De vvt-cao die twee weken geleden is afgesloten, is voor de FNV een grote inspiratiebron voor de onderhandelingen in andere sectoren. Dit zegt Zakaria Boufangacha, coördinator arbeidsvoorwaarden van de FNV. Hij is ook positief over de andere cao’s die de afgelopen maanden in de zorgsector zijn afgesloten.
Boufangacha is te spreken over de
In het artikel wordt een belangrijk aspect niet benoemd. De VVT sector kent een unieke situatie van 3 geldstromen met verschillende financiers en verschillende werkwijzen. De verpleegzorg kent redelijke tarieven en een 1:1 doorvertaling van de OVA (indexering). Daarnaast heeft de verpleeghuiszorg de 2.1 miljard kwaliteitsgelden. Ja hun portemonnee is goed gevuld en ja zij kunnen de voorstellen betalen. Maar de rest van de sector niet!
Je zou dan solidariteit in het denken verwachten. In de WMO zijn de tarieven dramatisch en nu al niet kostendekkend. In de verzekerde zorg (wijkverpleging) is het niet veel anders. Zie NZA monitor over inkoop 2019 daar blijven de tarieven al jaren achter op de OVA en is er ook nog een opmerkelijk verschil tussen tarieven bij kleine organisaties (laag tarief voor het zelfde werk en zelfde cao!) en grote organisaties (hoog tarief); bovendien weet iedereen in de sector dat de organisaties met zowel verpleeghuiszorg als wijkverpleging, de wijkverpleging verlieslatend is en alleen door kan omdat de overhead betaald wordt door inkomsten langdurige zorg. Kortom: een sector met hele grote verschillen en ongelijke verhoudingen. Iedereen weet dat, behalve de bonden?
Die zullen straks aan veel van hun leden moeten gaan uitleggen wat zij moeten als hun werkgever failliet is doordat die plots – tegen eerder gemaakte afspraken in – bijna 1% loonruimte moet zien te vinden die nooit meegenomen had kunnen worden in tarieven omdat de afspraken met bonden was dat die eindejaarsuitkering in 2020 op 8,33% zou komen. Partijen die dat geld niet hebben komen in liquiditeitsproblemen. Nog los van de loonstijgingen die boven de OVA uitgaan en ver boven wat gemeenten en zorgverzekeraars in hun inkoop bieden (ter illustratie: inkoop 2019 bleef al gemiddeld 0,5% achter loonontwikkeling. In de inkoop nu voor 2020 ruim1,5%
Dus terwijl de verpleeghuizen en bonden een feestje vieren over de “gewonnen” loonstijging, maakt de sector zich op voor faillissementen en bedrijfs beëindigingen; raken medewerkers hun baan kwijt en we weten dat een deel dan de sector verlaat en als ergste raken cliënten hun vertrouwde verzorgers en verplegers kwijt. Nee dit lijkt me werkelijk een historisch moment voor de sector.
En een opmerkelijk moment: waar de bonden en werkgevers zich vorig jaar vonden in een coalitie in de constatering dat eerst aan de voorkant de tarieven op orde moesten zijn en dat werkgevers en werknemers zij aan zij zouden werken om de financiers van de zorg, met name de gemeenten en zorgverzekeraars te bewegen tot reeële tarieven, en die afspraak recent in september nog werd bevestigd, zien we korte tijd later dat die uitgangspunten eenzijdig (wat ons betreft) verlaten worden en de bonden zich laven aan de oppottende middelen bij de verpleeghuiszorg. Dat is de enige vernieuwing hier (los van personele wisselingen): de bonden kiezen voor het grote geld en niet voor de VVT sector.
Een kwestie van framing die de behartiger van kleine thuiszorgaanbieders hier doet; Actiz, met in haar midden meer dan 80% van de sector Thuiszorg (wijkverpleging en HbH), heeft de CAO in haar ledenvergadering met overgrote meerderheid goedgekeurd. Het is fair om de OVA-tarieven, die verzekeraars conform hoofdlijnenakkoord indexeren in de basistarieven van de zorgaanbieders, door te geven aan onze medewerkers. Het is waar, de wijkverpleging is geen dikke boterham maar daarvoor moet je ook niet in deze sector werken; Het beeld dat de meerderheid van de aanbieders op omvallen staat mag misschien kloppen voor de achterban van Zorgthuis.nl, het geldt gelukkig niet voor de overgrote meerderheid in de sector.
Het is jammer om te zien dat de vertegenwoordiger van Actiz hier het woord “framing” gebruikt. Hij gaat ook niet inhoudelijk in op de signalering dat de tarieven bij gemeenten en zorgverzekeraars onvoldoende zijn om de cao-stijging te betalen, maar bevestigd alleen dat het voor grote aanbieders ander ligt. Dat Actiz akkoord is gegaan is – gelet op de beschreven situatie van grote aanbieders met verpleeghuiszorg en wijkverpleging – dan ook niet zo verwonderlijk; zij kwamen immers ook met het loonbod boven OVA onder vermelding dat vele grote aanbieders – zoals de heer Van den Oever blijkbaar – graag nog hoger wilde gaan. Jammer dat hier dus blijkbaar vooral de knop “powerplay” aanstaat: wij kunnen het betalen en de rest ziet maar!”. Tot zover de solidariteit!.
Zorgthuisnl heeft om meerdere redenen het cao-akkoord niet getekend vanwege de impact op de gehele sector. En met het oog op de grote uitdagingen war de sector voor staat. Dan is het van belang dat het doorgeven van de OVA aan een aantal voorwaarden voldoet. de loonstijging past binnen de OVA ruimte en de OVA zit in de tarieven. En dat is nu niet het geval. Naar ik nu begrijp heeft Actiz daar nu geen problemen meer mee. Terwijl ze tot voor kort bij bestuurlijk overleg, uit dezelfde NZA-monitor citeerde om het probleem van de niet doorgegeven OVA in de tarieven klaagde bij de minister. Ik begrijp nu dat ze voortaan op dat punt gaan zwijgen.
Tot slot is de opmerking over de dikke boterham pas echt framing: Doelt hij nu op de salarissen van de medewerkers of op die van de directie en bestuur? Altijd benieuwd of de FNV weer met een top 50 lijstje van groot verdieners in de zorg komt. kunnen we weer zien waar de Actiz bestuurders staan.