Sigra regiseert samenwerking tussen zorg- en welzijnsorganisaties

‘Er is meer dan ooit vraag naar regionale regie’

Tekst: Johan Faber

‘Netwerkzorg’ staat centraal tijdens de leergang Regisseren van Samenwerking in de Zorg, van Zorgvisie Academy en Nyenrode Business Universiteit. Het regionale samenwerkingsverband Sigra vertelt hoe dat er in de praktijk uitziet, en welke uitdagingen je moet overwinnen om effectief samen te werken. ‘Samen maken wij de opgave concreet’.

Sigra is een goed voorbeeld van een succesvol regionaal samenwerkingsverband in zorg en welzijn. De organisatie, ooit ontstaan als een coördinerend orgaan voor een aantal Amsterdamse particuliere ziekenhuizen, faciliteert tegenwoordig de samenwerking tussen ongeveer 150 organisaties op het gebied van zorg en welzijn in Noord-Holland. ‘Betere samenwerking’ is niet een doel op zich, benadrukken Christèle Warmerdam, manager Welzijn & Zorg bij Sigra, en Félice de Charro, adviseur Innovatielab. Maar de uitdagingen waar zorg en welzijn als geheel voor staan zijn zo groot dat je op veel gebieden wel samen moet optrekken om het verschil te maken.

Scherpe ambities
“Traditioneel is zorg en welzijn in silo’s georganiseerd – iedereen levert zijn eigen dienstverlening,” zegt Warmerdam. “Maar voor antwoord op de vragen die nu spelen zullen we nog veel meer over de schotten heen moeten werken. De professionals zelf beseffen dat ook: vanuit het veld is er meer dan ooit vraag naar regionale regie. Met onze leden maken we de maatschappelijke opgaven waarvoor samenwerking noodzakelijk is concreet. Hoe kom je tot scherpe en gedeelde ambities? Hoe maak je samen keuzes waar iedereen zich goed bij voelt? Hoe betrek je de juiste mensen?”

Eén van de sleutels tot succesvolle regionale netwerkzorg is dat je grote ambities (een toekomstbestendige zorg, om maar iets te noemen) weer klein maakt, zeggen Warmerdam en De Charro. “Zorg er bijvoorbeeld voor dat alle betrokken organisaties hun medewerkertevredenheidsonderzoek op dezelfde manier uitvoeren,” zegt De Charro. “Als iedereen beschikt over dezelfde soort gegevens, kan dat helpen om personeel te behouden voor de zorg. Of organiseer regionaal werkgeverschap: je leidt niet alleen mensen op voor je eigen ziekenhuis, verpleeghuis of wijk, je voelt je ook verantwoordelijk voor de hele regio. Dat is véél interessanter voor de professionals zelf.”

Autonomie
Toch blijft het regisseren van zorg en welzijn uitdagend binnen een netwerk zonder hiërarchie, waarin niemand een beslissing kan afdwingen, aldus Warmerdam. “In de regio Amsterdam bijvoorbeeld bestaat de wens om een systeem in te kopen voor netwerksamenwerking. Natuurlijk is het veel goedkoper en ook gebruikersvriendelijker als alle partijen hetzelfde systeem kiezen en je het samen inkoopt. Maar dit betekent in de praktijk wel dat organisaties een stukje van hun autonomie moeten opgeven. Dat vraagt om regievoering, waarbij je zo’n proces begeleidt en elkaar aanspreekt waar nodig.”

Technologische innovatie is de komende jaren bij uitstek een thema waarop samenwerking gewenst en zelfs noodzakelijk is, zeggen Warmerdam en De Charro. Sommige optimisten denken dat de inzet van technologie en AI dé oplossing kan zijn voor onze overvraagde zorg- en welzijnssector, maar of dat nu waar is of niet, of een beetje, ook hier moeten we keuzes durven maken. Als iedere organisatie zijn eigen tools gaat ontwikkelen is de kans groot dat toepassingen nooit opgeschaald worden, zegt De Charro. “Wij willen innovatie faciliteren vanuit gezamenlijkheid. Dat betekent dat je gezamenlijk één product omarmt, daarmee gaat testen, vaardigheden gaat ontwikkelen, een helpdesk optuigt en dergelijke. Zodat je als regio niet langer te maken met hebt met tal van verschillende systemen en verschillende dashboards voor informatie en overdracht.”

Toekomstbestendige organisatie
Volgens Warmerdam en De Charro wordt het belang van netwerkzorg en regionale samenwerking in ieder geval steeds meer erkend. “Een toekomstbestendige organisatie van zorg en welzijn is niet zozeer een kwestie van geld maar van mensen,” zegt De Charro. “Hoe organiseer je de inzet van zorg- en welzijnsprofessionals op regionaal niveau zo effectief mogelijk, mét behoud van werkplezier? Wat hebben medewerkers nodig voor een leuke baan en een mooie carrière? Wat kun je regionaal anders en slimmer organiseren? Hoe kijk je breder dan de sector zelf? Dat zijn de uitdagingen waar we samen voor staan.”

Sigra verzorgt een sessie op locatie, met sprekende voorbeelden uit de praktijk, tijdens de leergang Regisseren van Samenwerking in de Zorg van de Zorgvisie Academy. Tijdens deze middag deelt Sigra haar werkwijze om regionale samenwerking tot resultaat te brengen, met concrete voorbeelden uit de praktijk.

De leergang bestaat uit zes lesdagen, verdeeld over drie modules, en is te volgen vanaf 20 november 2024 aan de Nyenrode Business Universiteit in Breukelen.