In totaal reageerden 63 lezers op de poll. Daarvan vinden 37 mensen de nieuwe barrières voor zzp’ers in de zorg niet terecht. Slechte arbeidsvoorwaarden inclusief te weinig zeggenschap zijn de belangrijkste motivaties die worden gegeven voor behoud van zzp’ers in de zorg. “Je zou wel gek zijn als je niet gaat zzp’en”, schrijft een ggz-verpleegkundige. Voorstanders van de nieuwe regels benadrukken vooral de hoge kosten van zzp’ers. “Zorg wordt onbetaalbaar en het is oneerlijke concurrentie voor collega’s in dienstverband”, denkt een behandelaar in de ouderenzorg.
Slechte arbeidsvoorwaarden
Door verschillende respondenten worden de slechte arbeidsvoorwaarden genoemd. “Geef zorgmedewerkers meer tijd voor de patiënt, flexibiliteit in hun rooster en een fatsoenlijk salaris,” schrijft een huisarts. “Pak de oorzaak aan en je hoeft geen nutteloze en overbodige regels te gaan maken.”
Veel andere reacties hadden dezelfde strekking. “Mensen in de zorg willen regie over hun werktijden in eigen hand hebben. Er wordt soms vanuit hoger kader weinig rekening gehouden met de mensen die aan het bed werken”, aldus een medewerker uit de ouderenzorg. En “Als zzp’er kun je je eigen rooster maken”, nogmaals de ggz verpleegkundige.
Volgens een verpleegkundige uit de ouderen zorg is het gezien de slechte arbeidsvoorwaarden en salarissen terecht dat zorgmedewerkers als zzp’er aan de slag gaan. “Misschien willen zorgmedewerkers weer in vaste dienst als de salarissen op gelijk niveau komen met het onderwijs. En meer vakantiedagen en regie over het rooster.”
Goed werkgeverschap
Ook volgens een informatiemanager uit het ziekenhuis moet werken in de zorg aantrekkelijker worden. “De werkgever moet eerst eens werk maken van goed werkgeverschap”
“Als het blijft bij deze administratieve maatregelen, terwijl de oorsprong van het probleem, de scheve werk/privé-balans van personeel in loondienst in verhouding tot beloning, niet tegelijkertijd wordt aangepakt, kan het ook averechts werken”, denkt een ziekenhuis-advidseur.
Noodgedwongen zzp’er
Sommige zorgverleners werken als zzp’er omdat het niet anders kan. Een huisarts: “Door herregistratieregels werk ik noodgedwongen op meerdere plekken in de gezondheidszorg. Uit ervaring kan ik zeggen dat dat niet lukt met meerdere dienstverbanden naast elkaar, dat is alleen haalbaar als zzp’er.” “Gezien de seizoensinvloeden is een deel flexibilisering noodzakelijk in de zorg”, denkt een ziekenhuisarts.
Laat professionals beslissen
Ook zijn er lezers die vinden dat ‘ondernemerschap een recht is’. “Mensen moet het recht hebben om zelf te bepalen in welke vorm zij hun werk willen invullen.” Zorg professionals kunnen best zelf beslissen in welke vorm zij hun werk willen leveren, denkt een directeur van een ggz instelling. “Beide vormen hebben hun voordelen. Het is opnieuw weer paternalistisch om voor professionals te beslissen”. En “We hebben in de zorg elke medewerker meer dan hard nodig.”
Ten slotte is er volgens een directeur van een thuiszorgorganisatie veel te weinig tijd om de organisatie aan te passen.
Hoge kosten
De 26 voorstanders van de nieuwe regels zijn vooral van mening dat zzp’ers de zorg onnodig duur maken. “Als dit aan banden wordt gelegd geeft dat uiteindelijk een prikkel om weer in loondienst te komen”, zegt een klinisch psycholoog uit de gehandicaptenzorg.
Een medisch analist uit het ziekenhuis reageert op de stelling met het argument dat het geld veel beter voor andere doelen gebruikt kan worden in de zorg.
Inefficiënt en kwaliteitsverlies
Volgens een begeleider uit de gehandicaptenzorg zijn zzp’ers inefficiënt doordat ze geen verantwoordelijkheid hoeven dragen en de zorgzwaarte niet wegnemen. “Investeer in behoud van vast personeel.” Zzp’ers zorgen voor nog meer onrust en verdeeldheid binnen de zorg, volgens een thuis zorg bestuurder. “Zzp’ers hebben geen of weinig binding met de cliënten en de teams waar ze werken. Dit komt de continuïteit en de kwaliteit absoluut niet ten goede.”
Mentaliteit
Een aantal reacties gaat over de mentaliteit van bepaalde zzp’ers. “Een uur voor je dienst afzeggen is natuurlijk belachelijk en het gebeurt.” Ook doen zzp’ers aan cherry-picking volgens behandelaar in de ouderenzorg. Een zorgmanager uit de ggz heeft ook een slechte ervaring met zzp’ers. “Ze komen afspraken niet na, geen goede werk geleverd, veel te hoge uur bedragen. Het lijkt of ze alleen voor het geld werken en leveren geen kwaliteit. En als het hun niet zint, laten ze de patiënten halverwege achter zonder hun werk af te maken.”
“Zzp’ers zijn vooral ego-gericht en geen echte ondernemer,” beschrijft een CEO uit een ziekenhuis in de motivatie. “Zij denken niet mee in een team of voor een zorgorganisatie. Dat gaat ten koste van collega’s en de maatschappij.”
Gelijke rechten en plichten
“De zorg vraagt om professionals die teamgericht werken, bijgeschoold worden, intervisie doen en gelijke rechten en plichten hebben in hun team op het gebied van roostering”, schrijft een toezichthouder uit de thuiszorg. “Het is ook aan de zorgorganisaties om altijd goed te zorgen voor hun eigen mensen.” Een andere toezichthouder is het ook eens met de stelling; “met oog op de gelijk gerichtheid, kwaliteit roostering en solidariteit.”
In totaal lieten 63 Zorgvisie-lezers hun mening horen op de poll die we maandag 9 oktober publiceerden op Zorgvisie.nl. De meeste reacties kwamen uit de ziekenhuiszorg (13), gevolgd door de ouderenzorg en thuiszorg (beide 12). Daarop volgen 7 reacties uit de ggz en 6 uit de gehandicaptenzorg. Ten slotte kwamen er 5 reacties uit de eerstelijnszorg. Van de 63 reacties gaven 8 respondenten ‘overig’ aan toen werd gevraagd naar de sector.
Allemaal valide argumenten maar waar het uiteindelijk op neer komt is dat roosters in de minder aantrekkelijke uren gedaan moeten worden door voornamelijk de mensen in loondienst en dat veel ZZP’ers 2 tot 3 keer zoveel kosten voor de zorginstelling.
Er zit al jaren een foute gedachtekronkel bij managers van zorginstellingen dat werknemers met deeltijdcontracten compleet flexibel zijn in te zetten en instrueren dus ook zo de planners omdat te doen. Dat tot grote ergernis van de deeltijd werknemers die verknipte werkweken hebben die aanvoelen als voltijds werkweken maar er niet voor betaald krijgen. Dan is de keus voor het ZZP schap niet zo moeilijk te maken.