We vroegen u te reageren op de stelling ‘Passende zorg lukt pas als alle medisch specialisten in loondienst gaan’. Merendeel van de respondenten vindt niet dat passende zorg pas lukt als alle medisch specialisten in loondienst gaan. De minderheid vindt van wel, en benadrukt vooral de financiële prikkel als negatief effect op het besluiten voor (nutteloze) behandeling. In totaal hebben er 76 mensen op de poll gereageerd, waarvan 21 het eens waren, en 55 oneens. 63 van de respondenten is zelf werkzaam in de ziekenhuiszorg.

Directie, niet de artsen

Een chirurg: “Het zijn primair de ziekenhuisdirecties die de productieaantallen (q) en prijzen (p) onderhandelen met de verzekeraars, niet de artsen. Die p x q moet vervolgens het totaalbudget opleveren waarmee de ziekenhuizen hun jaarlijkse bedrijfsvoering kunnen betalen. Zij zullen de artsen vervolgens opdragen welke behandelingen in welke aantallen moeten worden uitgevoerd. Niet teveel, want dat wordt niet betaald, maar zeker ook niet te weinig, want dan wordt het budget niet gevuld. Het helpt dus niet de artsen in loondienst te plaatsen, dit mechanisme blijft immers is stand.”

“Volstrekt oneens! Wat klopt is dat financiële belangen uiteraard gewaarborgd dienen te zijn. Dat geldt voor zowel ziekenhuis als msb. Dat maakt dat in contractering van zorgverzekeraars met ziekenhuizen én de manier waarop ziekenhuizen met hun msb afspraken maken incentives moeten zitten voor passende zorg. In het verdeelmodel van ons msb wordt aan het leveren van passende zorg maar liefst 20 procent van het honorarium gekoppeld! Dat is in zeer schril contrast met de afspraken van zorgverzekeraar en ziekenhuis waar inderdaad nog steeds volledig op p maal q wordt gefinancierd. Waar ligt nu precies de uitdaging?” Aldus een cbms-bestuurder.

Nog zeven andere respondenten delen bovenstaande mening.

Ondernemerschap

Volgens een aantal respondenten zou het in loondienst aannemen van medisch specialisten volgens een ziekenhuiszorgmedewerker leiden tot oplopende wachttijden omdat in plaats van 60-80 uur per week 40 uur gewerkt zal gaan worden.

“Als er met ‘passende zorg’ bedoeld wordt ‘een daling van de consumptie van medisch specialistische zorg’, dan gaat loondienst wel werken. Maar dat is dan een bijvangst van een overall verschraling van de zorg. Verdere toename van de wachtlijsten en patiënten die afvallen doordat ze geen zorg op tijd krijgen en overlijden op de wachtlijsten.” Deze specialist in het ziekenhuis wil niet suggereren dat mensen in loondienst minder hard werken dan medisch specialisten, maar wel anders. “Er is meer tijd voor werk-privé-balans, meer tijd voor wetenschappelijk onderzoek, meer tijd om te besteden aan congressen, en nieuwe (dure) niches in het vak. Wellicht is er ook meer tijd om te besteden per patiënt.”

Volgens een orthopeed leidt loondienst  tot verlies van ondernemerschap en ontwikkeling. “Innovatie komt vaak juist van ondernemers en mensen met innovatieve inslag. Ontwikkelen van Regionale Transmurale Afspraken, digitalisering van zorg, samen beslissingen etc. Initiatieven hieromtrent komen van de vrijgevestigd specialisten in mijn ziekenhuis en omgeving.”

Het heeft geen verband

Zowel een chirurg als medisch specialist en twee traumachirurgen zien het verband tussen passende zorg en zelfstandig medisch specialisten niet. “Passende zorg heeft niets te maken met loondienst of zelfstandigheid. Als een patiënt de zorg niet nodig heeft, zeg ik dat ook. Daar zijn we dokter voor geworden. Dit is onafhankelijk van in welke dienst. Het zijn vooral de ziekenhuizen die willen dat we zorg leveren omdat ze anders van de zorgverzekeraars minder geld krijgen en dan komt het ziekenhuis in de problemen. Het hele financieringsmodel van de zorg moet eigenlijk veranderen. En de echt dure zorg onder de loep nemen en niet de soort van dienst van medisch specialisten.”

Volgens een traumachirurg heeft de werkvorm van een msb niets te maken met passende zorg. “Er wordt in ziekenhuizen gewerkt met budgetten van zorgverzekeraars. Als het budget ‘op’ is, kost het behandelen van patiënten de zorginstelling juist geld in plaats van dat het iets oplevert. Dus het idee dat het financieel aantrekkelijk is om ‘zo veel mogelijk te behandelen’ is niet juist.”

In between

Een specialist in loondienst denkt dat de grote meerderheid van alle specialisten gemotiveerd is om passende zorg te bieden. “Het is wel ingewikkelder als er afhankelijkheid is van p x q. De financiering zou dan anders ingericht moeten worden zonder meteen tot loondienst over te gaan. Loondienst zal het wel een stuk makkelijker maken.”

Financiële drijfveer te groot

Specialisten moeten zich met kwaliteit van patiëntenzorg bezighouden, vindt een A&O psycholoog, werkzaam in de ggz. “De financiële drijfveer is te groot.” Een pensionado met een werkverleden in de ziekenhuiszorg: “Persoonlijk heb ik meegemaakt dat een specialist jaren (!) doorging met (nutteloze) controles. Waarom? U raadt het.”

Zorg als motivatie

“Hoe intrinsiek gemotiveerd een dokter ook is, en hoe patiëntgericht ook (‘elke dokter wil het beste voor haar/zijn patiënt’), als er dilemma’s zijn in wat de beste behandeling is, spelen inkomen en financiële mogelijkheden wel degelijk een rol. Dit speelt in de spreekkamer, maar ook in de discussies over verdeling van personeel, middelen, bedden, productie. En als de productie niet gehaald dreigt te worden, moet er meer gedraaid worden, anders kort de zorgverzekeraar volgend jaar.” Zegt een gepensioneerd ziekenhuismedewerker.

Congres Passende zorg

Wilt u meer weten over passende zorg? Tijdens het congres Passende zorg op 19 maart 2024 leren experts en koplopers hoe u met uw zorgorganisatie passende zorg in praktijk brengt. Bekijk het programma of meld u aan.