De meeste deskundigen zijn het erover eens: verdergaande digitalisering is noodzakelijk om de zorg in Nederland op peil te houden. Er zijn mogelijkheden te over: AI (kunstmatige intelligentie), zorg op afstand, blockchain, pgo’s. Naast de snelle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering wordt de zorg tegelijkertijd geconfronteerd met andere grote uitdagingen. De enorme groei van het aantal zorgvragenden in de komende jaren, de verder toenemende personeelstekorten en de maatschappelijke noodzaak om de zorgkosten niet te veel te laten stijgen. Deze problemen vragen om snelle actie. Snelheid is ook geboden om bij te blijven bij ontwikkelingen in de Verenigde Staten, en zeker ook bij die in China. Ik denk dat we in Nederland sneller kunnen en sneller moeten.

Virtual care center

Vorige week was ik op het Zorgvisie-congres Connected Care. Sprekers van onder andere Isala uit Zwolle en Rijnstate uit Arnhem hielden daar presentaties. Beiden hadden een interessant verhaal over waar hun ziekenhuis staat in de digitale ontwikkeling. Vooral de inzichten die zij deelden over zorg en monitoring op afstand waren interessant, alsmede de ontwikkeling van een centrum, ook wel verkeerstoren genoemd, om patiënten in de thuissituatie te monitoren. In zo’n verkeerstoren, of virtual care center, houden verpleegkundigen en/of artsen patiënten op afstand 24/7 in de gaten. Daarbij gebruiken zij naast realtime gegevens, ook historische gegevens van patiënten. Die data biedt hun de mogelijkheid om bij verslechtering van de gezondheidssituatie snel in te grijpen; liever nog, om een daadwerkelijke verslechtering te voorkomen.

De voorzitter raad van bestuur van Rijnstate, Wim van Harten, gaf in zijn presentatie aan dat hij verwacht dat er één virtual care center nodig is voor tien tot vijftien ziekenhuizen. Dat zou betekenen dat we in Nederland tussen de vijf en zeven van die centra nodig hebben. Ik ben het eens met Van Harten. Ook ik denk dat niet elk ziekenhuis of elke vvt-instelling zijn of haar eigen virtual care center hoeft te hebben.

Samenwerking bij ontwikkeling centra

Echter, in Nederland zijn, naast Isala en Rijnstate, momenteel veel meer ziekenhuizen bezig met dit type verkeerstoren-ontwikkeling. Het lijkt een van de belangrijkste manieren om de groeiende ziekenhuisvraag te kunnen opvangen. Is het niet zonde van tijd en geld als alle ziekenhuizen in Nederland zich bezighouden met de ontwikkeling van dergelijke centra, klein of groot?

Ziekenhuizen kunnen in mijn optiek beter intensief gaan samenwerken om de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologie, digitalisering en vormgeving van nieuwe processen te realiseren. Dit kan bijvoorbeeld door te zeggen: vijf ziekenhuizen gaan met elkaar werken aan een virtual care center, vijf ziekenhuizen werken samen op digitale gegevensuitwisseling, vijf ziekenhuizen op AI, enzovoorts. Door twee tot drie jaar gezamenlijk vol in te zetten op deze ontwikkelingen kunnen ziekenhuizen veel sneller waarde toevoegen en werkelijk iets voor elkaar krijgen.

Veel met elkaar samenwerken

Natuurlijk begrijp ik dat hier obstakels zijn met betrekking tot marktdenken. Maar ik vraag mij oprecht af of, als we in het huidige tempo doorgaan, de Nederlandse ziekenhuizen wel op tijd klaar zijn om de groeiende zorgvraag op te vangen en ze niet opeens verrast worden door andere spelers die wél de vereiste snelheid gemaakt hebben. We kunnen het slimmer en sneller doen door veel met elkaar samen te werken en niet allemaal het wiel opnieuw uit te vinden.

Frank van Berkel is partner van Morgens.