Helaas lijkt dit urgentiebesef in Den Haag nog altijd niet geland. Terwijl de geestelijke-gezondheidscrisis steeds groter wordt, biedt het nieuwe kabinet geen enkel perspectief op betere tijden. Het regeerprogramma dat onlangs werd gepresenteerd, geeft patiënten en zorgprofessionals in de ggz het nakijken. Er is geen visie, geen beleid en (kennelijk) ook geen vertrouwen in de weg die wij hier in Zuid-Limburg met succes zijn ingeslagen.

Het sleutelwoord: preventie

Onze regio zet zwaar in op preventie. En dat doen we niet voor niks. Wachttijden verkort je niet alleen door meer patiënten te behandelen, maar vooral door ervoor te zorgen dat mensen mentaal gezond blijven. Voorkomen is altijd beter – en voor de samenleving uiteindelijk ook vele malen goedkoper – dan genezen. Preventie is in onze regio dan ook het sleutelwoord in de transformatie die we hebben ingezet; het gezamenlijke pakket aan afspraken en interventies waarmee we de wachttijd voor ggz-patiënten willen terugdringen.

Helaas denkt onze regering hier anders over. In plaats van te investeren in preventie, kiest het kabinet ervoor om te bezuinigen. Budgetten voor programma’s die de leefbaarheid versterken en mensen helpen om gezond te blijven, worden afgebouwd. Een cruciale fout. Door te bezuinigen op preventie, maken we de mentale gezondheidsproblemen die we willen voorkomen alleen maar erger en wordt het dweilen met de kraan open.
Ik krijg dit niet meer uitgelegd.

Rampzalig: VNG uit het IZA

Of het nog niet ernstig genoeg is, overweegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) te stappen. Gemeenten krijgen namelijk te weinig middelen om de transformatie van de zorg vorm te geven. Ter toelichting: in onze regio hebben we afgesproken dat hulpverleners uit het sociaal domein en de ggz psychische klachten in een vroegtijdig stadium samen beoordelen. Waar het kan, worden problemen vervolgens binnen het sociaal domein opgelost, bijvoorbeeld door maatschappelijk werk, schuldhulpverlening of een andere Wmo-instelling.

Het vertrek van de VNG zou rampzalig zijn. Zonder deelname van gemeenten valt de bodem weg onder alle afspraken die we in Zuid-Limburg hebben gemaakt om de wachtlijsten in de ggz weg te werken. Met als gevolg dat het systeem vastloopt en de wachttijd voor patiënten alleen nog maar verder oploopt. Die gedachte is voor mij onverteerbaar.

Vertrouw en steun ons

Maar het kan altijd treuriger. Zorgminister Agema stelt voor om een consultancybureau onderzoek te laten doen naar de werkdruk en de administratieve lasten in de ggz. Met alle respect: er ligt op dit moment een stapel aan rapporten zo hoog als de Mount Everest. Wij weten exact wat er moet gebeuren: minder bureaucratie, minder regeldruk en vooral meer ruimte voor zorgverleners om te doen waar ze goed in zijn. De oplossing voor de wachtlijsten ligt niet in nóg meer papier, maar in daadwerkelijke veranderingen in het beleid. Verbeteringen, gericht op preventie en gestoeld op vertrouwen!

Met klem roep ik het kabinet op: neem de mentale gezondheidsproblemen van mensen eindelijk eens serieus. Geef ons als regio de ruimte om het wachtlijstprobleem op te lossen. We zijn op de goede weg, door in te zetten op preventie geven we stapje voor stapje invulling aan het Integraal Zorgakkoord. Maar we kunnen dat niet alleen. Geef ons het vertrouwen. En nog belangrijker: steun ons!

Door: Jean-Paul Essers, voorzitter raad van bestuur Mondriaan ggz