De pioniers zouden ongetwijfeld aanlopen tegen knelpunten, die VWS dan kon helpen oplossen. Drie regio’s zijn voortvarend aan de slag gegaan. Gemeenten, zorgaanbieders en woningcorporaties hebben mooie wooncomplexen neergezet in Zeeuws-Vlaanderen, Middelburg en de Westelijke Mijnstreek. De bewoners zijn heel tevreden met hun nieuwe huisvesting. Een aardig resultaat voor VWS is dat de afbraak van de verzorgingshuizen de AWBZ-uitgaven verlaagt, want de ouderen betalen nu zelf hun woonkosten.

Het succesverhaal kent echter ook verliezers: de deelnemers aan het project. Zij wachten nog altijd op het geld dat VWS ze in het vooruitzicht heeft gesteld. Een deel van de besparing in de AWBZ zou bij hen terechtkomen om de investeringen te dekken. Maar het meeste geld is nooit overgemaakt. Het gaat om bedragen die voor gemeenten fors te noemen zijn, in Middelburg bijvoorbeeld 1,9 miljoen euro. In de kleinere gemeente Hulst heeft de succesvolle extramuralisering zelfs zo’n groot gat in de begroting geslagen dat de gemeente ermee stopt. Voor een nieuw plan van zorgaanbieder Curamus wil ze geen bouwvergunning afgeven. Tot grote frustratie van de zorgaanbieder, want het verzorgingshuis is verouderd en potentiële bewoners wachten liever op een mooie zelfstandige zorgwoning, zoals ze die in Hulst zien staan.

Het is verbazend dat VWS het zo laat afweten in een project over het belangrijkste uitgangspunt van zijn beleid. Gezien de vele contraproductieve regelgeving op dit punt, ga je je zelfs afvragen of dat uitgangspunt eigenlijk nog wel geldt. Afgezien daarvan ondermijnt het ministerie met dit onbetrouwbare gedrag zijn eigen geloofwaardigheid. Het wordt toch lastig met moreel gezag andere partijen aan hun afspraken te houden. En bij komende projecten zullen partijen zich wel twee keer bedenken, voordat ze hun nek uitsteken op uitnodiging van VWS.

Rob Seerden, Projectmanager Vivantes Zorggroep

Vivantes Zorggroep is één van de zorgaanbieders die destijds met volle overtuiging het convenant m.b.t. de koploperspilot in de Westelijke Mijnstreek heeft ondertekend. En daar vervolgens ook haar beleid volledig op heeft afgestemd. Dat wil zeggen dat er momenteel door VWS goedgekeurde plannen liggen voor een forse reductie van de verzorgingshuiscapaciteit (1e project zal in de zomer zijn afgerond), terwijl er tegelijkertijd in goede samenwerking met woningcorporaties plannen zijn uitgewerkt voor forse investeringen in functionele opwaardering van bestaande woningen waar Vivantes zorg levert en in nieuwbouw van zorgwoningen.

Die opwaardering zal erin resulteren dat die woningen geschikt worden om de lichte verblijfsdoelgroepen (die niet meer in het verzorgingshuis terecht kunnen) zelfstandig te kunnen huisvesten en op verantwoorde wijze van zorg te kunnen voorzien.

Prima zou je zeggen, het sluit ook volledig aan bij het onlangs door VWS en VROM gepresenteerde Actieplan ‘Beter (t)huis in de buurt’ 2007-2011. Maar, de overheid dreigt het nu inderdaad vervolgens volledig te laten afweten. Want één van de peilers onder de koploperspilot, namelijk de zekerheid dat je als zorgaanbieder de middelen die vrijkomen door intramurale verzorgingshuiscapaciteit af te bouwen vervolgens extramuraal mag inzetten, blijkt nu op drijfzand te berusten. Met als gevolg dat de zorg voor al die verblijfscliënten die wij thuis, in hun eigen omgeving willen handhaven, niet meer gefinancierd kan worden. Met alle mogelijke verstoppingen in de zorgketen tot gevolg, want die cliënten lossen echt niet zomaar op. ‘Langer thuis wonen’, ‘extramuralisering’, de overheid heeft er de mond vol van, maar alle (nieuwe) regelgeving staat juist haaks op deze processen.

Joke Jaarsma, bestuurslid Stichting Restless Legs

Graag wijs ik in dit verband op het rusteloze benen syndroom. Veel ouderen hebben daar last van. Omdat het syndroom niet goed wordt begrepen noch herkend, worden ouderen met de ziekte gefixeerd. Dit is voor deze mensen een ware hel. Zie ook www.stichting-restless-legs.org

Anneke Groenenberg, bestuurder Coloriet Lelystad

…en naast de projectgelden zullen de instellingen net als in onze extramurale projecten aanlopen tegen de budgetplafonds en de aanbestedingen in de AWBZ,het zal niet de eerste keer zijn dat de zorg in zo’n nieuw complex opeens bij een (goedkopere) zorgaanbieder terecht komt (en hoe financier je dan de investeringen in de zorginfrastruktuur??), of dat de thuiszorgproductie niet vergoed wordt (4 miljoen in Flevoland over 2007). En dan heb ik het nog niet over de nieuwe indicatiestelling in ZZP’s, lees Christine Baas haar verhaal in Zorgvisie over de konsekwenties voor de Wielborgh…

Kortom: alle seinen staan op rood als het om extramuralisering gaat.. Ik maak me daar zeer ernstig zorgen over.

Andre Vermaas, directeur Careyn Zorg & Vastgoed

Het beleid is gericht op zelfstandig wonen met zorg en dienstverlening, de doelgroep wil het, veel zorgaanbieders zetten de stap om intramurale capaciteit te transformeren en wat doet VWS? Het ministerie evenals een aantal zorgkantoren honireren het instandhouden en waar mogelijk uitbreiden van intramurale capaciteit. Als je zo gek bent een traditioneel verzorgingshuis te extramuraliseren dan schiet je dwrars door je eigen voet, en door die van de Gemeente (WMO). Er is bestaat momenteel een ontmoedigingsbeleid t.a.v. het extramuraliseren van traditionele verzorgingshuiscapaciteit. Als ik een huis van 100 plaatsen “inlever” dan krijg ik er een hoop problemen voor terug zowel financieel als qua regelgeving. Onbegrijpelijk dat de sector en branchevereniging hier zo makkelijk aan voorbij gaat.

Ik wens mijn goede collega Lex Jansen en alle anderen die bezig zijn met vernieuwende ouderenzorg sterkte de komende jaren.

Een trollybus stopt als hij het spoor kwijt is, dit ministerie ……

Cees van der Togt, raad van bestuur OsiraGroep

Het is inderdaad de vraag of extramuralisering nog steeds als uitgangspunt voor beleid geldt. Afgelopen maanden zijn op een sluipende wijze (“in het geniep”) de omslagpunten in de thuiszorg ingevoerd. Geen eerlijke aankondiging maar een aanwijzing aan het CIZ was kennelijk de werkwijze.

Als een cliënt een verblijfsindicatie verdient dan wordt dit door het CIZ verplichtend gekoppeld aan het intramurale zzp-tarief. Zorgvisie rapporteerde daar al over. Een cliënt die van verblijf afziet, kan geen thuiszorgindicatie (functionele indicatie) meer krijgen. De zzp-indicatie die rekening houdt met intramurale efficiency bevat veel minder uren dan de extramurale functionele bekostiging.

Zorglocaties die met stimulans van VWS zijn omgevormd op basis van scheiden van wonen en zorg komen hierdoor in grote problemen. Voor zelfstandig wonende cliënten verschraalt hierdoor de zorg.

Dit speelt in Dordrecht bij de Wielborgh maar ook in Middelburg en in vele andere plaatsen. Er is overal grote onrust over de bekostiging.

Gaat Jet Bussemaker dit aan de cliënten uitleggen? De wachtlijsten voor intramuraal zullen stijgen.

Het verhaal over de onbetrouwbare overheid is ook hier van toepassing.