De lezers reageerden op het nieuws dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten zich terugtrekt uit het IZA. De gemeenten zijn ontevreden over de bezuinigingen van het nieuwe kabinet op preventie en willen dat het kabinet meer doet om de financiële situatie van de gemeenten te verbeteren.

Van de 59 reacties op de Zorgvisie-poll waren 54 lezers het eens met de stelling dat het IZA kansloos is zonder de gemeenten. Slechts 5 lezers waren het oneens.

Mogelijk een voordeel

Zo schrijft een bestuurder in de ouderenzorg: “Ja, natuurlijk is het beter als gemeenten wel meedoen, maar: desnoods ook zonder gemeenten. Ook tussen de verschillende zorgdomeinen is namelijk veel te doen zoals de verplaatsing van ziekenhuiszorg naar de eerstelijn, de versterking van de eerstelijn en reablement invoeren binnen de zorgsector.” Ook merkt de bestuurder op dat er misschien wel te hoge verwachtingen waren van de lokale overheden en het welzijnsdomein “gezien hun huidige budget, nog los van de bezuinigingen”.

Een bestuurder binnen de ziekenhuiszorg heeft eenzelfde boodschap. “Ook zonder gemeenten is heel veel te verbeteren. Met gemeenten samen nog meer, maar is ook wel complex. Ik heb wel mijn twijfels of we niet te veel tegelijk wilden met het IZA. Tempo is in ieder geval vooralsnog zeer laag. Dus zonder gemeenten kan op korte termijn zelfs een voordeel zijn, op langere termijn hoop ik dat ze dan weer aanhaken.”

Integrale oplossing nodig

Andere lezers zijn een stuk pessimistischer. “De opgaven waar we voor staan vragen een integrale oplossing en daarom zijn gemeenten noodzakelijk hierbij”, schrijft een bestuurder in de ouderenzorg. “Zorg is breder dan de zorgsector, een hele grote partij hierin is de gemeente. Zonder hen gaan we niet tot een oplossing komen”, aldus een generalist wijkserviceteam binnen de thuiszorg.

Veel deelnemers benadrukken dat preventie een belangrijk onderdeel zal zijn van een houdbaar zorgstelsel en dat daar juist de gemeenten een belangrijke rol hebben. “Zonder gemeenten geen ‘beweging naar voren’. Zo worden bijvoorbeeld preventie, zelf- en samenzorg en zorgzame buurten niet het motorblok van de transitie en blijven de schotten en afwentelmechanismen de grote barrière voor domeinoverstijgende innovatie en samenwerking”, vindt een hoogleraar ouderenzorg.

Preventie

“De gemeenten hebben een hele belangrijke rol bij preventie en het voorkomen van zorggebruik dat door sociale problematiek ontstaat (zoals stress door financiële problemen)”, aldus een zorgonderzoeker. “Als gemeenten niet meer meedoen blijft de zorg gericht op verhelpen van reeds bestaande medische problemen. Preventie vanuit de zorg organiseren naast wat gemeenten al doen leidt tot onnodige versnippering.”

Een raadslid van de gemeente Almere merkt dat het werk vanuit het zorgakkoord zal moeten plaatsvinden waar de mensen wonen. “Dus zonder medewerking van gemeenten is dit gedoemd te mislukken. Het is sowieso een lastig verhaal als je niet gelijktijdig een suikertaks invoert en ongezond voedsel beprijst.”