@ Henk Kuipers Zorgverleners houden inderdaad over het algemeen niet van risico’s en proberen oncontroleerbare situaties vermijden. Gelukkig maar, anders zou ik me als patiënt een stuk minder veilig voelen.

@ Annie P.
Er is altijd een markt en er zal altijd gestreefd worden naar de hoogst mogelijke inkomsten tegen de laagst mogelijke inspanning. Dat geldt voor subsidies en dus ook voor budgetten. Dat is geen resultaat van een markt, maar de markt reguleert dit gegeven door juist transparant te handelen.

Eindelijk een betoog van de heren poiesz en Caris zonder emoties maar op basis van kennis en logica.
Toe te voegen valt dat je ook echt volledige marktwerking moet willen, maar ja, de control freaks en de strevers naar zero risk staan alweer gereed.

@Jacob van Lier. Ik kan me in je adviezen vinden voor zaken waarin herhaaldelijk gekozen kan worden zoals een computer. Je moet het mijn inziens niet willen voor een belangrijke basisbehoefte, die eigenlijk meteen goed van kwaliteit moet zijn.

@Annie P Helemaal eens. Inkomen voor geleverde werk is net als in elk ander beroep gerechtigd, maar winst van verzekeraars en zorgondernemers/ beleggers is alleen verlies van de gebruikers en dus onwenselijk.

@ Marjo Het voorstel is inderdaad om de patienten verenigingen toezicht te laten houden op de patientvriendelijkheid. De overheid (Inspectie) meer tools te geven om toezicht te houden op de kwaliteit. De medische beroepsverenigingen ism het oude CBO de richtlijnen ter beschikking te laten stellen voor het zorgveld. Iedereen weer in de juiste en een zuivere rol. Voorheen was de patient al gerechtigd om zijn eigen zorgverlener te kiezen en vergoed te krijgen. Nu bepaalt de verzekeraar dat steeds meer.

@SvdW Je hebt helemaal gelijk. Je punt of het doel van een speler nu winst (en bedrijfsbelangen) of optimale zorg is, wordt nader geillustreerd in: http://www.skipr.nl/actueel/id12294-winst-zorgverzekeraars-onmaatschappelijk-hoog.html
http://www.noordhollandsdagblad.nl/incoming/article15956933.ece/Verzekeraar-Achmea-bepaalt-koers-RKZ-Beverwijk
Het heeft op zijn minst de schijn dat Vitaal ZorgVast en daarmee Syntrus Achmea kennelijk ook beleggersbelang hebben in (de nieuwbouw van) het ZMC.
Het DBC systeem is ingevoerd ter wille van de marktwerking om de zorgverzekeraars te kunnen laten onderhandelen over 1 prijs voor een bepaalde patientdiagnose en behandeling. Zo waren zij in elk geval een aantal hinderlijke onzekerheden uit het verleden kwijt, immers de risico van variabiliteit van de uiteindelijk benodigde totale zorg ligt dan bij de zorgverlener. Een kleine groep zorgverleners met dollartekens in de ogen, heeft dit geaccordeerd. De meeste zorgverleners voorzagen al dat marktwerking de patientenzorg geen goed zou doen. Iedereen op het zorgveld weet dat de werkelijke kosten van invoering en de verschillende wisselingen financieringssystemen veel meer heeft moeten hebben gekost dan de Minister ooit zal toegeven.

@LJ Correctie onze oude zorg(gilde)systeem was het stelsel met zo’n beetje de beste prijs-kwaliteitsverhouding (beschikbaarheid, tevredenheid, kwaliteit versus prijs) bleek al uit eerdere internationale rapporten (Eurohealth consumers index vanaf 2005, mirror, mirror, SIRM). De marktwerking met een sterke positie voor de verzekeraars is in de Nixon jaren in de V.S. ingevoerd. We weten inmiddels hoe duur het daar geworden is, en voor wie het niet meer beschikbaar was totdat Obama ingreep. De film ‘Sicko’ (Michael Moore) toont mensonwaardige situaties, voor de handliggend als de besluitvorming ligt bij mensen, die nooit geconfronteerd worden met de gevolgen van hun besluit. Ik kan het niet genoeg benadrukken, er is een groot verschil tussen het product zorg en het product ‘mobiele telefoon’.
Wat outsiders niet weten is dat artsen van oudsher informeel overleg plegen binnen hun netwerk (huisartsen en andere specialisten binnen en buiten het eigen ziekenhuis) als ze er zelf niet uitkomen. Onderlinge concurrentie bevordert dit overleg niet (understatement).
Mij bekruipt het gevoel dat in de opmerking ‘gildemeesters-en knechten’ kift een grotere rol speelt dan het zou moeten ten behoeve van het maatschappelijk belang. Als het internationaal het beste werkt, kan ik er als burger en toekomstige patient goed mee leven.

@SvdW,
De reden dat ik de automobiel industrie een goed voorbeeld vind spitst zich enkel toe op het feit dat er voor hun (als aanbieder van een complex product) heldere kwaliteitseisen zijn waaraan zij moeten voldoen voor ze de markt mogen betreden. En dat ze er ook aan kunnen voldoen zonder dat allerlei overheidsorganisaties bij hun over de werkvloer buitelen om hen de kunst van het verbeteren en veranderen bij te brengen. Door de heldere voorwaarden (waar ze zlf ook inspraak op hebben), kunnen ze dat gewoon zelf. Ik ben het geheel eens dat het grote verschil met de zorg is, dat het laatste een collectieve maatschappelijke verantwoordelijkheid betreft ( overigens een van de grootste en dierbaarste peilers onder onze Europese beschaving).Het verdelingsvraagstuk is een andere ( misschien wil niet iedereen een Ferrari: er kunnen bijvoorbeeld geen kinderen op de achterbank…). Ik denk dat heldere spelregels voor transparantie, kwaliteit en prijs ook de distributie ten goede komen; maar inderdaad niet voldoende als enige maatregel. Immers het feit dat, iedereen in principe recht heeft op een zorgferrari als hij/zij dat nodig heeft; is een hoeksteen van onze beschaving..

@Lars Ik ben geen tegenstander van (gereguleerde) marktwerking en ik wil ook niet beweren dat het systeem niet zou werken. De vraag is echter of je de automobielindustrie en de zorg met elkaar kunt vergelijken. In mijn ogen kan dat niet maar ik denk dat deze opvatting sterk samenhangt met de uitgangspunten die je hanteert. Als ik de parallel dan trek met de autoindustrie: vinden wij als inwoners van Nederland dat iedereen, als hij/zij vervoer nodig heeft, recht heeft op hetzelfde vervoermiddel? Als deze vraag met “ja” wordt beantwoord: welk vervoermiddel zou dit dan moeten zijn, moet iedereen in een Ferrari kunnen rijden? We zouden ook als inwoners van Nederland van mening kunnen zijn dat de één recht heeft op een Ferrari en de ander wel op de fiets van A naar B kan.
Ik onderschrijf bovenstaande eerste reactie van LJ: er is een verschil tussen het product “mobiele telefoon” (of auto of …) en het “product” zorg. Bij een auto of een mobiele telefoon bestaat er een keuze voor het al dan niet afnemen van het product. Deze keuze kan steeds opnieuw gemaakt worden. Als ik een brede beurs heb kan ik bovendien een ander (beter?) product kopen dan wanneer ik een smalle(re) beurs heb. Gezonde mensen willen van alles, zieke mensen willen maar één ding.
Ik ben van mening dat zorg een basisbehoefte is en dat iedere burger daarbij recht heeft op hetzelfde “product”. Als je voorziet dat het leveren van dit “product” in de toekomst mogelijk onbetaalbaar wordt dan moet je je afvragen: wat is de doelstelling, welke problemen verhinderen op dit moment of in de nabije toekomst de realisatie van deze doelstelling en welke middelen heb ik of kan ik bedenken om deze problemen op te lossen.
In mijn ogen is het heilige geloof in alleen marktwerking niet voldoende; zie ook de reactie van Jacob van Lier (http://www.jacob-van-lier.nl/marketing/10-de-markt-en-de-overheid.html). Ik realiseer me dat dit nog steeds “de theorie” is. In de praktijk daar handen en voeten aan geven is een redelijke uitdaging…

@SvdW
U hebt een punt met uw opmerking over de ‘DOT’. Vanuit marketing oogpunt is het niet een goed idee om een nieuwe variant van een bestaande systematiek anders te gaan noemen. Daar gaat het verkeerde beeld vanuit. De auto is idd. wel een mooi voorbeeld van gereguleerde marktwerking die werkt. Immers de automobiel industrie heeft duidelijke regels; qua veiligheid, milieu, etc. waaraan zij moeten voldoen om een product op de markt te brengen. U hoeft als klant geen verstand van auto’s te hebben om vast te stellen of deze u veilig van a naar b zal brengen. Chinese en Indiase fabrikanten zijn niet toegelaten en moeten voor toelating eerst hun huiswerk overdoen. En u als klant en leek kunt toch heel goed een keuze maken ten aanzien van het automobiel dat het beste bij u past en welke, voor een passende prijs, aan uw behoeften zal voldoen. Dat zou u niet kunnen/willen als de kwaliteit, veiligheid en milieuprestaties van de auto alleen het diepste geheim van de fabrikant waren en dat u hem op zijn woord moest geloven dat het allemaal wel goed zit..
En vergis u niet; de automobiel industrie is misschien wel net zo hightech en kennisintensief als de zorg en risico’s op even en dood spelen daar ook een rol.
kortom de automobiel industrie is inderdaad een mooi voorbeeld van het feit dat gereguleerde marktwerking werkt..

In theorie is het simpel. De praktijk is vaak weerbarstiger. Voor zover ik weet werkt de DBC (Diagnose Behandel Combinatie) systematiek slecht. Er is alweer een nieuw systeem bedacht: DOT = DBC Op weg naar Transparantie. Welke patiënt (sorry, zorgconsument) weet waarvoor hij/zij betaald wanneer hij/zij een huisarts of specialist heeft bezocht? Rekeningen krijg je vaak niet te zien, die worden rechtstreeks door je zorgverzekeraar betaald. Vergelijk het met je auto die je naar de garage brengt maar je ziet geen rekening en wat er precies aan je auto is “versleuteld” weet je al helemaal niet.
Dat heilige geloof in “de marktwerking” vind ik een beetje naïef. Als je mensen een bepaalde opdracht meegeeft en je wilt daarna meten of die opdracht wel of niet gehaald is dan zijn mensen vaak heel creatief in het manipuleren van het meetsysteem en/of de meetgetallen. Ook bij het meetsysteem zelf kun je allerlei vraagtekens zetten. Hoe meet je “de kwaliteit van zorg”? Is een ziekenhuis waar jaarlijks 10 patiënten overlijden beter of slechter dan een ziekenhuis waar minder patiënten overlijden? Misschien zien ziekenhuizen zich dan genoodzaakt om bepaalde patiënten maar niet meer op te nemen of te behandelen. Want het behandelen van patiënten met een verhoogd risico zou wel eens een negatieve invloed op “de cijfers” kunnen hebben. Ik overdrijf misschien maar het recente voorbeeld uit het onderwijs van twee dyslectische jongens die op geen enkele school terecht konden (want ja, deze jongens hebben een negatieve invloed op de “prestatie indicatoren”) toont mijns inziens aan dat we erg voorzichtig moeten zijn met dit soort mechanismes.
Bovendien kost het bijhouden van al die “prestatie indicatoren” ook heel veel tijd en geld. Er zit natuurlijk ook een voordeel aan: het is goed voor de werkgelegenheid.

@Ton,
Dat is simpel: Wij hebben in Nederland gekozen voor de DBC systematiek (definitie in prijs + kwaliteit) ipv. de DRG systematiek (alleen prijsdefinitie), met als doelstelling om op objectieve kwaliteitsindicatoren te kunnen concurreren. Dan onstaat marktwerking zoals @ Marjo die beschrijft. Dat werkt tot nu toe nog niet zo omdat de marktmeester voor deze indicatoren nog niet functioneert.

Wie legt nou eens precies uit wat marktwerking in de zorg is. Nu is het een containerbegrip dat voor allerlei uitleg vatbaar is. Lees de VK van vandaag over wachtlijsten. Erg verhelderend, vooral omdat er veel stof tot nadenken wordt geleverd en geen oplossingen, want die bestaan niet of zijn zeer tijdelijk.

Zo worden de overheid en de markt een succesverhaal: http://www.jacob-van-lier.nl/marketing/10-de-markt-en-de-overheid.html

Alleen al het feit dat in een marktsysteem zowel de verzekeraar als de zorgondernemer winst willen maken is voor mij een reden om tegen marktwerking te zijn. De winst van verzekeraars en zorgondernemers is het verlies van de gebruikers.

als mensen nou eens zelf mogen kiezen, waar ze de zorg inkopen en de zorgverleners pas door de zorgverzekeraars betaald worden na toetsing van kwaliteit en tevredenheid bij de klant, dan zullen diegene, die slechte zorg leveren vanzelf afvallen en hoeven bij de zorgverzekeraars niet zo veel van die knappe, duurbetaalde koppen zich het hoofd te breken over welke onhaalbare eisen ze nu weer moeten stellen aan een zorgaanbieder. natuurlijk zullen er altijd een aantal basiseisen overeind blijven, maar voor de rest kan de klant goed zelf beoordelen. In het bedrijfsleven blijven op die manier ook de goeden overeind en vallen de slechten om.

Ik onderschrijf de argumenten van LV. Waar het om gaat is dat er een systeem wordt gehanteerd waarbij iedere burger waar voor zijn geld krijgt. Hoe je dat systeem noemt is vers 2. Persoonlijk zit ik niet te wachten op een jaarlijkse keuze van zorgverzekeraar waarbij ik “de markt op ga en die partij kies die voor mij het voordeligst is”. Na de invoering van de basisverzekering zijn er nogal wat fusies geweest bij de zorgverzekeraars. Je kunt je afvragen of dat “de marktwerking” ten goede is gekomen. Als het doel van een bepaalde speler is: “winst maken” dan is benadering anders dan wanneer het doel is: “optimale zorg”.

@LV
De stelling dat zorg zonder marktwerking beter,goedkoper is en leidt tot meer samenwerking is een gotspe. Geen marktwerking betekent slechts een monopolie (=100% marktaandeel) voor de gilden die de macht en het budget onderling verdelen tussen de Gildemeesters en Gildeknechten. Die mooie oude tijd, maar aantoonbaar niet goedkoper, niet transparant en niet goed voor de patient.
Mooi manifest van TiaMimbas.

Waarom geen marktwerking in de zorg.
Er is een verschil tussen het product zorg en het product ‘mobiele telefoon’.
Machtsverhoudingen in een zorgmarkt zijn te snel gevaarlijk uit balans.
1. Marktwerking is onwenselijk wanneer het product een basisbehoefte is en voor een ieder toegankelijk dient te zijn. Sommige zaken zijn nu eenmaal niet kosten effectief en zullen in een vrije markt niet of slecht beschikbaar worden, voor hen die het niet (meer) kunnen betalen.
2. Marktwerking werkt alleen als er een keuze bestaat voor het al dan niet afnemen van het product en dat de keuze over eenzelfde product steeds opnieuw gemaakt kan worden. Als patient is dit niet zo. Je hebt tenslotte maar één leven. Ook het besef van een slecht gekozen verzekering komt in praktijk meestal te laat, namelijk op het moment dat je de zorg nodig hebt.
3. De rol van de verzekeraars in het bepalen wat ‘kwaliteit’ en wat ‘noodzakelijke’ zorg is, is ongewenst wegens de ongebalanceerde verstrengeling van belangen. Het onpersoonlijke, financieel belang van een private onderneming komt nu veel te dichtbij. Soms is een mens tussen zes plankjes nu eenmaal kosten effectiever dan het redden van een mensenleven, zoals in de film ‘Sicko’ van Michael Moore wordt uitgelicht.
4. De posities en de machtsverhoudingen in de huidige zorgmarkt zijn gevaarlijk uit balans. Momenteel zijn er door fusies slechts enkele verzekeraars op de markt en de verzekeraars krijgen steeds meer verregaande bevoegdheden van de Minister.
5. De extra kosten, die marktwerking nu met zich meebrengt, marketing/ reclame, bedrijfsstrategie, extra bureaucratie t.b.v. overheid en verzekeraar moeten uit hetzelfde zorgbudget komen en gaan dus ten koste van het geld voor de echte zorgverlening.
6. Voor de zorg is samenwerken beter dan concurreren. Het was in de geneeskunde altijd een goed gebruik om in belang van de patient voor bepaalde zaken door te verwijzen naar een meer gespecialiseerde collega, bijvoorbeeld naar de ‘academie’. Daarnaast was er geen belemmering om ‘uitvindingen’, weetjes en handige tools met elkaar te delen. Het vernoemen van de procedure naar de ‘uitvinder’ was al voldoende credit. Nu zijn we allemaal kennelijk concurrenten van elkaar.
Met de eigen bijdrages en risico’s en het beperken of zelfs afschaffen van vergoedingen (slaapmiddelen, maagzuurremmers, tandheelkundige zorg etc.) krijgt de burger met de invoering van de marktwerking feitelijk steeds minder waar voor zijn geld, wat in wezen hetzelfde betekent als een forse premiestijging.
Marktwerking is leuk voor luxe, onverzekerde zorg. Voor de basiszorg is het middel marktwerking én het verschuiven van de regie naar een private onderneming als de verzekeraar erger dan de kwaal. Basiszorg moet voor een ieder beschikbaar blijven en derhalve worden aangemerkt als een sociale verzekering, in casu in handen van de overheid en zorgverleners.