“In dit land is ongecontroleerde vrije marktwerking belangrijker dan de volksgezondheid”, schrijft een beleidsmedewerker en zorgbemiddelaar.

Het is de belangrijkste teneur van de reacties op onze poll. Her en der wordt gewezen op het feit dat het starten van een zorgbedrijf administratief weliswaar behoorlijk complex is en dat er serieuze financiële eisen worden gesteld, maar dat vervolgens de controle op de goede levering van zorg weinig voorstelt.

“Juist omdat het administratief zo ingewikkeld is om een zorgbedrijf te starten, zien echt inhoudelijk betrokken zorgverleners af van het opstarten van zo’n bedrijf”, schrijft een oud-bestuurder uit de ouderenzorg. “Juist mensen die heel goed zijn in administratieve processen, maar helemaal niets weten van zorg en alleen maar uit zijn op geld, zijn succesvol in het oprichten van zorgbedrijven.”

Meer handhaving op kwaliteit

Het mag dus juist simpeler worden om een zorgonderneming te starten, maar er moet meer gehandhaafd en gecontroleerd worden op de kwaliteit van de geleverde zorg. Dat laatste is de achilleshiel van elk beleid en precies datgene waar de overheid – en de onder haar ressorterende toezichthouders – er niet in slaagt haar rol op effectieve wijze te vervullen.

“Wat mij al jaren verbaast”, schrijft een directeur bedrijfsvoering in de gehandicaptenzorg, “is dat er bij de partijen die er wat aan zouden kunnen doen zo weinig urgentie is om dit probleem aan te pakken. Er zou mijns inziens weer een strikte regulering bij toetreding moet zijn (CIBG) en strikte controle met regelmatige bezoeken bij de toegelaten aanbieders.”

‘Kassa’

“In de sector beschermd en begeleid wonen is het ultra simpel om onder de Leegstandswet een locatie tijdelijk te huren”, schrijft een senior beleidsmedewerker in de ggz. “Daar kun je kwetsbare mensen op zoek naar onderdak in laten wonen; de mensen kunnen huur betalen doordat je hen inschrijft bij de gemeente en een uitkering laat aanvragen; vervolgens een pgb voor zorg en begeleiding voor hen aanvragen (Wmo2015 of Wlz) dat zij aan jou betalen. En al die tijd heeft niemand gevraagd wie jij bent, wat jij voor kwalificaties hebt en of je zorgadequaat kunt bieden. In de Wmo2015 gelden geen landelijk verplichte kwaliteitseisen. Voor pgb Wlz ook niet. Kassa.”

Slimmer toezicht

Er zijn ook lezers die komen met suggesties tot verbetering: ‘Tot nu is de toetsing door het CIBG vooral een papieren registratie. Betrek ook gegevens vanuit de Arbeidsinspectie rond faillissementen en het niet nakomen van bijvoorbeeld pensioenafdrachten aan de toelating van nieuwe zorgondernemers. Je vist er dan al veel malafide organisaties uit’, zegt een lezer.

En een directeur servicecentrum in de ouderenzorg ziet mogelijkheden voor slimmer toezicht: ‘Er zou meer gekeken moeten worden naar indicatoren die duiden op een verhoogd risico en daar vervolgens specifiek door toezichthouders naar laten kijken in plaats van het voor alle nieuwe intreders over de breedte moeilijker maken.’

Gedegen systeem

Het zal niet bevreemden dat degenen die het oneens waren met de stelling vooral uit de ondernemershoek komen.

“Het lijkt eenvoudig maar vraagt veel kennis en ervaring”, schrijft een bestuurder-eigenaar. “Er wordt een gedegen systeem van rapportage, kwaliteit, bedrijfskunde, verzekeringen en verantwoording gevraagd. Daarnaast moet je in staat zijn om het financieel vol te kunnen houden tot alle stukken en betalingen rond zijn, iedere maand opnieuw. Er wordt verwacht dat je een lerend bedrijf bent en ook dit moet verantwoord kunnen worden. Ik vind dat de goede gedegen zorgverleners snel in een kwaad daglicht gesteld worden door mensen die geen idee hebben van de eisen die er aan zorgverleners gesteld worden. In iedere bedrijfstak zijn er rotte appels maar de collega’s die ik ken werken vooral erg hard en blijven zich bijscholen.”

Protocollen

Zij wordt in haar commentaar ondersteund door twee oprichters van zelfstandige behandel centra (zbc’s) in de medisch specialistische zorg. “Naast de specialisme-specifieke NEN- en HKZ-normen stelt de IGJ zo’n 150 vereisten in het Toetsingskader Particuliere Klinieken’ zegt de een. “Achter de vereisten over kwaliteit van zorg liggen dan weer vele subeisen, protocollen, PRIs, VMS, et cetera. Het is echt niet eenvoudig om een zbc te starten. Nog los van het feit dat het onmogelijk is om dan ook nog met zorgverzekeraars contracten af te sluiten als nieuwe zbc. De eerste drie jaren kan dat simpelweg niet.”

Diens concullega is het daarmee eens, maar denkt wel dat toezicht en controle een stuk beter kunnen: “Het starten van een zbc is nu al zeer grondig en ingewikkeld, met veel persoonlijke controles. Er mag wel meer toezicht zijn, want alle gegevens om criminelen van goedbedoelende zorgverleners te onderscheiden zijn dus al beschikbaar.”