Bij het opstarten van het MSB stond vorig jaar in eerste instantie de fiscaliteit centraal. ‘Hoe laden wij artsen ons ondernemersrisico in de nieuwe setting, vanuit het grotere MSB?’ Dit om te kunnen blijven voldoen aan de eisen van de Belastingdienst ten aanzien van ondernemerschap en de daarbij behorende fiscale vrijstellingen.
Blijven hangen in fiscaliteit
Dit organisatorische en fiscale aspect was inderdaad van belang bij het inrichten van het MSB. Maar MSB’s die daarin zijn blijven hangen, zijn achterop geraakt, zie ik in de praktijk. Bij deze MSB’s ‘loopt’ het nog niet: is er nog te weinig eenduidigheid in beleid, te weinig overleg, kortom te weinig gezamenlijkheid. Dit wordt ook herkend in het recente rapport van het TIAS, getiteld ‘Op weg naar gezamenlijkheid’:
‘De formele implementatie van het samenwerkingsmodel met een juridisch, fiscaal en financieel zelfstandig MSB (coöperatie of maatschap) naast de ziekenhuisstichting heeft in vrijwel alle ziekenhuizen geresulteerd in meervoudige en complexe organisatie- en governancestructuren die onder kritieke omstandigheden een risico voor de bestuurbaarheid en het toezicht vormen. Goed bestuur en toezicht is daardoor nog belangrijker geworden.’
Beeld in de media
De berichtgeving in de media heeft niet altijd een even constructieve bijdrage geleverd. Werden medisch specialisten eerst afgeschilderd als fanatieke witte jassen aan wie alles gelegen was om toch maar vooral belastingvoordeel te genieten, later werd het beeld geschetst dat er onvrede heerst binnen MSB’s en dat iedereen terug wil naar vroeger.
Het zijn menselijke bewegingen, natuurlijk. In tijden van verandering lijkt de oude situatie veilig want bekend. Maar de situatie van vóór de integrale bekostiging is niet meer. Deze ingrijpende wijziging is ingevoerd om meer gelijkgerichtheid in ons zorgsysteem te brengen. Het MSB is geen doel op zich: het is een tussenfase naar een ander eindstation. Ook minister Schippers ziet het medisch specialistisch bedrijf (MSB) als een overgang. Op de lange termijn is een keuze voor loondienst of participatie onvermijdelijk om de gewenste gelijkgerichtheid van ziekenhuisbestuur en medisch specialisten te bewerkstelligen en ons zorgsysteem toekomstbestendig te maken en te houden. Schippers benadrukte dit nog eens op 27 januari tijdens een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over ziekenhuiszorg.
Dossier Integrale Bekostiging
Specialisten en bestuurders moeten sinds 2015 samen onderhandelen over de prijs die zij vragen per aandoening. Hoe dat verloopt, leest u in dit dossier.
Lees meer>>
Open constructieve benadering
Het is de hoogste tijd dat MSB’s in beweging komen. De blik moet breder en vooruit. Er is een nieuwe dynamiek in de zorgmarkt ontstaan, en wie slim aan de wind zeilt kan als eerste de boei ronden. Dat vraagt om een gezamenlijke, open, constructieve benadering van MSB’s en ziekenhuisbesturen en om vertrouwen. Het vraagt om creatief denken, soms buiten de gebaande paden, en om een lange adem. Het kan soms even vallen betekenen, om daarna weer sterker op te staan. Dat is ondernemen.
Win-winnende zorgondernemingen
Ik zie in onze praktijk gelukkig dat sommige MSB’s zich wel degelijk ontwikkelen en dat MSB en ziekenhuisbestuur er samen de schouders onder zetten. Dat geeft nieuwe energie en leidt tot nauwere samenwerking tussen die twee. Er is een sense of urgency nodig om te beseffen dat we vooruit móeten. En er is een wil nodig om de nieuwe vorm van samenwerking tussen de verschillende vakgroepen/maatschappen binnen het MSB te laten slagen om de volgende stap te kunnen maken. Die wil wordt soms op de proef gesteld, maar MSB’s die oplossingsgericht zijn en hun strategie, teams, overlegvormen en communicatievaardigheden doorontwikkelen, zijn de win-winnende zorgondernemingen van de toekomst.
Michel Wartena is consultant zorgondernemingen bij VvAA
