Schoch wijt dat aan het feit dat er nog steeds een taboe rust op mentale klachten. En dat, samen met de huidige schaarste aan goed geschoold personeel, zou de oorzaak zijn van de veel te lange wachtlijsten in de ggz. Maar als er één sector is die tijdens het eerste decennium van deze eeuw erin slaagde om taboes te doorbreken, dan is het de ggz wel.
In overheidscampagnes werden depressie, verslaving en geestelijke gezondheid breed uitgemeten en de gang naar de ggz-psycholoog of -psychiater zo laagdrempelig mogelijk gemaakt. Of dat genoeg was, is natuurlijk altijd weer de vraag, maar het werd ook erg duur allemaal. Tussen 2000 en 2010 stegen de kosten voor de ggz van 2,19 naar 6,14 miljard euro. Nederland gaf in 2010 in Europa per hoofd van de bevolking veruit het meeste geld uit aan geestelijke gezondheidszorg in die periode, terwijl er vragen rezen over de effectiviteit en doelmatigheid ervan.
In 2012 grijpt de overheid in de persoon van minister Edith Schippers in. Er wordt een eigen bijdrage voor ggz-zorg ingevoerd en het aantal ggz-bedden moet tot 2020 met een derde worden afgebouwd. Langdurige ‘intramurale’ zorg moet zoveel mogelijk worden vervangen door zorg aan huis. In 2014 volgt de invoering van de basis-ggz, die dicteert dat mensen met lichte psychische klachten en sociale problemen voortaan bij de huisarts moeten worden geholpen, bij voorkeur door een praktijkondersteuner (POH) ggz. Die laatste is een groot succes, terwijl het aantal ggz-bedden in rap tempo daalt.
Die afname van de zware ggz-zorg was dus bewust beleid. Maar ondertussen is de capaciteit op de belangrijkste systeemfuncties van de ggz – de crisisdienst en de zorg voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) – zo ver gedaald dat deze zwaar onder druk staat. Sam Schoch maakt zich zorgen over de toekomst en roept op om deze cruciale ggz-zorg uit de marktwerking te halen, parallel aan wat minister Agema nu al probeert te bewerkstelligen met de acute ziekenhuiszorg.
Schoch: “Laat één verzekeraar een faire deal maken, met een eerlijk tarief. We zullen onze boeken openen en we laten ons auditen hoe het beter kan. Die cruciale ggz is ons fundament. Die moet goed blijven draaien, want dat is ons grootste maatschappelijke belang.”
Door: Pierre de Winter, hoofdredacteur van Zorgvisie
De oproep van Schoch om de cruciale ggz uit de marktwerking te halen, reflecteert een bredere discussie over de balans tussen efficiëntie en toegankelijkheid in de zorg;
Schoch benadrukt dat de cruciale ggz een fundament is dat goed moet blijven functioneren vanwege het grote maatschappelijke belang.
En inderdaad: De jaarlijkse kosten voor de ggz zijn snel gestegen: van 2,19 naar 6,14 miljard euro.
Nederland gaf in de recente periode het meeste uit aan ggz per hoofd van de bevolking in Europa;
*Vragen bij Effectiviteit: Ondanks de hoge kosten zijn er twijfels over de doelmatigheid van de bestede middelen, wat leidde tot hervormingen:
* Hervormingen en Gevolgen
Beleidswijzigingen: In 2012 voerde minister Edith Schippers maatregelen in zoals een eigen bijdrage voor ggz-zorg en een afname van het aantal ggz-bedden met een derde.
Langdurige intramurale zorg werd vervangen door thuiszorg.
( Ter info: in 2011 vond mevrouw Schippers ” dat mensen psychiatrische problemen ‘ook in hun eigen kring kunnen uitvogelen’ . De schizofrene patient moest dus volgens haar/ de VVD maar een bakkie doen met de buurvrouw.) .
Nu , 14 jaar later, maken wij helaas kennis met de gevolgen van deze ‘visie”.
Kort en goed:
* politiek en de markt maken meer kapot dan je lief is.