De val van het kabinet afgelopen zomer viel velen van ons rauw op het dak. In de zorg was de meest gehoorde reactie: laat dit de boel niet vertragen, we hebben heel erg veel te doen. Verkiezingstijd is altijd spannend, maar deze Tweede Kamerverkiezingen komen in een tijd dat de zorg voor erg veel en erg grote uitdagingen staat.
In dit Zorgvisie-magazine leest u wat we nu weten van de voornemens van politieke partijen voor de zorg. Er is veel aandacht voor het personeelstekort, ouderenzorg, versterking van de eerste lijn, preventie en terugdringing van de bureaucratie. De programma’s staan vol met ‘inzetten op’ lapmiddelen, zoals technologie en doelmatiger werken. Vanuit de zorg zullen deze dossiers en de geboden oplossingen ongetwijfeld worden herkend. Er lijken er ook wat te ontbreken. Waar is het maatschappelijke debat over wat de zorg wel en niet moet doen? Als wij, burgers, zelf meer voor onze ouderen moeten zorgen, hoe organiseren we de samenleving daar dan omheen? Hoe houden we tussen de technologie en efficiëntieslagen de mens in het oog? Verpleegkundige en zorgvernieuwer Teun Toebes schetst in dit magazine dat we de zorg voor mensen met dementie zo hebben geregeld dat ze eigenlijk niet meer meedoen in de maatschappij. Eigenlijk zien we vooral de dementie en niet meer de mens.
Politieke durf gevraagd
Wie is bereid het gesprek te voeren over de grenzen en het bereik van de zorg? Een van de grootste problemen voor de volksgezondheid zijn de gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. Tot wel twintig gezonde levensjaren kan het schelen door waar je woont en in welke staat jouw huis verkeert. Tegelijkertijd kan de zorg het leven nog lang rekken. Maar is dat wat we met z’n allen willen?
Opvallend is dat in de politieke programma’s een visie over de bekostiging van de zorg ontbreekt. Dit terwijl veel gewenste veranderingen tegen de grenzen van het zorgstelsel aanlopen. Het stelsel is bedacht op concurrentie tussen zorgaanbieders, terwijl samenwerking nu juist de opdracht is. In dit stelsel betalen we uit verschillende potjes voor verschillende soorten zorg, terwijl de zorg in de praktijk nu al niet zo afgebakend is en in de toekomst het liefst nog integraler wordt geboden. Hoe maken we de mens weer de maat? Hoe zorgen we dat de grenzen in het stelsel geen muren worden? Een hernieuwd maatschappelijk debat over onze zorg en gezondheid is noodzakelijk. Wie heeft de politieke durf om dit aan te gaan?
