Er zitten grenzen aan de uitvoerbaarheid van ons stelsel, dat is wel duidelijk. Kijk naar de demografische verandering in onze samenleving. We worden ouder en steeds zieker, maar door de innovatie kunnen we ook steeds meer ziekten behandelen. Het eerste kost geld, het tweede ook. En ja, het derde ook. Ondertussen stijgen de inkomsten niet navenant. Neem de schaarste aan personeel daarbij op de koop toe en u snapt het al: dit is geen goede businesscase.

Fusie als middel voor concentratie

Dat er iets moet veranderen, vindt ook bestuursvoorzitter Ernst Kuipers van het Erasmus MC. Concentratie van zorg is volgens hem het enige antwoord op de uitdagingen waar we voor staan. ‘Alleen met concentratie van zorg kunnen we garanties bieden op kwalitatief hoogstaande en altijd beschikbare zorg,’ zo stelt hij in het nieuwe Zorgvisie magazine. Maar hoe organiseren we deze concentratie van zorg dan? Een fusie lijkt voor de hand te liggen, maar niets is minder waar.

De recentste beweging die we in het zorglandschap zien, is het terugdraaien van fusies. Kijk naar de beweging die de Reinier Haga Groep aan het maken is, of naar de acties die bij Santiz gevoerd worden om het Slingeland Ziekenhuis en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix van elkaar los te koppelen. En ook de raad van bestuur van het Laurentius Ziekenhuis Roermond is de geplande fusie met VieCuri aan het heroverwegen. Organisaties willen niet meer fuseren. Tel daarbij op dat onderzoek van de ACM uit 2017 heeft uitgewezen dat een ziekenhuisfusie de zorg juist duurder maakt. Een kort-door-de-bochtconclusie is dat de fusie in ziekenhuisland dood is.

Haken en ogen aan samenwerking

Hoe moet het dan wel? De oplossing ligt volgens Kuipers in regionale samenwerking, in het netwerk. In de regio wordt afgestemd welk ziekenhuis welke behandeling gaat aanbieden, waar de seh open blijft en waar deze dicht moet. Een nieuwe indeling van zorg zonder nieuwe entiteiten. Ook hier zitten nog heel wat haken en ogen aan. Hoe groot is een regio? Wie neemt de regie? Wie overtuigt de lokale politiek dat de seh verdwijnt uit hun gemeente? Is leveren van zorg niet te vrijblijvend in zo’n netwerk? Wie houdt er toezicht? Maar bovenal lijkt dit een manier waarop verschillende organisaties toch met elkaar kunnen samenwerken. En dat is hard nodig. Leve het netwerk!