Akwa GGZ en de Nederlandse ggz onderzochten onder 1.000 ggz-professionals in 59 teams de praktische ervaring met de zorgstandaarden ADHD, Angst, Bipolaire stoornissen, Persoonlijkheidsstoornissen en Psychose.

Onvoldoende kaders

In de evaluatie keken de onderzoekers onder meer naar gedeelde besluitvorming, het betrekken van naasten en de visie op persoonlijk, maatschappelijk en sociaal herstel. De betrokken teams blijken veel aandacht te hebben voor deze thema’s, maar bij de uitvoering ervan zijn veel verschillen tussen én binnen teams. Zo ziet twee derde van de teams verbetermogelijkheden voor samen beslissen. ‘Er lijkt geen uniform beeld te bestaan over hoe samen beslissen er in de praktijk uit hoort te zien’, luidt het rapport. De mate waarin en wijze waarop samen beslissen wordt vormgegeven, lijkt daardoor veelal afhankelijk van de visie en werkwijze van de individuele professional of regiebehandelaar.

Ook zijn er onvoldoende kaders waaraan samen beslissen behoort te voldoen en hoe visie naar praktijk vertaald kan worden. De bevraagde zorgprofessionals geven dan ook aan zichzelf hiervoor verbeterdoelen te hebben gesteld. Zij geven aan behoefte te hebben aan een gespreksleidraad met concrete vragen, een overzicht van mogelijkheden om samen beslissen onderdeel te maken van de praktijk en ondersteunend beeldmateriaal om met de patiënt stil te staan bij verschillende behandelmogelijkheden.

Dashboards

De evaluatie biedt stof tot nadenken, aldus Alex de Ridder, lid van winning team kwaliteit de Nederlandse ggz. ‘Vaak is het beeld dat bij implementatie van zorgstandaarden we meer moeten gaan doen. Dit onderzoek laat zien dat we nu juist vaak te veel tegelijk doen, lichte interventies overslaan of sneller dan nodig medicatie voorschrijven.’ Zorgstandaarden moeten daarom helpen bij het effectiever omgaan met schaarse middelen. ‘Tijdig evalueren met behulp van dashboards en vragenlijsten kan ook helpen om bewuster keuzes samen met cliënt en systeem te maken en daarmee over- én onderbehandeling voorkomen.’ De constatering dat specifieke interventies vaak wel beschikbaar zijn maar niet ingezet worden door het bestaan van interne schotten, onderstreept volgens De Ridder de noodzaak voor instellingen om zorgaanbod meer transdiagnostisch te gaan organiseren.

Aanpassing zorgstandaard

Samen met patiënten-, beroeps- en brancheverenigingen worden knelpunten besproken en aangepakt. ‘Zo worden zorgstandaarden waar nodig aangepast en zal passende ondersteuning worden ontwikkeld’, meldt Akwa GGZ.