat je een smartphone hebt. Eerlijk zeggen: Wie van jullie bekijkt weleens patiëntgegevens op de mobiel?’ Weer gingen bijna alle handen, iets aarzelender dit keer, omhoog. ‘En wie van jullie weet zeker dat die patiëntgegevens niet op de mobiel worden opgeslagen? Wie weet dus zeker dat hij niet met een pak patiëntendossiers in z’n binnenzak de instelling verlaat en de privacywetgeving niet overtreedt?’ Niemand.

‘En wie gebruikt de e-mail op zijn mobiel nooit, echt nooit, voor mailtjes of WhatsAppjes over patiënten die dan met naam en nummer worden genoemd?’ Weer niemand.

Stond ik voor een zaal vol privacy-criminelen? Nee, het zijn betrokken, hardwerkende en in de privacyproblematiek geïnteresseerde medisch specialisten die de mogelijkheden van ict benutten om hun werk goed en snel te doen. En gelijk hebben ze want we verwachten niet anders van hen.

Vol technologie

De smartphones en tablets zijn ontwikkeld met het oog op gebruikersgemak. En gezien de populariteit van deze apparaten werken ze prima. Ze zijn ook niet echt onveilig. De moderne besturingssystemen van mobieltjes en tablets zitten vol met technologie die de gegevens, de verbindingen en het datatransport hartstikke veilig kunnen maken. Alleen we gebruiken die technologie veel te weinig en dat is mijn specialistenpubliek niet aan te rekenen.

Alhoewel, ik moet de eerste specialist nog tegenkomen die tegen zijn ict-manager zegt dat hij een volledig veilige e-mailfaciliteit op z’n werkplek en z’n mobiel wil. En ik heb ook nog niet meegemaakt dat een specialist weigert met een smartphone of een tablet te werken omdat hij bang is dat hij ongewild patiëntgegevens de instelling ‘uitsmokkelt’. Hoewel er mooie teksten staan in de wet, de normen en vooral in de beroepscodes, de artseneed, blijkt toepassing van de principes in de echte zorg- en ict-wereld lastig.

Gebruiksgemak

De ict’ers maken het ook niet gemakkelijk. Veiligheid blijkt steeds gepaard te gaan met beperkingen, technische ingewikkeldheden en ongemakken die het paard achter de smartphone spannen. De ict’ers lijken maar niet te snappen dat gemak noodzakelijk is om gebruikers ertoe te bewegen iets in de praktijk te gebruiken. Gebruikers willen geen technisch gedoe.

Laten we afspreken dat alle ict-managers van alle instellingen zorgen voor ten minste basale en gebruiksvriendelijke faciliteiten, zoals veilige e-mail, veilige cloudopslag en veilige toegang tot patiëntgegevens. Dan gaan alle specialisten die enthousiast en beheerst gebruiken. En dan ga ik minder zeuren op bijeenkomsten dat alle specialisten met een mobieltje een datalek zijn en gemeld en beboet moeten worden. Deal?

Berend de Vries, Comfort-IA