Een van de oplossingen wordt gezocht in het beter laten functioneren van de eerstelijnszorg. Die is namelijk te versnipperd en moet integraler worden georganiseerd. De huisarts, thuiszorg, de apotheker en andere eerstelijnsvoorzieningen in de wijk kunnen beter samenwerken en de zorg afstemmen om hiaten en ‘dubbele financiering’ te voorkomen. Dat levert doelmatigheidswinst op en is bovendien beter voor de cliënt. Door al die verschillende zorg- en hulpverleners zien vooral oudere cliënten door de bomen het bos niet meer. Hun zorgafhankelijkheid neemt toe en hun gevoel voor zelfregie neemt af.
Geen last van versnippering
Onderzoek, uitgevoerd door Dautzenberg Research & Advice namens de Academische Onderzoeksplaats van Zorgverzekeraars en gefinancierd door VGZ en Vierstroom, laat zien dat oude cliënten met een complexe zorgvraag zelf vaak niet zo’n last hebben van versnippering. Onder voorwaarde dat de zorgaanbieder het zo organiseert dat vaste medewerkers op vaste dagen komen, zij één aanspreekpunt hebben en hun familie en de verschillende verzorgenden en verpleegkundigen de zorg onderling goed aan elkaar overdragen.
Sterker nog, een groot deel van de geïnterviewde ouderen geeft aan het juist wel gezellig te vinden om verschillende medewerkers over de vloer te krijgen. Er is eerder sprake van ‘snipperlust’ dan van ‘snipperlast’. Thuiszorg betekent namelijk voor alleenstaande ouderen of voor senioren die aan huis gebonden zijn ook een uitbreiding van hun sociale netwerk. Dure AWBZ wordt daarmee ingezet voor gewoon menselijk contact en is daardoor feitelijk een vorm van eenzaamheidsbestrijding.
Nauwere samenwerking met thuiszorg
Wat lijkt logischer om de thuiszorg nauwer te laten samenwerken met welzijnsorganisaties, vrijwilligers in te schakelen of de eerstverantwoordelijke verpleegkundigen van de thuiszorg de familie wat vaker te laten aanspreken? Of eenvoudige diensten aan te bieden met actieve senioren die oudere senioren helpen met boodschappen of transport naar de dokter of het ziekenhuis. Dat is gratis of betaald vanuit de Wmo (lees: gemeente).
Project Goudsbloem
In de wijk Bloemendaal in Gouda (project Goudsbloem) is met dat concept geëxperimenteerd. Het adagium was ‘meer welzijn is minder zorg’. Gelukkige en sociaal actieve ouderen (meer welzijn) worden minder snel ziek en daarmee minder snel zorgbehoevend. Alle betrokkenen in de wijk zagen het nut en de noodzaak van het project in. Thuiszorgaanbieder Vierstroom ging met diverse welzijnsaanbieders samenwerken en naar hen doorverwijzen.
Gescheiden geldstromen
Maar wat gebeurde er? Goed gedrag werd niet beloond. Wanneer Vierstroom doorverwees naar welzijn, bleken die de aanvragen voor ondersteuning van een dergelijke complexe doelgroep niet verwerkt te krijgen. Dit komt doordat de AWBZ en de Wmo gescheiden geldstromen zijn. Thuiszorgorganisatie Vierstroom en de welzijnsorganisaties wilden de werkwijze dus wel, maar benadeelden zichzelf daarmee: het leverde geen win-winsituatie op. Zorgaanbieders worden beloond voor het inzetten van meer zorg. En niet voor meer passende zorg of betere uitkomsten voor de cliënt in termen van meer welzijn of een betere kwaliteit van de dienstverlening.
Integrale financiering
Het wordt tijd de overheid, zorgaanbieders en zorgverzekeraars zich gaan buigen over de ontschotting op dat vlak. Integraal werken betekent ook integrale financiering. Uitgangspunten als gezondheids- en kwaliteitswinst voor de cliënt en doelmatige zorg voor de meeste kwetsbaren moeten sturende principes worden. Jammer dat het nieuwe kabinet precies het tegenovergestelde lijkt te doen. Een nieuw schot tussen verpleging (naar de Zorgverzekeringswet) en verzorging (naar de gemeenten) maakt een integrale aanpak alleen maar ingewikkelder.
Maaike Dautzenberg, Dautzenberg Research & Advice.
Jeroen van den Oever, bestuurder bij Vierstroom Gouda.
Lees meer:
Ik ben het met Maarten eens, tor zijn laatste zin. Immers, door het inhuren van dergelijke mensen wordt het weer duurder bovendien is het eenvoudig; Wij bieden mensen de mogelijkheid zelfstandig te wonen in een gebouw, waar een soort zorgkoepel overheen staat. Mensen, die in ons gebouw wonen, of in de wijk eromheen kunnen gebruik maken van die koepel. Die koepel is opgebouwd uit AWBZ en WMO, alles in huis, aan de deur. Door deze constructie is het ook mogelijk mensen met zware zorgpakketten lang gevoeld zelfstandig, in hun eigen woning, met partner te laten wonen. Kijk op http://www.cura-domus.nl
@ Bob Mulder. Ontschotten zou een oplossing zijn voor bestuurders, maar de schotten dienen belangen die op dit moment veel groter zijn dan de problemen waar de bestuurder tegen aan loopt. Zo bevat de AWBZ een ‘recht’ op zorg, waar de WMO de zorg levert als een ‘gunst’. Door de overheveling van AWBZ naar WMO ontstaat een schot maar zijn wel bezuinigingen van vele miljarden mogelijk, die anders lastig zouden zijn. Klagen over de problemen die deze overgang oplevert is menselijk, maar lost niets op. En over dat afbranden gesproken: zoals je uit mijn bewoordingen kunt lezen is dat niet persoonlijk bedoeld. Wel vraag ik mij af hoe deze bestuurder (en andere klagende bestuurders) reageren als hun medewerkers klagen zonder eerst zelf na te denken over mogelijke oplossingen. Kortom, ga op zoek naar creatieve oplossingen en (mits de totale zorg niet duurder wordt) je zult steun krijgen. Weet je zelf niet hoe dat moet, huur dan economisch/juridisch georienteerde zorgadviseurs in.
Aan de creatieviteit van de zorgaanbieders ligt het niet.
Waar mogelijk wordt “staffelzorg” al jaren toegepast.
Maar ook achter de schermen heb je te maken met blokkerende passages in wet en regelgeving met fraaie termen als voorliggende voorziening e.d.
Grappig (NOT) dat de enige reacties op dit mooie initiatief, met stof tot nadenken hoe het beter kan, vooral gericht zijn op het afbranden danwel wijzen op wat ‘dit soort mensen’ verkeerd doen.
Jammer, want bij het verderhelpen van zorginnovatie heeft iedereen baat.
waar blijft de eigen regie Mark, wanneer je minder zorg aanbied en meer welzijn dan is het logisch dat je minder geld krijgt. Hulde trouwens voor het initiatief het blijkt dus te kunnen.
Het is aan de zorgaanbieder om achter de schermen de financiering te regelen. Tip: offreer de zorg- en welzijnsvraag met een prijs aan de client. Heeft hij een AWBZ indicatie, trek dat er dan vanaf. Heeft hij ook een Wmo indicatie, trek dan ook dat er af. Heeft hij een aanvullende ziektekostenpolis, trek dat dan ook daar vanaf. Kijk wat overblijft en laat dat de client betalen. Heeft hij onvoldoende middelen, pas dan het aanbod en de offerte aan. Volgens mij kom je zo heel ver. Clientgericht betekent ook de administratieve rompslomp uit handen nemen.
Helemaal eens met Maarten. Samenwerking tussen financiers en populatie gebonden bekostiging komt ook tegemoet aan de genoemde bezwaren.
Waarom is ontschotten de enige oplossing waar dit soort mensen aan lijken te denken? Er zijn tal van contractvormen denkbaar die voor beide partijen zouden kunnen werken. Maar ja, dan moet je wel zelf nadenken en initiatief nemen…