Ik vrees dat het afschaffen van wachtlijsten alleen op vrijwillige basis kan, maar welke zorgaanbieder is zo gek om zijn werkvoorraad weg te gooien? Dat zie ik niet zo snel gebeuren. De zorgverzekeraars kunnen het als voorwaarde in hun contracten opnemen, maar dan duurt het nog maanden voordat het plan wordt uitgevoerd of nog langer want de contracten voor 2023 liggen al klaar. Minister Helder heeft er niets over te zeggen; zij is door de Zorgverzekeringswet buiten spel gezet. Per slot is in 2005 de zorg geprivatiseerd.
Zorgverzekeraars
Overigens kreeg ik alleen maar instemmende reacties op mijn pleidooi, 31 duimpjes, 1 hartje, een lampje en 1 bedenkelijke grimas op LinkedIn. Een collega (niet praktiserend) zei me dat hij het niet ethisch vond om wachtlijsten aan de zorgverzekeraar over te laten. Dit kon ik gemakkelijk weerspreken, want ik heb er wekelijks wel eentje aan de telefoon. Het zijn hele aardige en hardwerkende mensen.
Meer geld naar de ggz
Een bestuurder van een ggz-instelling had er de hele dag op ‘gekauwd’ en was uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat zij hun capaciteit al optimaal benutten. En wat zouden ze met het extra geld moeten doen in deze tijden waarin geen personeel te vinden is? Ik vind dit geen goed argument. Mijn pleidooi voor een verbod op wachtlijsten heeft niet als insteek dat er meer geld naar de ggz gaat, maar dat verzekerden niet hoeven te wachten, dat er voor hen een plekje gezocht wordt. Als dit leidt tot koehandel waardoor er meer geld gaat naar de ggz (er ligt nog 300 miljoen per jaar op de plank) dan is dat een mooie bijvangst voor de zoekenden, maar het is niet de opzet van het pleidooi. Overigens zou dit extra geld wel direct ten goede komen aan de zorg en er wordt een paar ton per jaar vrijgespeeld omdat de Stuurgroep Wachtlijsten kan worden opgeheven.
Wet- en regelgeving niet in voordeel burger
Ik vind het jammer dat een verbod op het aanleggen van wachtlijsten op juridische bezwaren kan stuiten. Helaas komt het vaker voor dat wet- en regelgeving niet altijd in het voordeel van de burger werkt. Zo is een paar jaar geleden een farmaceut opgestaan die ontdekte dat er voor dexamfetamine geen indicatie bestond. Ze hebben toen Elvance en Tentin in de markt gezet voor de indicatie ADHD. In een klap was het apothekers verboden om zelf nog dexamfetamine te maken (anders dan voor eigen gebruik). Een behandeling van een paar euro per maand ging plotseling meer dan 100 euro kosten. Pas als over een paar jaar het patent verlopen is wordt het weer normaal.
Crisisdienst werkt zonder wachtlijst
Afschaffen van de wachtlijsten kan alleen op vrijwillige basis. Ik hoop niet dat het erg lang gaat duren voordat alle neuzen dezelfde kant op staan, want we kunnen de ggz-patiënt niet nog langer aan zijn lot overlaten. Ik wil tot slot nog even wijzen op het feit dat de crisisdienst zonder wachtlijst werkt. Of het nu wachtenden zijn of zoekenden op het lijstje van de zorgverzekeraar, in nood kunnen zij naar de crisisdienst. Daar is altijd plek.
Door: Gerard van de Berg, zelfstandig gevestigd psychiater in Utrecht
Ik denk dat helemaal géén wachtlijst ook niet wenselijk is. Los van de werkvoorraad (naar woord om te gebruiken als het over patiënten gaat), ontneem je patiënten dan de mogelijkheid te kiezen voor een specifieke behandelaar. Maar je zou misschien wel een tussenvorm kunnen invoeren, dus een maximum stellen aan de wachttijd. Dat heeft uiteindelijk hetzelfde effect als geen wachttijd met een vertraging van x weken. Dus stel zorgaanbieders mogen maximaal een wachtlijst hebben van 4 weken (of je hanteert gewoon de treeknormen) en zijn daarboven verplicht te verwijzen naar de zorgverzekeraar voor zorgbemiddeling. Patiënten weten waar ze aan toe zijn en zijn minder geneigd zich uit voorzorg bij meerdere zorgaanbieders in te schrijven. Zou een dergelijke tussenvariant juridisch wel haalbaar zijn?