De overheid heeft besloten werk te maken van verbetering van het toezicht in de zorg en de komende tijd staat dan ook een fors wetgevingspakket in de planning. Het gaat om de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen die op 1 juli 2021 in werking zal treden. Hierdoor wordt het gemakkelijker disfunctionerende toezichthouders en bestuurders te ontslaan. Daarnaast verplicht de wet bestuurders en toezichthouders zich te richten op het belang van de organisatie en wordt hun verboden deel te nemen aan besluitvorming indien zij een hiermee tegenstrijdig belang hebben.

Eisen aan interne toezichthouders

Ook zullen op 1 januari 2022 de Wet toetreding zorgaanbieders en de samenhangende Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders in werking treden. Een belangrijke wijziging is dat eisen worden gesteld ten aanzien van de interne toezichthouders. De wet biedt ook de mogelijkheid extra eisen aan het interne toezicht te stellen in een aparte wettelijke regeling.

Integere bedrijfsvoering zorgaanbieders

Blijkbaar waren deze wetswijzigingen nog niet voldoende, want momenteel vindt de (internet)consultatie plaats voor de Wet Integere bedrijfsvoering zorgaanbieders. De naam spreekt voor zich: de wet zal onder andere regels vaststellen over dividenduitkering, regels om belangenverstrengeling tegen te gaan en regels om de positie van de interne toezichthouder te versterken.

Naast deze nieuwe wetten blijft de huidige wet- en regelgeving van toepassing, bijvoorbeeld de Governancecode Zorg en de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018.

Kwaliteit van het toezicht

Als u al deze wetten van elkaar kan onderscheiden, ben ik onder de indruk. Het is de vraag of de (over)regulering van toezicht in tal van verschillende wetten ertoe zal leiden dat de kwaliteit van het toezicht in de zorg daadwerkelijk verbetert. Zelf betwijfel ik dit. In het algemeen zullen meer regels, vooral als deze verspreid zijn over verschillende wetten, leiden tot onduidelijkheid en onzekerheid bij bestuurders en toezichthouders. Zij kunnen niet goed inschatten waar zij aan toe zijn. Voor het juristengilde is dit goed nieuws. Maar is het ook goed voor de zorginstellingen?

Door: Janbert Heemstra, notaris verbonden aan De Clercq Advocaten Notariaat