Negentien van de 23 lezers zijn het eens met de stelling. “Toezichthouders zijn verantwoordelijk om tegenspraak te bieden aan bestuurders”, schrijft een bestuurder. “Alleen vinden veel bestuurders het lastig om verantwoording af te leggen aan een raad van toezicht. Zij ervaren dit vaak te snel als; ‘ze gaan op mijn stoel zitten’. Het vraagt stevig toezicht om dan toch je rol goed te blijven vervullen.”

Raad van toezicht op afstand

Een programmamanager in de ouderenzorg ziet dat in veel organisaties een raad van toezicht de raad van bestuur blind volgt. “Terwijl ingrijpen noodzakelijk zou zijn en voorkomt dat een bestuurder met de nodige procedures moet vertrekken.” Een directeur uit de ouderenzorg ziet daarbij de raad van toezicht teveel op afstand staan. “Ze worden ook op afstand gehouden door bestuurders. Er is nauwelijks verbinding van een raad van toezicht met de organisatie.”

Een rvb-lid in de ouderenzorg schrijft dat toezichthouden ook inhoudt dat je betrokken bent bij ‘minder leuke zaken’ en daarbij verantwoordelijkheid moet nemen. “Toezichthouden is niet alleen maar applaudisseren. Dit vraagt om een andere insteek en deskundigheid van toezichthouders.” Een oud bestuurder geeft aan dat toezicht vaak blijft hangen in ‘mooi weer zeilen’. “Bevestiging zoeken en comfort krijgen dat zaken goed gaan.

Meer inzicht

De lezers dragen in de reacties ook een aantal oplossingen aan. Toezichthouders zouden bijvoorbeeld meer inzicht moeten krijgen in de organisatie. “Het draait nu vaak om wat de bestuurder kwijt wil waar toezichthouders medezeggenschap op hebben”, schrijft een programmamanager uit de ouderenzorg. “Vragen stellen aan bestuurders is een kunst op zich”, meent een andere voorzitter van een raad van toezicht.

Proactief handelen

Verschillende lezers, waaronder een programmamanager en een oud bestuurder vinden dat leden van de raad van toezicht meer contact met de organisatie moeten zoeken. Daarbij zouden zij proactief hun beeld van de organisatie, wat zij hebben verkregen via de raad van bestuur, moeten toetsen aan wat managers of leidinggevende van hun bestuur mogen verwachten. En “veel meer contact en relatie met de organisatie, management team en inhoud zou waardevol zijn. Dat zou ook passen in meer zeggenschap door een raad van toezicht.”

Een lid van de raad van toezicht uit de ggz noemt als mogelijkheid een verplichte 360 graden feedback voor bestuurders. “Deze verplichte informatie over functioneren kan je opvragen bij elke nieuwe rol als bestuurder.” Daarnaast noemt het rvt-lid dat het hanteren van maximumtermijnen al een goede preventiemethode zal zijn.

Niet zwart-wit

Vier van de 23 lezers zijn het oneens met de stelling van de poll. “We oordelen vaak te snel over dit soort situaties. Het wordt niet beter als raden van toezicht eerder ingrijpen”, zegt een ziekenhuisbestuurder. “Als een rvt constateert dat een zorgbestuurder inderdaad niet de waarden naleeft die verwacht wordt, is het belangrijk om daar scherpe consequenties aan te verbinden.”

Volgens een raad van toezicht lid uit de gehandicaptenzorg is de stelling te algemeen. “’Fout’ is niet zwart/wit. Het helpt om goed voorbereid te zijn. Net als consistentie ten opzichte van de gedragscode van de organisatie.”

Een bestuurder uit de ggz schrijft over de Governancecode, waarvan een raad van toezicht of commissarissen van op de hoogte zouden moeten zijn. “Toezichthouders zouden hiermee voldoende uitgerust moeten zijn.”