Het kabinet Balkenende-IV wilde in 2007 ‘investeren in het bestrijden van onnodige bureaucratie en het vergroten van het plezier in werken in de zorg’. Toen de ontwikkeling van meer dan dertigduizend dbc’s roet in dit vrome eten strooide, gooiden de kabinetten Rutte-I en -II het over een heel andere boeg. Het onderwerp werd compleet genegeerd. En nu hebben we Rutte-III en lijkt men ontwaakt uit de administratieve winterslaap. Het regeerakkoord rept van schrapsessies – nu al het woord van 2018: alle betrokkenen snoeien met vereende krachten in onnodige of duplicerende regels.
Laten we vooral niet cynisch worden en blij zijn dat in dit kabinet tenminste een ambitie is uitgesproken die is omgezet in een concrete daad. Wel is het verstandig de verwachtingen te temperen. Waarom is het zo moeilijk de administratieve lasten verkleinen? Ik geef u een top-5 van redenen.
- It’s the culture, stupid! Alles willen regelen zodat het voor iedereen eerlijk is. Dit streven zit diep verankerd in onze cultuur en botst logischerwijze met eenvoud van uitvoering. Hoe grofmaziger en eenvoudiger vormgegeven, hoe groter de kans dat sommigen de regeling als ‘oneerlijk’ percipiëren. En de Tweede Kamer is er vervolgens als de kippen bij om in de eerste zin het over administratieve lasten te hebben en in de tweede zin iets voor te stellen dat die lasten vergroot.
- Als iedereen verantwoordelijk is, is niemand verantwoordelijk. Sommige onderwerpen vallen tussen wal en schip omdat zoveel partijen verantwoordelijk zijn. Preventie is een goed voorbeeld; inkoop van geneesmiddelen een andere. Administratieve lasten is er nog zo een. Als iedereen/niemand verantwoordelijk is, leidt dat tot coördinatieproblemen, gedoe, kinnesinne en uitstel.
- Het ligt aan de sector of instelling zelf. De publieke perceptie is dat over-ijverige ambtenaren of toezichthouders de administratieve lasten veroorzaken. Dat komt voor, maar veel bureaucratie wordt door de aanbieders of de sector zelf gecreëerd. Elk kansrijk plan begint daarom met een hand in eigen boezem.
- Ze zijn soms nuttig. Geklaag over bureaucratie is van alle tijden, maar sommige vormen ervan dienen een doel. Kwaliteitsstandaarden is een goed voorbeeld. Ze vormen een last als de standaarden eigenlijk niet veel over kwaliteit zeggen, de frequentie van meten te hoog is of te gedetailleerd is, maar in het algemeen zijn ze nuttig. En van nuttige regels schrappen worden we niet wijzer.
- Nieuwe regels vervangen de oude niet. Zeer hardnekkig is het fenomeen om nieuwe regels een tijdlang parallel op te laten gaan met de oude regels. Daar wordt iedereen horendol van.
De top-5 laat zien dat terugdringen van administratieve lasten niet zonder slag of stoot gaat. Niettemin dienen initiatieven als ‘(Ont)Regel de Zorg’ en de website minderlastenmeerzorg.nl omarmd te worden. Want het wordt tijd.
Dit is een voorpublicatie uit het juninummer van Zorgvisie magazine dat vrijdag verschijnt.
Marcel Canoy is economisch adviseur bij de ACM, lid adviescommissie pakket van Zorginstituut Nederland en distinguished lecturer erasmus school of accounting and assurance
Frank, in letterlijke zin is een prestatie hetgeen je beschrijft. Maar met “presteren” wordt tegenwoordig bedoeld wat de uitvoering zuinig, zinnig en goed gebeurd. Met verhaal van toegevoegde waarde. Alleen het werk doen is niet goed genoeg (meer). De Wmg, waar nu deregulering op de agenda staat, vraagt in Artikel 36, lid 3 en Artikel 38, lid 4 om het laten zien van je kwaliteit. Formeel, zie aanhef Wmg tekst, om voor de burger keuze-informatie te genereren, maar deze info wordt (ook) gebruikt selectieve zorginkoop.
@Anton Maes — Voor uw informatie: resultaatgerichte bekostiging is iets anders dan prestatiebekostiging. Het eerste draait om wat er bereikt is, het tweede om wat er gedaan is. De motie-Smilde c.s. betreffende uitkomstfinanciering, wat de originele term voor resultaatgerichte bekostiging is, spreekt van “de daadwerkelijke resultaten van zorg”. Ook is de motie van een veel latere datum dan de WMG.
“Prestatiebekostiging” had “verrichtingsfinanciering” genoemd moeten worden, en de toenmalige minVWS Ab Klink noemde het later ook zo.
Weliswaar moet je met uitkomstfinanciering de uitkomsten meten, maar tegelijkertijd kunnen dan de meeste structuur- en procesindicatoren afgeschaft worden. En de huidige berg van administratieve lasten bestaan, althans in de ziekenhuiszorg, bijna geheel uit het administreren van die indicatoren.
Verder is er een systeem ontwikkeld waarmee de uitkomsten op een administratief laagbelastende manier gemeten kunnen worden. Zie daarvoor https://gezondezorg.org/assessmentwerkwijze, als ‘startpagina’.
@Anton Maes — Voor uw informatie: resultaatgerichte bekostiging is iets anders dan prestatiebekostiging. Het eerste draait om wat er bereikt is, het tweede om wat er gedaan is. De motie-Smilde c.s. betreffende uitkomstfinanciering, wat de originele term voor resultaatgerichte bekostiging is, spreekt van “de daadwerkelijke resultaten van zorg”; zie https://www.parlementairemonitor.nl/9353000/1/j9vvij5epmj1ey0/viuchf7xndxn. Merk ook de motiedatum op; hij is van een veel latere datum dan de WMG.
“Prestatiebekostiging” had “verrichtingsfinanciering” genoemd moeten worden, en de toenmalige minVWS Ab Klink noemde het later ook zo.
Weliswaar moet je met uitkomstfinanciering de uitkomsten meten, maar tegelijkertijd kunnen dan de meeste structuur- en procesindicatoren afgeschaft worden. En de huidige berg van administratieve lasten bestaan, althans in de ziekenhuiszorg, voornamelijk uit het administreren van die indicatoren.
Verder is er een systeem ontwikkeld waarmee de uitkomsten op een administratief laagbelastende manier gemeten kunnen worden. Zie daarvoor https://gezondezorg.org/assessmentwerkwijze, als ‘startpagina’.
Als sinds 2002 is dit een item (commissie de Beer). Niet pas sinds R-III. Dit schreef ik er over op 17 juni 2017, dus nog voor het resultaat van de huidige schrapsessies:
http://zorgenstelsel.nl/ontregel-de-zorg/
In het lijstje van Canoy ontbreekt de wetgeving rond het zorgstelsel. Tot en met vandaag wordt resultaatgerichte bekostiging gepredikt. Onder andere ligt hier de Wmg aan ten grondslag. Populair gezegd: “laat je prestaties zien”. Waarmee in administratieve zin wordt bedoeld: aan de inkoper. Er is, zoals geschreven, meetdrang en meetdwang.