De Tweede Kamer heeft het idee dat zorg in het buitenland alleen plaatsvindt tijdens vakanties of overwintering in een warm land. Nederlanders kunnen met een zorgpas van de zorgverzekeraar gebruikmaken van de daar aanwezige particuliere zorg. Zorgverzekeraars vergoeden de kosten graag, want die zijn vele malen lager dan wanneer dezelfde zorg in Nederland zou zijn genoten. In realiteit verblijven veel ‘overwinteraars’ grote delen van het jaar in een mediterraan oord. Hier betalen ze geen lokale belastingen, terwijl ze wel van alle voorzieningen in dat land gebruikmaken. Doordat ze zich niet officieel als resident inschrijven, maar in Nederland ingeschreven blijven staan en daar de premie van de zorgverzekering betalen, kunnen ze particuliere zorg nuttigen.
Tegengehouden door de wet
In een landelijke krant van zaterdag 22 oktober stond een kleine oproep van de gepensioneerde mevrouw Van den Hoogenband uit Amstelveen. Zij gaf aan dat ze graag naar een zuidelijk land wil vertrekken, maar dat de huidige wetgeving haar tegenhoudt. Immers, emigreer je naar een ander Europees land, dan moet je de Nederlandse premie betalen met een opslag. Hier krijg je de plaatselijke zorg voor terug. Haar pleidooi was om senioren met hun zorgpolis te laten vertrekken, zodat ze de Nederlandse zorg niet verder belasten en ook nog eens ruimte maken op de woningmarkt. Deze mevrouw slaat de spijker op de kop.
Residenten waren de dupe
Toen op 1 januari 2006 de Zorgverzekeringswet (ZVW) van kracht werd, had dit desastreuze gevolgen voor de Nederlandse residenten in het buitenland. Zij hadden in de jaren voor 2006 Nederland verruild voor een ander land, met behoud van hun ziekenfonds of particuliere verzekering en de AWBZ. Men vertrok vaak om gezondheidsredenen en had een goedkoper, warmer en vaak gezonder bestaan zonder zich te bekommeren over eventuele zorg die in de toekomst nodig zou zijn. Bij de invoering van de ZVW werden deze residenten zogenoemde ‘Europese verdragsgerechtigden’. Dit hield in dat men verplicht verzekerd werd in Nederland voor de zorgverzekering met bijbehorende premiebetaling, maar daarvoor in de plaats de zorg van het woonland kreeg. Daarnaast werd de vrijwillige AWBZ afgeschaft. De keuze van residenten om zich voor de AWBZ te verzekeren, verviel na 1 januari. Daardoor kon men deze zorg ook niet meer krijgen in het buitenland. Er viel niets te kiezen: men werd verzekerd bij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) die de premie met opslag door middel van bronheffing int. Het gevolg is dat er een buitengewoon ingewikkelde en dure regeling ‘buitenlandzorg’ is ontstaan en dat bij de betrokkenen het vertrouwen in de politiek volledig is geslonken.
Pleidooi voor opting in
De belangenvereniging KB 746 heeft ver voor de invoering van de ZVW de politiek gewezen op deze gevolgen. Een aantal pijnpunten is opgepakt. Het pleidooi om een ‘opting-inregeling’ te realiseren in de ZVW is echter nooit gehonoreerd. Deze opting in zou betekenen dat iedere resident of toekomstige resident eenmalig de vrije keus heeft om te vallen onder de Europese regelgeving – en daarmee verdragsgerechtigde te zijn – of hiervan af te zien. In het laatste geval kiest de (post actieve) resident of toekomstige resident zelf zijn eigen verzekering. Dit kan een verzekering zijn in Nederland of in het nieuwe woonland.
Nieuwe kansen na 2015
Deze mogelijkheid kan vanaf 2015 alsnog gerealiseerd worden. Op dat moment kunnen de lidstaten bepaalde Europese verordeningen wijzigen. Nederland moet hierbij dan wel afspreken dat Nederland niet langer de andere EU-lidstaten een vastgesteld budget geeft waarmee de zorg die genuttigd wordt door Nederlanders in het betreffende land betaald wordt, maar betaalt op basis van feitelijk gemaakte kosten. Dan heeft het zin om iedere (toekomstige) resident de keuze te geven zelf zijn ziektekostenverzekering en AWBZ te regelen, zodat niet dubbel betaald hoeft te worden via de verplichte zorgverzekering vanuit Nederland en de eigen afgesloten verzekering in het woonland.
Echte marktwerking
Dit is een optie die past bij echte marktwerking in de zorg en bij een Europa waar vrij verkeer van personen, diensten en goederen centraal staat. Het wordt goedkoper voor iedereen. De zorgverzekeraars kunnen een concurrerende polis aanbieden aan Nederlandse residenten en in alle openheid contracten sluiten met betaalbare en kwalitatief goede zorgaanbieders in het buitenland. Deze zorg kan ook aan inwoners in Nederland aangeboden worden, die zorg over de grens willen halen. Het CVZ kan daarnaast grotendeels af van de tientallen miljoenen kostende administratieve regeling voor de residenten. Deze opting-inregeling kost de overheid niets – de residenten betalen tenslotte zelf hun verzekering – en zorgt voor grote besparingen op de curatieve en AWBZ-zorg, omdat goedkopere zorg elders wordt geconsumeerd.
Kansen grijpen
Overheid, grijp deze kans om de zorg toegankelijk, bereikbaar en betaalbaar te houden voor iedere Nederlander waar dan ook in Europa. Zorgverzekeraars, denk na en bied een goede zorg- en AWBZ-polis aan voor (toekomstige) residenten en houd daarmee de kosten voor de eigen organisatie en de zorg in de hand. NZa, ga aan de slag met de zorgverzekeraars om een eenvoudig systeem van kwaliteit, transparantie en controle te ontwikkelen voor zorgaanbieders met wie ook nu al contracten worden afgesloten in het buitenland.
Myra Koomen, voormalig CDA-Tweede Kamerlid en wethouder van de gemeente Enschede
Lees ook:
Staatssecretaris maakt palliatieve zorg in het buitenland mogelijk
EU akkoord over vergoeding zorg in buitenland
Waarmee Miranda onomstotelijk bewijst dat aan mensen nog meer zorgaanbod beschikbaar stellen (in het buitenland) de zorgkosten alleen maar nog sneller zal laten stijden.
Ik ben zelf gevestigd als zelfstandig verpleegkundige in Frankrijk en biedt hierbij de mogelijkheid aan vakantiegangers aan om verpleegkundige zorg te ontvangen. Dit wordt berekend op basis van het bestaande tarief hier in Frankrijk, wat veel voordeliger is, omdat wij als zelfstandigen werken en er geen organisatie tussen de klant en de zorgverlener staat. Het is dus voor Nederlandse ouderen of zorgvragers heel goed mogelijk om zorg te ontvangen op hun vakantieadres of op hun 2e verblijfadres mits zij op zoek gaan naar plaatselijke zorgverleners. Zij betalen de verleende zorg vooruit en kunnen de factuur vervolgens bij de eigen zorgverzekering declareren. Een mooi systeem waarmee de zorgverzekeraars een stuk goedkoper uit zijn en het maakt het voor de zorgvragers mogelijk om ook in het buitenland de benodigde zorg te krijgen. Aangezien ik zeker niet de enige Nederlandse verpleegkundige ben in het buitenland loont het de moeite als mensen of hun zorgverzekeraars zich informeren omtrent de mogelijkheden om door ofwel nederlandse ofwel buitenlandse verpleegkundigen in zorg te worden genomen.
Waarom in het buitenland het probleem oplossen. Kijk eens in eigen land. Verzekeraars sluiten nu lumpsumovereenkomsten af met ziekehuizen, in plaats van te kijken waar de zorg kwalitatief en efficient en dus 20% goedkoper wordt geleverd. Die verschillen zijn er wel degelijk, alleen zorgverzekeraars weigeren die stap te zetten uit angst voor het onbekende en uit angst verzekerden kwijt te raken doordat ze aan zorgsturing doen.
Ook is het mogelijk om een Nederlandse WTZi vergunning voor een buitenlandse zorginstelling aan te vragen. Daarmee wordt dit een Nederlandse instelling in het buitenland.Deze moet zich derhalve dan wel willen onderwerpen aan de Nederlandse regelgeving voor transparantie van bestuur etc.