Dat was de eindconclusie van het Renewi Zorgevent op 8 oktober in de Metaalkathedraal in Utrecht. De zorg – zowel care als cure – is de focussector van de afvaldienstverlener en recyclebedrijf, of beter gezegd: het waste-to-product-bedrijf. Dat is ook omdat er binnen de zorg nog echt successen zijn te boeken. Oud-minister Bruno Bruins, nu Chief Strategy Officer bij Renewi, refereert aan kunstenares Maria Koijk. Zij liet zich fotograferen tussen de enorme berg afval die overbleef na haar borstkankeroperatie. Het werd een eyeopener. Dat moet anders.
Grondstoffen en producten
Al veel langer is Renewi bezig om oplossingen te ontwikkelen voor al het afval dat vrijkomt in de zorgsector. De centrale boodschap daarbij is: ‘Afval bestaat niet, denk in grondstoffen en producten.’ Dat betekent enerzijds zoveel mogelijk circulair verwerken, anderzijds het beheersen van afvalstromen. Dat gaat in samenwerking met alle partners in de afvalketen. Hoe dat in de praktijk werkt, laat Jorrit Nicolai zien. Hij is Productmanager Healthcare bij Renewi. Zo wijst hij op het project fijnmazige inzameling in het Maasstad Ziekenhuis. Het ziekenhuis biedt nu schoon plastic aan bij Renewi. Die verwerkt dit met partners tot nieuwe producten als bijvoorbeeld nagelschrapers of bloempotten. In het Jeroen Bosch Ziekenhuis en het Amphia ziekenhuis lopen nu green assistants van Renewi op de werkvloer. Zij helpen de zorgverleners slimme oplossingen te ontwikkelen, bijvoorbeeld wasbare alternatieven voor disposable ambulancedekens of het plastic over de distributiekarren. En medewerkers van Renewi komen bij allerlei zorgorganisaties om daar te helpen, bijvoorbeeld door kennis te vergroten via een Waste Lab waarbij afvalzakken op de ontleedtafel gaan.
Handen ineen
Er zijn binnen de Nederlandse zorg heel veel losse initiatieven, maar die zouden eigenlijk verbonden moeten worden en meer samenhang moeten krijgen. Dat moet waarschijnlijk uit het veld komen, zegt Nicolai. “De overheid werkt aan een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor het afvalbeheer, maar dat duurt nog heel lang. Vanuit Europa komen regels voor rapportage op CO2-uitstoot en circulariteit, maar die gelden nog niet voor alle zorginstellingen.” Maar als bijvoorbeeld inkopers bij zorgorganisaties de handen ineen slaan, zouden ze veel meer invloed kunnen hebben leveranciers. Dat blijkt uit discussies in de zaal. De coalitie kan nog breder. MVO Nederland heeft contact met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en leveranciers, legt Manager Zorg Bas Maier uit.
Duurzaamheidsmachine
Tijdens een rondetafelgesprek onder leiding van Bruno Bruins wordt een antwoord gezocht op de vraag wat bestuurders hierin kunnen betekenen. De wil is er zeker. “Circulariteit, duurzaamheid en waste management staan bij ons allang op de agenda”, zegt Ivo van der Klei, bestuurder van Alrijne. Hij droomt van een ziekenhuis als ‘duurzaamheidsmachine’. Daarom staan er bijvoorbeeld bijenkasten op het dak van Alrijne, om biodiversiteit in de omgeving te stimuleren. “Duurzaamheid gaat over gezondheid”, zegt Frido Kranen, CFO bij Gelre Ziekenhuizen. “Daar willen we graag in investeren. Dus wij kijken niet naar geld maar naar waarde.” Beide bestuurders moeten wel constateren dat de ziekenhuizen meer verbruiken dan teruggeven. De balans is nog niet goed, dus er moet een stapje bij.
Goed gejat
Dat geldt net zo goed voor de zorgsector. Projecten met Renewi voor betere afvalscheiding leveren mooie resultaten op. “Maar de vraag is: hoe pak je door?”, oppert Ruud Plu, bestuurder van Intrakoop. “Daar worstelen de zorgorganisaties vooral mee.” De crux zit ‘m in van elkaar willen leren. De zorg moet het ‘not invented here’-syndroom loslaten. “Want we hebben misschien wel de meest circulaire zorg van de wereld, maar we weten het niet van elkaar”, zegt Frido Kranen. Ruud Plu vindt dat bestuurders daar wel iets aan kunnen doen: “Als iemand in je organisatie iets nieuws wil beginnen, laat hem of haar dan aantonen dat het nergens eerder is gedaan. Als ergens al een succes is, neem dat dan over. Laat schaamteloos kopiëren gewoon de norm worden!” Dus moet er eigenlijk een ‘Goed Gejat Prijs’ komen als het gaat om circulaire projecten, zo besluit Jorrit Nicolai het event in de Metaalkathedraal.
