Luisteren vraagt meer dan horen wat anderen zeggen. Het gaat ook om het oppakken van zachte signalen; dat wat niet gezegd wordt, maar er wel is. Zowel de positieve als negatieve geluiden. In de ggz balanceren we voortdurend tussen zorg voor cliënten en zorg voor collega’s. In deze hectiek vraagt luisterend leiderschap om bewust te kiezen en de tijd te nemen. En om stil te durven staan en je af te vragen: ‘Hoor ik wat ik moet horen, ook wat lastig of onprettig is?’
Verantwoordelijkheid medewerkers
Leiderschap dat inspeelt op signalen vraagt ook iets van medewerkers. Het vraagt dat iedere collega de verantwoordelijkheid neemt om niet alleen de problemen te benoemen, maar ook om mee te denken over oplossingen. Een cultuur waarin aandacht voor elkaar de norm is, vraagt veiligheid en wíllen horen. En het ontstaat alleen als alle partijen bijdragen.
Signalen opvangen, juist in hectiek, begint bij vertragen. Een appeltje eten terwijl je even uit het raam kijkt (in plaats van op je telefoon). Even een blokje om, voelen hoe je erbij zit. Deze korte momenten van reflectie geven ruimte om anderen echt te begrijpen.
Cruciale spiegel
Luisteren werkt als een cruciale spiegel. Het helpt om in te kunnen spelen op de veranderende behoeften van collega’s. Zoals de vraag naar meer flexibiliteit en professioneel zeggenschap. Luisterend leiderschap is niet vrijblijvend. Het is een keuze om signalen serieus te nemen en om ruimte te maken voor een gesprek, zelfs in drukke tijden. Om open te staan voor feedback, zonder dat je op ieder signaal in moet springen.
Bij Parnassia Groep zetten we ons in om van luisteren een leidend principe in de organisatie te maken. Iets wat ervaren wordt in het dagelijks werk. De uitdaging van dit principe is dat het niet iets is wat alleen op papier bestaat. Door als professionals én als leidinggevenden samen verantwoordelijkheid te nemen, bouwen we aan een ggz waarin luisteren de basis is voor betere zorg, werkplezier en duurzame samenwerking.
Door: Anita Wydoodt, voorzitter raad van bestuur van de Parnassia Groep
