De Nederlandse gezondheidszorg heeft het imago van een mammoettanker. Stabiel, koersvast, maar moeilijk te keren als de klippen in zicht zijn. De coronacrisis heeft aangetoond dat het anders kan. Covid-afdelingen werden uit de grond gestampt en van de ene op de andere dag kon iedereen beeldbellen. Dat smaakt naar meer.
Genoemde klippen komen op veel plekken in de sector namelijk al akelig dichtbij. Sommige zouden zeggen dat de Nederlandse jeugdhulp reeds als verloren moet worden beschouwd. Na zes jaar decentralisatie is er veel hulp voor kinderen en jongeren met lichte problemen, terwijl er voor gezinnen met ernstige problemen geen plek is. Omdat de jeugdhulp ook nog eens onbetaalbaar wordt, klinken er steeds meer pleidooien om grenzen te trekken en keuzes te maken: wie mag aanspraak maken op zorg?
Personeelskosten
De zorgarbeidsmarkt is nog zo’n voorbeeld. Al jaren, als het niet decennia zijn, is bekend dat de gezondheidszorg steeds meer te doen krijgt. Werkende handen komen er niet in gelijk tempo bij. Hoge werkdruk gecombineerd met een magere beloning drijft steeds meer professionals ertoe om zich als zelfstandige te verhuren. Dan kunnen ze tenminste zelf hun uren en beloning bepalen. Zorginstellingen zien hun personeelskosten hand over hand toenemen en bemiddelingsbureaus gaan ervantussen met dikke commissies. Maar wie heeft deze bureaus eigenlijk nodig? Een slimme zorgsector haalt deze ‘middle man’ er handig tussenuit.
Weer meer geld kwijt aan de zorg
En als we het dan toch over kosten hebben: op Prinsjesdag bleek dat Nederland weer meer geld kwijt is aan de zorg. Het dempende effect van de sectorale hoofdlijnenakkoorden lijkt uitgewerkt. Wat kunnen we nog doen om dit tij te keren? De pijlen lijken zich te richten op de commerciële takken van sport. Wetgeving die de toegang tot de zorgmarkt beperkt, wordt in 2022 van kracht. Zelfstandige klinieken zien zichzelf als groeiende branche, maar als zij winst uitkeren is dat sommigen een doorn in het oog. Is dat wel volgens de wet? En als klinieken met hetzelfde geld makkelijkere klusjes klaren, moeten we ze dan wel gelijk betalen?
Tijd rijp voor hardere keuzes
Zo zien we in het tweede jaar van corona een zorgsector die steeds meer buiten de gebaande paden op zoek gaat naar oplossingen. De geesten lijken rijp, niet alleen voor creatievere oplossingen, maar ook voor hardere keuzes. Of de mammoettanker een zeiljacht kan worden, dat moet de komende tijd blijken.
