‘Zorgverzekeraars hebben een enorm legitimiteitsprobleem’, zei PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester in een interview met Zorgvisie. ‘Ze zijn de woningcorporaties van de zorg. Ze zijn vooral bezig met geld, macht en nog groter worden.’
Zorginkoop verzekeraars is schimmig proces
Is deze kritiek terecht? Ondanks het gebrek aan openheid van zorgaanbieders, weten zorgverzekeraars op basis van hun declaraties best wel veel over de kwaliteit van zorg. Maar hoe die informatie een rol speelt bij de zorginkoop, dat blijft veelal schimmig. Zorgaanbieders klagen zelfs dat kwaliteit daarbij helemaal geen rol speelt. De zorginkoop is voor veel zorgaanbieders nu een frustrerend jaarlijks ritueel. Bij veel kleine aanbieders, zoals fysiotherapeuten en psychiaters, is er geen eens sprake van echt onderhandelen. Zorgverzekeraars dicteren de voorwaarden en de aanbieders kunnen tekenen bij het kruisje.
RVZ: de stem van verzekerden
Als verzekeraars er na acht jaar gereguleerde marktwerking nog steeds niet in slagen om hun rol van zorginkoper goed in te vullen, kun je dan stellen dat dit is mislukt? Dat valt nog te bezien. De veranderingen die verzekeraars moeten doorvoeren zijn zo enorm dat die veel tijd kosten. Maar ze doen er wel goed aan om duidelijker voor het voetlicht te brengen op basis van welke criteria zij de ene zorgaanbieder wel en de andere niet selecteren. Dat zegt ook de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) in het rapport De stem van verzekerden, dat vandaag uitkomt, maar waarvan de inhoud via het Kamerdebat al deels naar buiten kwam.
Risicoselectie verzekeraars
Naarmate verzekeraars meer vrijheid krijgen bij de zorginkoop en tegelijkertijd meer risico’s gaan lopen, wordt dit steeds belangrijker. Als verzekeraars weten dat bepaalde vormen van zorg voorspelbaar verliesgevend zijn – zoals de wijkverpleging en de curatieve ggz – dan dreigt het gevaar van risicoselectie. Het op slinkse wijze mijden van onaantrekkelijke verzekerden. Meestal zijn ouderen en chronisch zieken de dupe.
Berwick: zet de ramen open
Weten verzekeraars wel wat patiënten willen? En hoe speelt dat dan een rol bij hun zorginkoop? Zorgverzekeraars moeten patiënten veel meer betrekken bij hun beleid en zorginkoop. ‘Open de deuren en nodig uw verzekerden uit. Luister naar wat ze willen, leer ze kennen en houd bij elke beslissing het belang van uw verzekerde voor ogen.’ Dat zei de Amerikaanse kwaliteitsexpert Don Berwick ruim een jaar geleden, nota bene op het hoofdkantoor van Achmea in Leiden, tegen ruim honderd Achmea-managers. Als ze doen wat Berwick zei, dan komt het misschien toch nog goed. Als ze dat niet snel genoeg doen, dan is een systeem zonder de dominante rol van verzekeraars goed voorstelbaar. In Zweden, het land met de beste kwaliteit van zorg in Europa, kunnen ze goed zonder.
Zorginkoop
Zorgverzekeraars kopen zorg in bij zorgaanbieders. De contractonderhandelingen verlopen niet altijd even gemakkelijk. Hoe het de partijen vergaat, leest u in het dossier zorginkoop. Bekijk het dossier
Zorgvisie organiseert 8 april 2015 de Dag van de Zorginkoop, hét congres voor alle stakeholders: Media Plaza, Utrecht.
@bezorgde, het jaarverslag van de SKGZ is openbaar en online op haar site.
Er wordt verschrikkelijk veel geregistreerd over de zorgaanbieder, maar wie registreert alle klachten en knelpunten die klanten ervaren, geweigerde vergoedingen, onduidelijkheden in de (aanvullende)polissen, foute voorlichting door telefonisten etc? Hoeveel klanten krijgen hun gelijk bij de SKGZ?
‘Als ze doen wat Berwick zei, dan komt het misschien toch nog goed.’, stelt dhr. Kiers. Ik vrees dat hij er dan te simpel over denkt, want dat is niet het enige nadeel dat aan het deelstelsel van (semi)private zorgverzekeraars zit. De zaak voor het gemak omdraaiende, de voordelen van een single, publieke zorgverzekeraars nogmaals op een rijtje:
* Het bespaart kosten, op grond van een viertal principes.
* Het maakt het werken voor de zorgaanbieders aanzienlijk makkelijker (drie principes).
* Het maakt het voor de zorgconsumenten er aanzienlijk makkelijker op (twee principes).
* Het levert een veel effectievere zorgregisseur op.
* Het lost het probleem van de risicoselectie op.
* Men heeft geen vereveningssysteem meer nodig.
Voor de onderbouwing van en toelichting daarop, zie https://gezondezorg.org/een-zorgverzekeraar. Waarbij wel opgemerkt dat met een zo’n zorgverzekeraar niet alle zorgproblemen zijn opgelost, want ook onder de ziekenfondsen stegen de zorgkosten snel, zonder dat de kwaliteit van zorg navenant mee steeg.
De vraag of de zorginkoop wel of niet is mislukt is de verkeerde vraag. De zorginkoop op zich produceert ontwrichting van de zorg en kapitaalvernietiger in de zorg, en is daarmee een kwaliteitsverslechteraar.
2015 wordt het jaar van de volksraadpleging.
De curatieve GGZ is dat wellicht voorspelbaar verliesgevend voor een ZV, voor de samenleving als geheel levert volgens wetenschappelijk onderzoek elke euro meer voor de maatschappij op. Daarom zou het ook verstandiger zijn om zorg publiek te laten aansturen. De kosten en baten komen dan namelijk bij één partij waardoor de afwegingen voor vergoeding maar ook de bejegening van de professionals gezonder wordt.