‘Vertel me waar u woont en ik vertel u hoe lang u nog te leven heeft’. Het klinkt als de tekst van een slechte waarzegger, maar helaas is dit de realiteit. In sommige wijken leven mensen langer en blijven ze langer gezond dan in andere. Het kabinet heeft daarom de beleidsagenda ‘Gezondheid in alle beleidsterreinen’ bedacht (wat net iets minder lekker bekt dan ‘health in all policies’). Hoewel het omarmen van dit thema op rijksniveau een goed signaal is, is het de vraag of dit de plek is om het te regisseren.

Jet Bussemaker, die als voorzitter van de RVS overheden adviseert, vertelt deze week op Zorgvisie over de effectiviteit van een zorgaanpak vanuit de wijk. Bussemaker evalueert na vijf jaar de resultaten van Gezond en Gelukkig Den Haag in de stadsdelen Moerwijk en Laak. Het project is gericht op verbetering van de gezondheid van de bewoners. Ze leven acht jaar korter en 24 jaar in mindere gezondheid. Zij worden niet gezonder door meer zorg, maar door meer aandacht, zegt Bussemaker, ook voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS). “Dat komt omdat je onveilig opgroeit, door schulden, een laag inkomen of discriminatie.”

“Dichtbij zijn, op het wijkniveau, is allesbepalend. Daar moet je de mensen bij elkaar brengen. Liefst kleiner: in een buurt. Dat is de kracht van Gezond en Gelukkig Den Haag. Geen anonieme grote organisaties of gemeentediensten op afstand, maar professionals uit die organisaties die luisteren en ideeën oppakken. Zij kunnen beleid transformeren naar mensen. Traditionele organisaties daarentegen wachten vaak af, ze kunnen slecht communiceren en hebben veel onbegrijpelijke regels. Mensen wantrouwen deze organisaties”, aldus Bussemaker.

Kunnen deze twee bewegingen elkaar in het midden vinden? Of is regie vanuit het kabinet de dood in de pot voor lokale preventie-initiatieven?