Alle ziekenhuizen hebben vorige week een rapport ontvangen met hun gewogen sterftecijfers over het kalenderjaar 2012: de Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) en de Standardized Mortality Ratio (SMR’s per diagnosegroep). De meeste ziekenhuizen zullen hun cijfers de komende maanden openbaar maken. Ongetwijfeld zal dit weer leiden tot de bekende discussies over de betrouwbaarheid, vergelijkbaarheid en validiteit van cijfers.
Actuele sterftecijfers
Wat mij verwondert is dat niemand vragen stelt over de actualiteit van die sterftecijfers. Dus doe ik het maar eens. De HSMR is een indicator voor de patiëntveiligheid. Niets meer dan dat, maar ook niets minder. Het woord ‘veiligheid’ associeer ik met tijdigheid. Als de veiligheid van een auto of vliegtuig in het geding is, dan moet er meteen een bel rinkelen of lampje gaan branden. Liefst nog voor het kwaad gaat geschieden. Dan kan er nog ingegrepen worden. Zo gaat het momenteel niet met de HSMR. Veel van de ziekenhuizen die deze maand hun HSMR-cijfers over 2012 kregen, zien deze voor het eerst. Dat is dus een à twee jaar na dato. Mocht de sterfte in een ziekenhuis al sinds 2012 ernstig afwijken, dan wil je toch niet dat het ziekenhuis dit pas 18 maanden later te weten komt?
Het kan sneller
Het kan in de praktijk echt wel sneller. Minimaal 17 ziekenhuizen kunnen nu al maandelijks hun sterfte en andere relevante uitkomstmaten monitoren. In een aantal ziekenhuizen wordt nu al ieder sterfgeval binnen enkele weken onderzocht op mogelijke complicaties en vermijdbaarheid. U denkt misschien dat ik nu ga pleiten voor weer een ranglijstje, op basis van HSMR, maar dan iedere maand? Alstublieft niet! Ik lever liever retrospectieve transparantie in voor tijdige feedback over de patiëntveiligheid in ziekenhuizen. Ik vind dat indicatoren over patiëntveiligheid vooral zin hebben als we ‘meten in het nu’: dus voor de patiënten van vandaag.
Risico’s voorspellen
Iedere arts of verpleegkundige is gebaat bij slimme instrumenten die laten zien dat het ziekenhuis waarin zij werken absoluut veilig is. Of nog beter, die voorspellen waar zich in de nabije toekomst mogelijk risico’s voor kunnen doen. De enorme schat aan gegevens die iedere dag wordt vastgelegd in de zorg, biedt die mogelijkheden nu al.
Engelse inspectie zit erbovenop
Een mooi voorbeeld is het systeem in Engeland waar een externe partij – niet de NHS – iedere maand scans uitvoert op de opnamegegevens van alle Engelse ziekenhuizen. Het doel is om mogelijke uitschieters in de sterftecijfers te detecteren. Er wordt niet ‘gerankt’. Alleen de ziekenhuizen met een significante ‘mortality outlier’ krijgen kort de tijd om het signaal uit te zoeken. De Engelse inspectie wordt ook ingelicht en zit erbovenop. Vaak blijkt het vals alarm als gevolg van fouten in de registratie (ook daar). Maar soms is dat niet het geval en moet er ingegrepen worden, zoals bij het beruchte Mid Staffordshire Hospital.
Registratie en feedback
Het wordt tijd dat de zorg slimmer en vooral sneller gebruikmaakt van de schat aan gegevens die zij vastlegt en registreert. Technisch kan het, maar er moet ook intrinsieke wil zijn om het te doen. Over data mining en toepassingen daarvan in de zorg houdt de Praktijk Index een conferentie op donderdagavond 14 november in Zeist, waar sprekers uit verschillende hoeken van de zorg inspirerende voorbeelden laten zien van wat er nu al mogelijk is om de zorg veiliger te maken. Daar heeft de patiënt van vandaag pas echt baat bij.
André van der Veen is directeur van de Praktijk Index, een adviesbureau dat zorgaanbieders helpt de informatie over veiligheid te meten, analyseren en verbeteren.
En wat nu sommige ziekenhuizen zwaardere patiënten opnemendan andere ziekenhuizen?
Lieve Mia,
Vertrouwen leidt jaarlijks tot minstens 2000 doden en minstens 38.000 gewonden/invaliden door ONNODIGE fouten van artsen in Nederlandse ziekenhuizen. Prof.dr Brian Jarman uit Engeland is de expert op het gebied van sterftecijfers en hij wordt door vele andere experts gesteund in zijn studies omtrent het belang van sterftecijfers en het publiceren ervan.
Maar…als dat allemaal te beangstigend is, kun je beter je beschreven zelfgekozen struisvogelaanpak behouden……
Begrijp niet goed waarom sterftecijfers zichtbaar moeten zijn, maar het zal zijn reden hebben. Wanneer ik morgen zou moeten worden opgenomen in het ziekenhuis dan vertrouw ik er maar op dat het ziekenhuis dichtbij mij goede zorg geeft. Ik hoef niet te weten wat de sterftecijfers zijn, want ik weet dat de sterftecijfers vooral afhangen van de zwakte van de patient. Wanneer iemand uitgeput het ziekenhuis ingaat kunnen we een beetje voorspellen dat hij het niet haalt hoe de dokter ook zijn best doet. Komt ook omdat er kwestie gezondheidsondersteunende zorg, een tot rust en op adem komen, niets geboden wordt, terwijl je als verzwakte patient, dat juist zo hard nodig hebt.
Het is misschien op een reclamepraatje van iemand die zijn eigen product probeert te verkopen, maar in de kern heeft hij gelijk. Sterfte in een ziekenhuis is in een wezenlijk deel van de gevallen onnodig en ziekenhuizen zijn moreel verplicht daarvan te leren. Het tegendeel is veelal waar. Daar zijn vele verklaringen voor maar geen daarvan is een goed excuus.
Sterftecijfers zouden een middel zijn om het doel, de qualiteit van zorg te meten. Maar dat is gekoesterde schijn: de dood is (soms) een onbedoelde uitkomst van zorg. Het overige uitkomsten worden hierdoor welbewust over het hoofd gezien en maar zouden de keuze veel meer moeten bepalen.
Dat mevrouw Hankes graag een competente arts wil vinden is een goed streven, maar daarbij zullen de sterftecijfer niet helpen.
Wij willen wel sterftecijfers, wij weten aan den lijve wat het is familieleden te verliezen en om invalide te worden door incompetente vaak arrogante artsen, die de hand boven het hoofd gehouden wordt door dus medeplichtige collega’s. Objectief vastgestelde sterftecijfers, liefst per individuele arts, per afdeling,toelichting met duidelijke zijn wel degelijk goede indicaties mbt de kwaliteit van zorg. Expert Brian Jarman verdient een groot compliment.
Nu is het onmogelijk om op gefundeerde wijze een goede arts te zoeken, ivm het ontbreken van openbare betrouwbare registraties mbt incompetente artsen.
Medisch tuchtcolleges zijn onbetrouwbaar, omdat de slager daar zijn eigen vlees keurt. 5% van de artsen disfunctioneert zei Harry van Hulsteijn vice voorzitter van de Orde van Medisch Specialisten al in Zorgvisie april 2009.
Veiligheid van de patient hoort voorop te staan, niet veiligheid van de arts.
Ik blijf het vreemd vinden dat je als patiënt alle sterftecijfers van alle ziekenhuizen in Nederland en wellicht ook daarbuiten (voor de beste keuze!) zou moeten doorploegen om een goede keuze te maken. De Zorgverzekeraars zeggen op de bres te staan voor de kwaliteit van de zorg die zij ‘inkopen’ (ook zo’n term die mij nog steeds rillingen bezorgt), dus mag ik aannemen als patiënt dat zij deze cijfers tijdig hebben gekregen en vergeleken, toch? En ik schijn geen vraagteken te mogen zetten bij de vergelijkbaarheid? Maar wie helpt mij dan als patiënt om deze cijfers juist te interpreteren?
Ik wil geen sterftecijfers.
Ja er kan veel meer. Het lijkt in Nederland wel alsof de ‘veiligheid’ van ziekenhuizen boven de veiligheid van patiënten gaat. Eerste niet onbelangrijk, daar wees Berwick recent op, maar einddoel is: de patiënt.