Onlangs publiceerde de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een concept van de leidraad voor samenwerking in het kader van Juiste Zorg Op de Juiste Plek. Kern van de leidraad is dat zorgorganisaties samen mogen werken in de regio als het de kwaliteit van zorg vergroot en de uitgaven verlaagt, zelfs als de afspraken in strijd zijn met de Mededingingswet. Natuurlijk zijn er uitzonderingen in de leidraad te vinden en het is nog slechts een concept. Toch ziet het ernaar uit dat de ACM hiermee een barrière wegneemt om zorg in al dan niet geformaliseerde netwerken rond de patiënt te organiseren.
Een kleine week later stelt diezelfde Autoriteit dat de manier waarop de Santeon-ziekenhuizen samen optrekken in de onderhandelingen met de zorgverzekeraar niet geoorloofd is. In een stelsel waar de winst van samenwerking steeds duidelijker wordt, is dit een flinke domper.
Samenwerking is een goede zaak. Er zijn tal van voorbeelden dat samenwerking tussen individuen, disciplines, organisaties of zelfs sectoren de kwaliteit van zorg significant verbetert. Over twee voorbeelden kunt u in dit magazine lezen. In het Zweedse Karolinska Ziekenhuis werden onder leiding van Melvin Samson de oude vakgroepen opgeheven en werd de organisatie getransformeerd in 170 zorgpaden. Dichter bij huis wordt de dementiezorg steeds vaker uitgebreid naar het sociale domein. Daardoor worden meer kosten gemaakt in de thuissituatie, maar de besparing op onder meer ziekenhuisopnames en huisartsenbezoek maakt die kostenstijging ruimschoots goed.
Dit kabinet stimuleert samenwerking niet voor niets. Nieuwe initiatieven worden gestart, netwerken worden opgetuigd en verschillende organisaties kijken samen waar de kwaliteit van zorg stijgt en besparingen worden gerealiseerd. Maar zo lang de zorg als een markt wordt beschouwd, zal samenwerking hiermee in meer of mindere mate op gespannen voet staan. De laatste tijd gaan her en der stemmen op om het stelsel te moderniseren. Misschien moet daar na de zomer serieus werk van gemaakt worden.
