Desiree Dona en oncoloog Koos van der Hoeven tijdens het politiek ontbijt over Kanker én Werk

Desiree Dona, Theo Senden en Jacqueline Janssen zijn de bedrijfsartsen die Zorg voor arbeid runnen. Dona: ‘Wat wij doen is klinische arbeidsgeneeskunde. We bedienen allemaal een andere patiëntenpopulatie. Ik focus me op oncologie, Theo op de CVA-poli en cardiologie, en Jacqueline richt zich op Parkinsonpatiënten.’

Senden: ‘Het zijn populaties met verschillende achtergronden, behandelingen en perspectieven. Maar de grote lijn van ons werk is altijd gelijk. Vanaf de diagnose maken we deel uit van het behandelteam en het behandelproces. Daardoor kunnen we arbeidsgerichte zorg als integraal onderdeel van de zorg leveren. We kijken naar de effecten van de ziekte en de behandeling op arbeidsvermogen en inkomen van de patiënt. En we bekijken hoe we dat kunnen beïnvloeden door de behandeling te veranderen. De patiënt zelf informeren en empoweren we, en wijzen we de weg naar arbeidsprofessionals. Zo helpen we één zorgketen te realiseren, van behandeling en revalidatie tot op de werkvloer.’

Desiree Dona (L) en Theo Senden (R)

Perspectief als toegevoegde waarde

‘Die focus op twee sporen is heel belangrijk,’ aldus Dona. ‘Het betekent wel dat je dit werk alleen kunt doen als ervaren bedrijfsarts, want je moet kijk hebben op de medische én de arbeidsmatige kant, ook wat betreft de sociale kaart en wet- en regelgeving. En je moet je specialiseren in een ziektebeeld, anders kun je niet het maatwerk leveren dat nodig is. We zijn generalisten, maar werken samen met specialisten. Dan moet je mee kunnen denken.’

Senden: ‘Voor behandelaren was het wel even wennen om ook rekening te houden met zaken buiten hun medische expertise. Maar dat is snel veranderd. Specialisten begrijpen ook dat patiënten er baat bij hebben als ze deel kunnen blijven nemen aan de maatschappij. Bovendien stellen patiënten er zelf ook meer vragen over, en helpen wij specialisten die vragen te beantwoorden.’ Dona: ‘Ze zien dat we echt iets toevoegen aan de behandeling. Namelijk: toewerken naar een perspectief ná de behandeling. Dat is toegevoegde waarde voor de patiënt. Bovendien heeft het hebben van duidelijkheid en perspectief een positief effect op de behandeling. Ziek zijn levert veel stress op en onzekerheid over de toekomst. Gedoe met allerlei instanties en functionarissen maakt dat alleen maar erger. Dat helpt niet bij het herstel, om nog maar te zwijgen over de impact op de omgeving van een patiënt.’

Schotten doorbreken

Arbeid als behandeldoel geeft patiënten perspectief, zorgt vaak voor een sneller herstel, en verkleint het beroep dat mensen doen op uitkeringen en verzekeringen. Toch is het niet de standaard. Senden: ‘Ik ben ook kwartiermaker van dit project, en spreek veel mensen uit allerlei sectoren. En iedereen vindt het een volstrekt logische aanpak. Het levert Nederland geld op en bespaart de patiënt leed. Maar structurele financiering is er niet, terwijl het gewoon onderdeel moet zijn van de zorg. Het is waardevol en uitvoerbaar, maar wie gaat het betalen? Dat is een vraag voor de politiek, die vraagt om een visie over de schotten tussen het zorg- en arbeidsdomein heen.’

Dona: ‘Ons project wordt nu gefinancierd door de Raad van Bestuur. Dat is prachtig, maar geen structurele oplossing. Uitbreiden naar andere afdelingen kunnen en doen we daarom niet, hoewel daar wel veel vraag naar is. En vanuit heel Nederland wordt gekeken naar wat wij doen, maar de eerste vraag gaat altijd over financiering. Daar loopt het overal op stuk.’

Senden: ‘Projecten als de onze zijn bijzonder waardevol. Maar nu alleen voor de patiënten die de mazzel hebben dat ze door de juiste ziekenhuisdeur naar binnen wandelen. Het is tijd dat hier een structurele oplossing voor komt.’