Onlangs startten zorgverzekeraars met budgetpolissen. Met zo’n polis kunnen verzekerden niet bij academische ziekenhuizen of gespecialiseerde kanker- of hartklinieken terecht. Wel bij ziekenhuizen met een beperkt pakket. Dergelijke pauperpolissen druisen in tegen de primaire doelstellingen van zorgverzekeraars: het organiseren van solidariteit tussen arm en rijk, jong en oud, ziek en gezond. Daarom allereerst deze tip:

1. Contracteer in deze polissen ook ziekenhuizen die én goed én goedkoop zijn. Dit is de eerste van tien tips aan zorgverzekeraars om hun reputatie in massamedia, vakbladen en parlement op te vijzelen. Hieronder volgen negen andere tips die ik de afgelopen maanden optekende in workshops en op congressen.

2. Uniformeer de uitvraag van gegevens. De Nederlandse ziekenhuizen hebben thans de hoogste administratiekosten van Europa, zo blijkt uit onderzoek (zie hieronder: Himmelstein DU, A Comparison Of Hospital Administrative Costs In Eight Nations: US Costs Exceed All Others By Far, Health Affairs, 33, no.9 (2014):1586-1594). Dat komt onder meer omdat de verschillende zorgverzekeraars verschillende data vragen.

3. Hanteer geen eigen kwaliteitscriteria en indicatoren maar volg die van de inspectie en de beroepsorganisatie zelf. Dit voorkomt dubbelwerk voor zorgaanbieders. Zorgverzekeraars kunnen volstaan met opvragen van data bij het Zorg Instituut Nederland en andere instanties.

4. Gun professionals de vrijheid om patiënten te adviseren over te kiezen zorgverzekeraars. Twee jaar geleden spanden zorgverzekeraars een kort geding aan tegen Limburgse huisartsen die dat wilden. De verzekeraars wonnen het kort geding. Maar zorgverzekeraars adviseren wel over te kiezen zorgaanbieders. Dat zette kwaad bloed.

5. Werk met financiële kaders voor zorgaanbieders en niet met financiële instructies. Dit bevordert creativiteit bij aanbieders om dure activiteiten te vervangen door goedkopere.

6. Verstrek data aan wijkteams over de zorgkosten in hun wijk of dorp en aan individuele personen over hun eigen zorgkosten. Relateer die aan de premieopbrengsten per wijk of per persoon. Dit bevordert het kostenbewustzijn en voorkomt dat zorgverzekeraars steeds de kwaaie pier zijn die bij contractering nee verkopen.

7. Verplicht zorgaanbieders tot onderlinge kwaliteitstoetsing zonder daaraan zelf deel te nemen. Een prima voorbeeld zijn de perinatale audits waaraan gynaecologen en verloskundigen deelnemen.

8. Bied gratis nascholing aan professionals aan over mantelzorgbevordering en substitutievraagstukken. Beide spelen een sleutelrol in kostenbeheersing.

9. Bereid nieuw eigen beleid voor in samenspraak met professionals, zorginstellingen en patiëntenorganisaties. Die samenspraak ofwel cocreatie leidt tot groter draagvlak en beter beleid.

10. Blijf patiënten en instellingen op tijd betalen voor gedeclareerde kosten. Leer van de te late betaling van persoonsgebonden budgetten door de Sociale Verzekeringsbank. Een gestrand schip is een baken op zee.