De belangrijkste is dat het personeel er gewoonweg niet is. Er werken momenteel ongeveer 250.000 mensen in de verpleeghuizen. Als op acht bewoners permanent twee zorgmedewerkers zouden ‘staan’ – de nachten niet meegerekend – dan moet dit aantal landelijk worden uitgebreid met ongeveer 45 procent, zo’n 115.000 medewerkers. Die zijn er niet. Sterker nog, de verpleeghuizen hebben juist moeite om vacatures ingevuld te krijgen. De arbeidsmarkt is aan het verkrappen en de demografische ontwikkeling doet vermoeden dat die krapte structureel is. Een forse uitbreiding van geschoolde professionele medewerkers is daarom op de korte termijn onmogelijk. Op de langere termijn zou met draconische maatregelen in theorie een flinke groei in de sector kunnen worden gerealiseerd, maar dan moeten we nu snel beginnen met flink te investeren in het onderwijs. Als dat al zou lukken, moet vervolgens een groot deel van de huidige generatie mbo-leerlingen gemotiveerd worden om de zorg in te gaan. De kans daarop is niet echt groot. De door Borst gewenste inzet van extra personeel is dus op de Nederlandse arbeidsmarkt niet te realiseren. Met enige creativiteit zouden we nog wel naar het buitenland kunnen kijken, zij het dat er dan behoorlijke obstakels opdoemen zoals de afstemming van diploma’s en het leren van de Nederlandse taal.
Enorme stijging van kosten
En dan natuurlijk de betaalbaarheid van dit plan. Want daar zit het tweede manco van het voorstel. Deze maatregel zou – als hij al te realiseren is – naar schatting 2,7 miljard euro gaan kosten, een stijging van 30 procent in de ouderenzorg, die op dit moment ongeveer 9 miljard kost. De totale kosten van de Nederlandse gezondheidszorg zouden daardoor zo’n 3,5 procent extra stijgen. Dat getal zegt misschien niet veel, maar uitgedrukt in extra premie per Nederlander, praten we over zo’n dikke 200 euro per jaar meer, lees zo’n 500 euro per gezin! En dat boven op de normale jaarlijkse stijging van de ziektekostenpremie, die dit jaar zo’n 120 euro bedroeg. De budgettaire kaders die dit kabinet en de meeste politieke partijen stellen, worden dan aan alle kanten overschreden, dus dat gaat niet gebeuren. Martin van Rijn heeft met veel moeite extra budget voor 2017 aangekondigd ter hoogte van 400 miljoen. Een buitengewoon mooie stap voor onze sector maar het dekt nog geen 20 procent van het plan van Borst. Kortom, de norm die Borst voorstelt is niet uitvoerbaar, zeker niet op de korte termijn, en is bovendien onbetaalbaar.
Te veel managers
In zijn plan suggereert Borst overigens dat de financiering gevonden zou kunnen worden door het aantal managers in de zorg drastisch te verlagen. Een makkelijk te scoren punt bij het Nederlandse publiek dat door veel framing van enkele politici en journalisten is gaan denken dat er te veel managers rondlopen in de ouderenzorg. Ook een misverstand. In onze organisatie bijvoorbeeld kennen we een spanne van ongeveer 1 manager op 80 medewerkers in de verpleeghuizen en zelfs 1 manager op 250 medewerkers in de thuiszorg, een ratio waarop menig bedrijf of ministerie jaloers zal zijn. Zelfs als we alle zorgbestuurders in deze sector direct met ontslag zouden sturen, levert dit, behalve stuurloze organisaties, een maximale financiering op van 3 procent van de kosten van het voorstel van Borst. Dus daar hoef je het niet te zoeken.
Alternatieven
Het zou de journalist Borst sieren als hij de makkelijke maar weinig behulpzame frames van sommige politici en journalisten even zou laten voor wat ze zijn. Zoek realistische alternatieven. Die zijn er, maar dan moet je wel bereid zijn om in de blinde hoek van onze verzorgingsstaat te kijken. Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw maken we onszelf wijs dat kwetsbare ouderen, eenmaal over de drempel van het verpleeghuis, alleen door professionele zorgverleners kunnen worden ondersteund. Maar in veel buitenlanden is – en in het vooroorlogse Nederland was dat helemaal niet logisch. Het is juist de familie die een belangrijke rol heeft bij de ondersteuning van kwetsbare ouderen. Als we nou de zorgprofessionals in Nederland inzetten voor vooral de benodigde verpleging en verzorging van onze ouderen, dan is er helemaal geen tekort. Maar dan moet de familie wel gewoon mee gaan doen om te zorgen dat er ook voldoende aandacht is voor deze mensen. Als verpleegkundigen en verzorgenden in een goede balans samenwerken met de familie van de bewoners dan is het plan-Borst per direct gerealiseerd en dus overbodig.
Jeroen van den Oever, directeur van Fundis, een zorgorganisatie in Zuid-Holland.
In aanvulling op mijn reactie van 29-11 het volgende over de rol van de familie.
Na een diep bedroevende ervaring met onze moeder in een verpleeghuis in Friesland, zijn we er in 2010 in geslaagd haar geplaatst te krijgen in een kleinschalig huis in Nijmegen. Voor ons, over het land verspreid wonende en werkende kinderen, centraler en beter bereikbaar. Het team van mijn moeder's afdeling (9 bewoners) kaartte tevoren een aantal zaken aan. Waren wij bereid haar kamer (mee) schoon te houden zodat het team meer tijd had voor de bewoners? Waren er andere zaken die wij wilden / konden doen? Wij juichten deze vragen toe. Natuurlijk hielden wij haar kamer schoon, deden wij mee aan het bereiden en organiseren van lunches op hoogtijdagen en ondersteunden wij waar mogelijk het reilen en zeilen op de huiskamer. Dat deden ook familieleden van andere bewoners, daarnaast waren er vrijwilligers die kwamen voorlezen of knutselen. Regie lag uiteraard bij het team.
Kennelijk is de heer van den Oever niet in staat zijn teams een dergelijke zelf-organiserende en zelfbewuste rol te laten spelen. Hij zou zich kunnen laten inspireren door de ZZG zorggroep.
Dit laat onverlet dat het initiatief van Hugo Borst broodnodig is. Wij hebben ook de andere kant gezien!
Geachte heer van den Oever, beste Jeroen
Ik wil u uitnodigen om eens in Huize Wezup te komen kijken. Kleinschalig wonen en zorg/begeleiding zoals het moet. Professionals die steeds bijgestuurd worden op de werkvloer. Wordt dit niet gedaan dan zakt de kwaliteit in. Zorg die iedere dag optimaal moet zijn alsof de inspectie elk moment kan komen. Met een minder budget toch de gewenste zorg geven. De basis is belangrijk. Familie komt op bezoek en is voor de mooie en leuke dingen. Wat moet ik in de risicoanalyse zetten als familie gaat helpen. Ik vraag u om te komen kijken hoe het anders zou kunnen. We zijn met een pilot bezig om team te informeren hoe er gewerkt kan worden volgens onze visie. Dat kan al een grote besparing en winst in de arbeidssatisfactie opleveren. Het lijkt me een uitdaging om dit bij een van de teams te doen van uw organisatie.
Met vriendelijke groet,
Jan M 't Hoen
Mede eigenaar van een prachtig familie bedrijf.
http://www.huizewezup.nl
Als de directie en bestuurders wat salaris gaan inleveren zal het best lukken als financiën de enige belemmering zou zijn. Het zit meer in het denken verankerd 'dat iets niet kan'. Alles is mogelijk, zeker met E-health in volle ontwikkeling. 'Out-of-theBox' denken is een hele investering voor directie en bestuurders, maar de cliënten, oudere mens die kwetsbaar zeker de moeite waard! Aandacht voor de OUDERE!!!
Laten we kijken naar wat er professioneel wel kan in plaats van wat er niet zou kunnen. Ik ben overtuigd dat er meer mogelijkheden zijn dan dat nu veelal in de praktijk te zien is. Een essentiële voorwaarde is dat de wil en bereidheid er is.
De opmerking "Maar dan moet de familie wel gewoon mee gaan doen om te zorgen dat er ook voldoende aandacht is voor deze mensen." is het probleem bij de ander leggen. Als je wilt dat anderen ook meedoen geeft een uitnodigende houding meer resultaat denk ik.
Je ziet aan de reactie van Jan Moen en Willem Koelewijn dat de bestuurders, adviseurs en regenten binnen de Zorg elkaar de hand boven het hoofd houden…heel slechte zaak heren…Links lullen en rechts je zakken vullen….
Ik kan me hier zo boos om maken. Reeds eerder deed de Vierstroom, een zorgorganisatie die tegenwoordig onder Fundis valt een poging om familie te verplichten een aantal uren "vrijwilligerswerk" te komen doen in de instelling waar de oudere was opgenomen. Wie geen extra menskracht meebracht was niet welkom. Gelukkig heeft de verantwoordelijk staatssecretaris daar een stokje voor gestoken. Dat was maar goed ook, want het was een schandalige en totaal ongerechtvaardigde claim op familieleden, die ouderen nog eens extra afhankelijk zou maken. Dit alles gebeurde, en gebeurt nu weer onder het toeziend oog van Liane den Haan, de voorzitter van de Raad van Commissarissen van Fundis en directeur-bestuurder van de ANBO, een ouderenorganisatie waar zij de leden nagenoeg alle zeggenschap heeft ontnomen.
Dat er geen menskracht te vinden zou zijn om in de zorg te werken, gaat er bij mij niet in. Er zijn de laatste jaren 77.000 banen in de zorg verloren gegaan. Waar zitten alle ontslagen verzorgenden? We moeten langer blijven werken, dat levert ook menskracht op. Part-timers kunnen langer gaan werken.
Veel werk vraagt slechts een beperkte deskundigheid, een deskundigheid, die veel mensen, die een gezin runnen ook hebben. Geef deze mensen een in-service trianing en laat hen werken onder supervisie van een hoger opgeleide. Waar een wil is, is een weg.
Helaas, deze directeur werkt liever met ongediplomeerde, onbetaalde familieleden. Schande.
Volgens mij moeten verpleeghuizen vooral kleinschalig worden georganiseerd, je zou eens kunnen kijken naar het model wat buurtzorg hanteert. Daarnaast zijn er verpleeghuizen waar het nu al heel goed gaat, zij moeten eigenlijk een voorbeeld zijn voor alle verpleeghuizen. Minder managers is absoluut nodig, een verpleeghuis kan volgens mij prima runnen met afdelingen die kleinschalig zijn, en aan het hoofd van zo'n afdeling staat dan een hoofdverpleegkundige. Naast de hoofdverpleegkundigen van de afdeling zou dan alleen nog maar een directeur en heel misschien een financieel directeur nodig zijn. Je hoeft helemaal geen dikke managementlagen te hebben om een goed functionerend verpleeghuis te hebben. Kijk naar buurtzorg, ze hebben zelfsturende teams met korte lijnen naar de cliënten. Het is dat ik een persoonsgebonden budget fijner vind , maar anders was ik voor mijn zorg thuis allang overgestapt naar buurtzorg. Verpleeghuizen zouden van hen kunnen leren. De managers die er zijn zouden sowieso nooit meer dan vijf keer het salaris van een hoofdverpleegkundige moeten verdienen.
Niek van Haasteren
Meedenken levert meer op dan , vanuit een ivoren toren, wegredeneren van oplossingsrichtingen. Afschuiven is geen management. Is het nu allemaal pico bello ? Zo niet, denk dan eens constructief mee, Jeroen.
Ach de waarheid ligt ergens in de midden. Als ik echter hoor dat ouderen door familie geholpen moet worden dan denk ik of de mensen werken nog waardoor er geen tijd is of lopen zelf achter de rollator bij wijze van echter kunnen de zorg niet opbrengen.
Het tekort aan personeel en dit koppelen aan MBO opleidingen, waarom dit onder onderwijs laten vallen. Voor de jaren 1980 waren er inservice opleidingen, plotseling moest het allemaal onder een ander ministerie vallen. Wat weerhoud ons om opnieuw deze opleidingen in het leven te roepen er werd toen die tijd veel gebruik van gemaakt om als "oudere" een tweede keus te maken.
''Jeroen slaat de plank mis. De verkeerde man op de verkeerde plaats'' in de verpleeghuiszorg.
Aantal medewerkers in verpleeghuiszorg is gewoon te laag. Door de hoge onlogische personeelseisen staan heel veel aspirant geintresseerde medewerkers buiten het speelveld van de zorg en krijgen geen kans tot meedoen. Er zijn duizenden mensen die graag willen werken in de zorg, maar krijgen geen kans om huidskleur, iets te laag leerniveau en door fout personeelsbeleid. Selecteren op mooi! staat bovenaan in de zorg. Dan de stijging van de kosten. Het is Overheid die het ene Huis na het andere huis heeft gesloopt omdat de loopgang een meter te smal was. Miljoenen zijn er verkwist aan stenen en aan verfraaiing van panden. De zorg moet inhoudelijk hier onder leiden. Meer kostenbeheersing op productiviteit en verzuim kan miljoenen opleveren. Dan de vele papieren die elke dag ingevuld moeten worden om qwasie verantwoording te doen. Met als doel het vermijden van een claimcultuur en bovenal angst.
Directies met een zorghart op juiste plaats worden ernstig gemist in Nederland! Qwa management te veel personeelslagen drijven kosten omhoog. Al jaren een overbezette inzet van vph artsen in het vph-huis is een ongekende luxe. Wie doorbreekt dit luxe zorgbeleid in NL. Jongeren staan klaar om te werken, al was het bijvoorbeeld parttime.
Elk jaar in de zomer is de ouderenzorg de klos. Afwisselend VWS, de Inspectie en de media leveren kritiek op de ouderenzorg.
De zorg voor ouderen mag dan nu een probleem zijn, dat wordt in de, nabije, toekomst alleen nog maar groter. Door de verdere vergrijzing maar ook door de ontgroening. Er zullen domweg te weinig jongeren zijn die bovendien liever in het ziekenhuis willen werken (recent mediabericht). Daarom ondersteun ik de oproep van Jeroen van den Oever om de familie te gaan inzetten voor de zorg van hun naasten. Dat is overigens geen keuze; als we de zorg voor onze kwetsbare ouderen willen blijven garanderen zijn drastische maatregelen nodig.
Onze ouderenzorg werkt nog volgens het Cuba-model; het wordt betaald uit de 'grote pot'. Dat moet genuanceerder. Het moet voor elke Nederlander duidelijker gaan worden dat hij/zij premie betaalt voor de eigen toekomst, namelijk als deze toekomst met hulpbehoevendheid gepaard gaat worden. Aan de andere kant moeten familieleden die daadwerkelijk meehelpen met de zorg een korting krijgen op de kosten of betaald voor hun inzet.
Een dergelijke financieringsopbouw legt de verantwoordelijkheid binnen een familie bij waar ie hoort; bij de familie. Onze ouderenzorg ondersteunt dan professioneel, zowel in huisvesting (verpleeghuizen) als in hoog-geschoold personeel. En blijft vervolgens de béste van Europa en misschien wel van de wereld.
De heer van den Oever redeneert met veel woorden een "oplossing" weg voor een probleem dat door velen herkend, onderschreven en ervaren wordt. Het voorstel van Hugo Borst geeft een indicatie voor de ernst en omvang van het probleem, plaatst een uitroepteken en zet een stip op de horizon. Het is aan de zorg het pad uit te stippelen naar een echte oplossing. Het wegredeneren van dit initiatief laat mij achter met de hoop dat de heer van den Oever snel aan zijn pensioen toe is.
Regelmatig doe ik second opinions rond gedrag bij mensen in het verpleeghuis. Ik zie de zorgplannen bol staan van zorg-technische actiepunten. Wat ontbreekt is het regelen en waarderen van aandacht en ondersteuning om de bewoners een gevoel te geven dat ze er mogen zijn.
Als daar geen geld en personeel voor is, dan moeten er keuzes gemaakt worden. Het op familie schuiven, zoals deze zorgbestuurders doet is ook niet reëel. De eerste blik die iemand in een verpleeghuis ziet in de ochtend is vaak de gehaaste verzorgende die eigenlijk geen tijd heeft …
Annetje Bootsma- Ouderenpraktijk Amsterdam
Beste Jan Moen,
Van jou had ik iets meer verwacht aan argumentatie…
prima verhaal, Jeroen, gr Jan Moen
Geachte heer vd Oever…
Uw redenatie klopt niet….ik denk dat de burger helemaal geen problemen heeft om mee te betalen aan daadwerkelijke zorg….daarnaast geeft u aan dat de benodigde medewerkers er niet zijn…dat klopt….hoe komt datis dan de vraag…?…Dat komt door dat de laatste 25 jaar de zorg "doodgeregeld" is door bestuurders in Den Haag en waardoor er 10 duizenden zorg verleners de zorg de rug hebben toegekeerd….Professionals die door zogenaamde bestuurders (zonder enige kennis van de zorg) aangestuurd werden….die aansturing is onnodig, ove rbodig en kost klauwen met geld…! Ja natuurlijk Hugo Borst chargeert, maar dat moet ook om daadwerkelijk veranderingen te realiseren….het feit dat u de zaak bagataliseert zegt genoeg over de noodzaak van het Manifest….
Zolang deze sector zelf toestaat dat er verpleeg- en verzorgingshuizen zijn die jaar op jaar ver onder de maat presteren (qua zorgkwaliteit en veiligheid), zal ze nooit het vertrouwen winnen van het publiek en de politiek. Advies: maak nou eens schoon schip!
Ik moet hier toch op reageren, niet dhr.Borst maar deze directeur maakt zich er makkelijk vanaf. Famillie kan niet langer verantwoord participeren in de zorg voor ouderen. Waar eerder een vijftig plusser met deelpensioen was of korter werkte is dat nu niet het geval, er word nu gewerkt tot 67. Mensen hebben domweg geen tijd voor het participeren. Laat mantelzorgers weer met deelpensioen gaan of compenseer ze wanneer ze korter gaan werken, ook goed voor werkzoekende jongeren. En beperk verder de administratieve rompslomp, dan word het al vanzelf meer haalbaar!
Een totaal andere aanpak voor kwetsbare ouderen is noodzakelijk. Op welke wijze dan ook. Het denken van deze directeur is daar nog niet op ingericht, blijkbaar. Hugo Borst heeft met 100.000 handtekeningen een duidelijk signaal afgegeven, dat niet direct afgeschoten mag worden als zijnde 'niet realistisch'. Als directie en bestuur bent u verantwoordelijk voor een verpleeghuiszorg van hoge kwaliteit! Dat afschuiven op familie is goedkoop en af te keuren, want u verdient uw dik belegde boterham aan kwetsbare ouderen.
Beste Jeroen. helder betoog en goed om een onderbouwd tegengeluid te horen in een discussie die niet alleen met emotie gevoerd kan worden.