Gezondheid is een groot goed waar we als samenleving veel voor over hebben. Het is echter de vraag hoelang we de steeds hoger wordende kosten willen en kunnen blijven betalen. Als we de rem erop zetten, dus stoppen met steeds meer betalen voor de zorg, dreigt dat ten koste te gaan van de kwaliteit en/of de beschikbaarheid. Pogingen om op deze manier te bezuinigen van de diverse kabinetten zijn mede daardoor steeds mislukt. Dit is uiteraard niet alleen de zorg van de opeenvolgende kabinetten en economen. Ook dokters, zorgorganisaties en verzekeraars, maken zich samen met patiëntenverenigingen hierover grote zorgen. In het zorgakkoord zijn daarom afspraken gemaakt tussen deze partijen over de beheersing van kosten enerzijds en de kwaliteitsverhoging van de zorg anderzijds. Inzet hierbij is ‘de juiste zorg op de juiste plek’.
Veranderingen in zorg vragen echter wel om andere afspraken over betaling door de verzekeraars. De Nederlandse Zorgautoriteit adviseerde onlangs om het organiseren van waardegedreven zorg rondom de patiënt mogelijk te maken door de bekostiging van de zorg ook hierop in te richten. De huidige bekostiging is geënt op het uitvoeren van verrichtingen. Dat staat niet gelijk aan het creëren van waarde voor de patiënt. Verzekeraars zouden vanuit het perspectief van de patiënt, zinnige en kwalitatief goede zorg als uitgangspunt moeten nemen. Door alternatieve contractvormen mogelijk te maken, kunnen verzekeraars deze verantwoordelijkheid nemen.

Afname dure ziekenhuiszorg

In het land zijn verschillende initiatieven om passende zorg op de juiste plaats en het juiste moment, mogelijk te maken. Specialisten, huisartsen en zorginstellingen zoeken samenwerking om de zorg voor de patiënt dichtbij en kwalitatief zo goed mogelijk te regelen, met efficiëntie voor patiënt en zorg als uitgangspunt.
In de regio Gorinchem resulteert het programma ‘Kwaliteit als medicijn (KAM)’ in de afname van dure ziekenhuiszorg met behoud kwaliteit. Meer zorg dichtbij met tevreden patiënten en dokters. De regio is 8 procent voordeliger dan gemiddeld in Nederland voor het totaal van alle zorgkosten.
Dit programma wordt mogelijk gemaakt doordat zorgverzekeraar VGZ – partner in KAM en de grootste verzekeraar in de regio- het betalingssysteem in lijn heeft gebracht met deze nieuwe en goede manier van werken. Niet het aantal patiënten dat in behandeling wordt genomen en gehouden is de basis van de bekostiging van het Rivas Beatrixziekenhuis, maar dat wat nodig is om de juiste zorg op de juiste plaats en juiste moment te bieden voor mensen in het verzorgingsgebied van het ziekenhuis.

Dekking vaste kosten

Ondanks de goede voorbeelden en initiatieven die bewezen leiden tot meer kwaliteit van zorg én beheersbaarheid van kosten, zijn er nog steeds verzekeraars die vasthouden aan de klassieke benadering van zorginkoop, waarbij de insteek is om de prijs zo laag mogelijk te houden. Deze benadering leidt tot een perverse prikkel voor ziekenhuizen om meer te produceren om op deze manier voldoende dekking voor vaste kosten van noodzakelijke voorzieningen als een elektronisch patiëntendossier of de kosten van het gebouw. Op deze manier wordt verzuimd om een ontwikkeling te faciliteren waarbij beheersing van totale zorgkosten van een patiënt centraal staat. Goede initiatieven op weg naar kwaliteit, bereikbaarheid en betaalbaarheid van zorg, worden zo geblokkeerd. Als verzekeraars hun regierol werkelijk serieus nemen dan moeten zij meewerken aan nieuwe vormen van contracteren van zorg.

Michiel van Roozendaal, voorzitter raad van bestuur Rivas Zorggroep