Het wordt steeds moeilijker om iedereen de zorg te bieden die nodig is, en de nabije toekomst ziet er niet beter uit. Dat zei CZ-topman Joep de Groot eind vorig jaar om de sector wakker te schudden. Hij kreeg bijval van minister Kuipers die een ‘zorginfarct’ ziet aankomen als de zorg niet ingrijpend verandert in organisatie. Hiervoor moeten onder andere meer data worden uitgewisseld en nieuwe technologieën zoals AI toegepast worden. De meeste ziekenhuizen zijn hier echter helemaal niet op voorbereid. De opdracht voor de CIO moet daarom een radicaal andere zijn dan die van enkele jaren geleden.

De zorg wordt onbetaalbaar en bestaande systeemlandschappen bieden geen ruimte voor het ondersteunen van zorgprocessen die de hele zorgketen, inclusief de eigen woning van de patiënt, omvatten. Eigenlijk voor geen enkel proces dat niet primair door het epd wordt ondersteund. Data zitten opgesloten, waardoor ze nauwelijks waarde hebben. Dubbel werk en onnodige administratie zijn niet goed voor de aantrekkelijkheid van het werken in de zorg en staan efficiëntie in de weg.

Er is in de ziekenhuiszorg de nodige weerstand tegen de cloud. Met de noodzaak voor vernieuwing is veranderbereidheid en nieuwsgierigheid cruciaal, ook onder IT’ers. Uitdagingen bij deze vernieuwing zijn deels specifiek voor de ziekenhuiszorg, waardoor er niet veel voorbeelden zijn om te volgen. Maar de publieke cloud is wel het innovatieplatform waar de toekomst van de zorg vorm krijgt. In de cloud wordt anders met data en applicaties omgegaan, waardoor organisaties effectiever kunnen communiceren, beter samenwerken in de hele zorgketen, werkplekken toekomstklaar maken en vol kunnen inzetten op preventieve zorg. Maar belangrijker, nieuwe mogelijkheden met data en nieuwe technologieën zijn veel beter bereikbaar vanuit dat platform. Maar om daar te komen, moeten organisaties eerst de basis van de IT vernieuwen, om wendbaar te worden, zodat daarna innovaties zijn door te voeren en vrij met data kan worden gewerkt.

Anders organiseren, anders leveren

We moeten zorg anders organiseren, leveren en vol inzetten op preventie. Technologie kan ons helpen dezelfde zorg te leveren, maar efficiënter en effectiever, zonder compromissen in patiëntveiligheid en patiëntbeleving. Technologie en data laten ons efficiënter plannen, minder dubbel werk doen en elkaar beter informeren. Diagnoses kunnen sneller en effectiever door op afstand een ‘extra paar ogen’ mee te laten kijken of slimmer meer data te gebruiken voor een diagnose. En de patiënt kan meer zelf doen en is thuis veiliger door de verbinding met het ziekenhuis.

De volgende stap is om de zorg zelf te veranderen: zorg op afstand, het gebruik van wearables en sensoren en het voorspellen van zorg met data leveren grote winsten op in tijd, kosten en kwaliteit. Bovendien zijn ze belangrijk voor het starten met preventieve zorg. Curatieve zorg is veel duurder dan goede preventie. Data zijn daarbij cruciaal, want signalering is de basis van preventie. Dus moeten we data op een veilige manier bereikbaar en uitwisselbaar maken.

Technologie mag nooit bepalend zijn voor de inhoud van de zorg, maar het moet ook geen hindernis zijn. Technologie moet klaarstaan om zorgverleners te ondersteunen bij het verbeteren van hun werk. Daarvoor moeten ziekenhuizen snel grote stappen maken met het bevrijden van data en het moderniseren van IT-infrastructuur en -beheer. De huidige, applicatie-centrische opzet is niet berekend op het innovatietempo dat we nodig hebben in het ziekenhuis. Alleen een platform-centrisch landschap gaat hierbij helpen.

Betere, effectievere, efficiëntere zorg is prettiger voor patiënt én zorgverlener

Beter beschikbare data, automatisering en cloudplatformen zorgen voor betere ketenzorg en regionale samenwerking, betere ondersteuning van alle zorgprocessen, een betere (mobiele) werkplek voor uw mensen, met data op maat, nieuwe applicaties voor vernieuwingen, betere communicatie en betere patiënt- en dataveiligheid.

Data uitwisselen betekent een drastische verbetering in de samenwerking met alle zorgpartners. Door minder miscommunicatie en betere overdracht kunnen patiënten sneller naar huis (of zelfs thuisblijven) en is het makkelijker om nazorg te organiseren of om, bijvoorbeeld, een verpleeghuisplek te vinden. Cloudtechnologie, een goed ingericht dataplatform, AI en moderne ‘no code’ automatisering helpen zorgprofessionals en halen dubbele administratie, frustraties en fouten uit het dagelijks werk.

In een datagedreven ziekenhuis kan mobiel werken breed worden doorgevoerd, zijn artsen in staat betere diagnoses te stellen en is informatie sneller te delen. De huidige zorgsystemen zijn niet alleen inflexibel, ze veroorzaken ook beveiligings- en privacyrisico’s. Door data centraal te bewaren en te beheren, centraliseer je ook dataveiligheid. Brede beschikbaarheid van data – waar, wanneer en hoe een zorgverlener ze nodig heeft – verbetert bovendien de patiëntveiligheid. Een echt cloudplatform (geen private cloud, want dat is gewoon een gehuurd datacenter) helpt deze vernieuwingen te realiseren.

Praktijk wijst uit dat het kan

Dit is geen toekomstmuziek. Gelre ziekenhuizen werkt als eerste ziekenhuis van Europa met een epd (HiX) dat helemaal in de public cloud draait, op Microsoft Azure. Zo’n 90 procent van de belangrijke applicaties en het dataplatform draaien daar ook, waardoor Gelre zijn data heeft bevrijd en het een datagedreven ziekenhuis kan worden. Om dat mogelijk te maken, is ook de cloudwerkplek gerealiseerd. Hierdoor kunnen artsen en zorgmedewerkers prettiger werken.

Met de implementatie van HiX in de cloud in combinatie met het dataplatform in Azure kwamen ook de data van Gelre op een veilige manier breder beschikbaar en is Gelre Ziekenhuizen op weg een datagedreven ziekenhuis te worden. Data uit het epd en uit andere systemen staan nu samen aan de basis van nieuwe toepassingen die de zorg radicaal verbeteren.

Bovendien kan Gelre flink besparen op operationele kosten. Bij livegang was alles gericht op zekerheid, maar inmiddels zorgt een optimale mix van cloud-slimmigheden dat het ziekenhuis veel geld kan besparen. Geld dat hard nodig is voor innovatie en personeel.

De zorg-CIO is nu aan zet

Gelre heeft de eerste stappen gezet en is uniek qua techniek, maar niet qua processen. Vrijwel ieder ziekenhuis kan de volgende zijn. Het is geen eenvoudig, snel proces. Juist daarom is er nu actie nodig. Het veranderen van bedrijfscultuur en het bouwen van de technologische basis kost tijd. Maar de vraag is: welke opdracht heeft de CIO? Alles draaiende houden en kosten besparen? Of data bevrijden, innovatie stimuleren en een (noodzakelijke) stap richting de zorg van de toekomst?

Door: Wilco Turnhout, Chief Strategy Officer bij Rapid Circle