Brede overtuiging is dat zorg kwalitatief beter kan en doelmatiger kan worden georganiseerd. Daarin zijn al veel stappen gezet, maar blijft er zeker ook ruimte voor verbetering. In deze inleiding bespreekt Bart Berden deze beweging. De ontwikkeling van de zorg en het zorgsysteem geschiedt van buiten naar binnen. Er wordt stilgestaan bij de relevante ontwikkelingen in de zorg. Niet alleen strikt bij doelmatigheid, maar ook bij maatschappelijke veranderingen en het belang en invloed daarvan. Daarnaast gaat Frits van Merode in op de relatie tussen capaciteitsmanagement en zorglogistiek.

Binnen het MUMC+ is er een integrale benadering voor het capaciteitsmanagement. Het doel is om operationeel twee weken vooruit te kijken. Wat verwacht het MUMC+ aan patiënten? Wat is er gepland? Op dit moment kan er met een nauwkeurigheid van 93 procent voorspeld worden wat er aan spoedpatiënten binnenkomt. Door dit op deze manier te doen is het mogelijk om dienstroosters te muteren en anticiperen op drukte door extra verpleegkundigen uit het flexteam in te zetten. Dit zorgt voor rust, ritme en regelmaat.

Tijdens deze bijdrage vertelt Esther Peters, directeur integraal capaciteits-management MUMC+, op welke manier zij capaciteitsmanagement vanaf het begin heeft opgebouwd, welke uitdagingen ze in de praktijk tegenkomt en wat het oplevert.

“We hebben ervaren dat, door te werken volgens de principes van ICM, patiënten sneller terechtkunnen en behandelaars prettiger kunnen werken. Dit verbetert ook de bedrijfsvoering waardoor GGZ organisaties toekomstbestendiger worden.”

Stephan Bras en Matilde Maussen zijn werkzaam bij Rhythm, het expertisecentrum Integraal Capaciteitsmanagement (ICM) binnen ORTEC dat is opgericht in samenwerking met de Universiteit Twente. Zij zijn ervan overtuigd dat ICM een kansrijk middel is om de problemen die de GGZ ervaart de komende jaren op te lossen. Daarover vertellen ze in hun bijdrage aan de hand van een ICM-implementatietraject in de GGZ. Met praktijkvoorbeelden lichten zij toe hoe GGZ organisaties bestaande capaciteiten beter kunnen benutten door zorgvraag en aanbod continue goed af te stemmen. Wiskundige modellen en planningstools helpen om gedurende het hele jaar inzicht te hebben in de toekomstige zorgvraag zodat de juiste mix van professionals tijdig kan worden ingezet. Ook vertellen zij hoe strategische, tactische en operationele planning en besturing kunnen worden ingericht waardoor integraal grip en controle ontstaan. Tot slot staan zij stil bij de veranderkundige aspecten van ICM in de GGZ.

In 2018 stelde Annemijn Houwers, toenmalig capaciteitsplanner OK van het Slingeland Ziekenhuis: “Nu behalen we alle successen door het goede overleg dat we hebben, de band die we onderling hebben die heel goed is. Je haalt resultaat op goede verhoudingen nu, maar niet op de goede inrichting van het systeem.” Sinds 2018 heeft het ziekenhuis capaciteitsmanagement ontwikkeld, om de kracht van het sociale interne netwerk te behouden, en de informele kanten daarvan te versterken. Annemijn, nu capaciteitsmanager van het ziekenhuis, deelt haar do’s en don’ts om te komen tot integraal capaciteitsmanagement. Annelies van der Ham onderzocht deze ontwikkelingen sinds 2018 en vertelt welke mechanismen

Hoe lossen we de grote personeelstekorten op in de zorg? Hoe zet je deskundigheid efficiënt in? Door het real-time te kijken naar de inzet van personeel en het slim omgaan met de planning is er veel winst te boeken. In het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis