In ieder geval geldt voor beide sectoren dat ‘kleintjes’ nooit een aansprekend resultaat zullen neerzetten, in voetbaltermen: nooit ‘de landstitel’ zullen binnenhalen. Alleen als een team optimaal presteert, is een daverend succes te behalen.

Ict-innovatie

Wat is nu de parallel met ict? In Nederland zijn tachtig à honderd ziekenhuizen die met z’n allen hun uiterste best doen om op ict-gebied zo goed mogelijk te presteren (of te scoren). Uiterst conservatief geschat, vermoed ik dat deze ziekenhuizen jaarlijks tussen de 2 en 5 miljoen euro aan ict-innovatie besteden. Denk hierbij aan slimme registratiemethoden in de zorg (EPD), doordachte bedrijfskundige registraties (ERP), veilige medicatieuitgifte en –gebruik, toepassing van taakgerichte apps tot aan systemen die ict-veiligheid in het ziekenhuis waarborgen. De investeringen van al die ziekenhuizen bij elkaar opgeteld, is er een innovatiebudget van 200-500 miljoen euro  per jaar beschikbaar. Helaas wordt dat nu gefragmenteerd ingezet.

Gigantische ontwikkelkracht

De kennis en kunde binnen ziekenhuizen op het gebied van ict is enorm. De ontwikkelkracht is ook gigantisch zeker als die gebundeld zou worden. De praktijk is echter dat veel van deze kennis en kunde ingezet wordt om commerciële pakketten voor de zorg te optimaliseren. Het curieuze is dat we voor deze leercurve van commerciële partijen betalen en als we niet oppassen jarenlang onze eigen inbreng blijven financieren. Het is de vraag of dit proces uiteindelijk voor de zorg wel zo profijtelijk is.

Samen organiseren

Ik ben ervan overtuigd dat we beter alles zelf kunnen organiseren. Een mooi voorbeeld is het landelijke Cyber Security Center waarin kennis en kunde op het gebied van ict-security wordt gebundeld en gedistribueerd op een wijze dat een individueel ziekenhuis nooit zou kunnen waarmaken.

Het Amphia Ziekenhuis heeft het initiatief genomen om als spin-off van rondetafelsessies ketenmonitoring een projectportal te openen waarbinnen ziekenhuizen kunnen participeren in verdere uitbouw van dit initiatief. Er zit ongelofelijk veel kennis in de afdelingen medische technologie en ict in ziekenhuizen. Als we die kunnen bundelen dan worden grote stappen genomen en in gezamenlijkheid resultaten behaald. Wanneer deze resultaten leiden tot algemeen aanvaarde en gevalideerde oplossingen (best practices) hebben we er allemaal baat bij.

Landelijke centra

NAC en NEC staan in deze context dan ook voor het idee om een aantal landelijke centra in te richten dat oplossingen ontwerpt, aandraagt en realiseert die voor elk ziekenhuis in Nederland zijn toe te passen, ook voor de ziekenhuizen die niet (meer) de slagkracht hebben voor grote innovaties. In een Nationaal App Centrum (NAC) worden apps en portals ontwikkeld die landelijk ingezet kunnen worden. Waarom wil ieder ziekenhuis dit zelf blijven doen? In een Nationaal EPD Centrum (NEC) worden standaarden en best practices ontwikkeld en gevalideerd die alle ziekenhuizen vervolgens moeten kunnen gebruiken.

Weinig verschillen

Het zou kunnen dat u nu denkt dat dit door de complexiteit van de zorg niet mogelijk is. Maar medisch inhoudelijk kunnen er toch niet zo veel verschillen zijn tussen de behandeling van een patiënt in Groningen, Nijmegen of Breda? Waarom moeten de onderliggende ict-systemen dan zo verschillend ingericht of gekoppeld worden? Waarom moet elk ziekenhuis zijn eigen (vaak sub-optimale) oplossingen zo nodig zelf blijven ontwikkelen?

Meer slagkracht

Om innovatieve slagkracht te krijgen, is intensieve samenwerking en uitwisseling van kennis en kunde een absolute vereiste. Via NICTIZ  zijn al veel initiatieven genomen. Maar een beweging vanuit de ziekenhuizen zelf komt nog maar mondjesmaat op gang. Daarmee lopen we het risico dat we op termijn onze belangen zelf niet meer kunnen bepalen. We laten ons toch niet buitenspel zetten?