Het zou fijn zijn als de minister zegt dat zij een doel ondersteunt, dat ze aangeeft op basis van welke evidentie zij dat is gaan doen. Door inzichtelijk te maken hoe ze aan haar bevinding komt, kunnen we dan allemaal nagaan of de bewering valide is.

Ik begrijp de reactie van Peter en Rotimm. Daarom is er ook behoefte aan een onafhankelijk en overkoepelend kader op initiatief van het werkveld/klantproces zelf, en op basis waarvan zorgondernemers en branches op hun eigen wijze notitie nemen van- en invulling geven aan kwaliteit, continuiteit en onderscheidende meerwaarde. Maar dat inzet en uitkomst hiervan op klant- en organisatieniveau wel op valide wijze inzichtelijk te maken is voor de stakeholder en naleving van het kader onafhankelijk getoetst.
Zorgverzekeraars en gemeenten zouden zich op hun beurt eveneens aantoonbaar consistent moeten verhouden tot reguliere wetgeving en afspraken rondom inkoop en contractering. De taak van NZA en VWS om de uiteindelijke spelregels vast te stellen. Regionale ”Verdeel en heers cultuur” moet worden voorkomen of plaatsmaken voor landelijke standaardisatie van een integraal ondernemerskader en randvoorwaardelijke uitgangspunten. Zodat er een gedeeld referentiekader ontstaat waarlangs alle betrokkenen op aanspreekbaar zijn vanuit de ordening en functiescheiding van het zorgstelsel.

Eens met Peter van Drunen. Veelal als het veld dingen zelf ontwikkeld, gaan verzekeraars er mee aan de haal. Neem ook de zorgvraagzwaarte, waarvan iedereen weet dat dit in een ontwikkelstadium bevindt. Als het aan verzekeraars ligt, wordt het al bepalend binnen de DBC’s. Mirro screener wordt ingevoerd door Achmea voor de basis ggz, terwijl het instrument zelf nog niet eens wetenschappelijk goed onderzocht is. Partijen moeten er mee gaan werken, anders dreigt een korting van 15%. Terwijl huisartsen al weer aan een ander instrument werken en veel instellingen en praktijken het dus met veel hangen en wurgen voor 1 of 2 jaar moeten invoeren. En zo zijn er meer voorbeelden uit het verleden en het heden te noemen.
Door alle opgelegde eisen ontstaat een bureaucratische wereld die niets meer met patientenzorg te maken heeft (weglekken van geld voor goede zorg). Maar door alle krimp en tariefsverlagingen, in combinatie met de toenemende eisen, is er ook weinig ruimte meer voor innovatie en het nader afstemmen van die veldnormen (die er overigens ook al heel veel zijn). Een neerwaartse spiraal, waaraan de minister zich lijkt te onttrekken.

De suggestie die uit de reactie van de Minister spreekt is dat zorgverzekeraars zo streng zijn omdat het veld in gebreke zou blijven bij de ontwikkeling van ‘brede veldnormen’. Dit is deels terecht, maar deels ook pure lariekoek. Immers: ook wanneer het veld veldnormen ontwikkelt, storen zorgverzekeraars zich daar niet aan, en stellen zij vrolijk aanvullende regels. Dit geldt bij voorbeeld voor het hoofdbehandelaarschap in de GGZ: er ligt een veldnorm, onderschreven door de minister, maar zorgverzekeraars legen deze naast zich neer, en komen zonder enige argumentatie met eigen regels. Dit leidt ertoe dat zorgprofessionals die volgens de veldnorm als hoofdbehandelaar op mogen treden, in de praktijk door zorgverzekeraars worden uitgesloten van het hoofdbehandelaarschap. Ditzelfde geldt voor evidence based practices: er is een wereld aan veldgedragen richtlijnen, maar zorgverzekeraars komen vrolijk met eigen richtlijnen en instrumenten, in de regel met een belabberde wetenschappelijk onderbouwing.
De situatie is niet dat veldpartijen niets doen en zorgverzekeraars dus hun verantwoordelijkheid nemen. De situatie is dat het veld afspraken maakt, waar ook zorgverzekeraars bij betrokken zijn, en dat zorgverzekeraars vervolgens de ruimte nemen en krijgen om de afspraken aan hun laars te lappen, en eigen aanvullende regels te stellen. Dat is geen marktwerking, maar eenzijdig misbruik van marktmacht.

Branche (breed) veldnormen vaststellen is een buitengewoon goed idee. Helemaal als dit vanuit het zorgondernemend werkveld zelf wordt aangedragen of omarmd. Initiatief tot pro-actieve verantwoording hoort qua ordeningsbeginsel ook daar, en niet bij randvoorwaardelijke stakeholders (financier, beleidsmaker,toezichthouder). Hoewel we vandaag nog in de impasse leven wat dit betreft. Partijen houden elkaar in de greep wat betreft maatschappelijke verantwoording.
Zou het Improvement Model als keurmerk nieuwe stijl, afzonderlijke branches kunnen overbruggen in 2014/2015? Ja dat kan! Omdat de positie van de klant/burger/verzekerde qua normering en indicatoren identiek en op uniforme wijze navolgbaar is en onafhankelijk toetsbaar (certificerende instelling). Daarnaast zorgt de verwijzing naar van toepassing zijnde kwaliteitsrichtlijnen van Trimbos, Vilans, Inspectie etc (zoals gebundeld door het Nederlands kwaliteitsinstituut) ervoor dat het professionele- en strategische terrein dat branches vertegenwoordigen bewaard blijft.
Het zou dan wel wenselijk/noodzakelijk zijn wanneer zorgverzekeraars algemene criteria indikken en uniformeren. Dat er dan wat onderscheidende criteria overblijven is prima, maar de basis zou prima gebundeld moeten kunnen worden nietwaar? Geldt toch ook voor gemeenten eigenlijk?