HartingBank staat als zorghulpmiddelenspecialist midden in de zorg. Uit de praktijk wisten ze dus al dat slaapproblematiek onder bewoners veel zorgmedewerkers bezighoudt. Om het gevoel te vatten in concrete cijfers, liet het DirectResearch onderzoek doen onder ergotherapeuten, fysiotherapeuten, zorgmanagers en verpleegkundigen.

Slaaptekort

De resultaten van het onderzoek onderstrepen wat HartingBank al vermoedde: liefst 70% van de zorgprofessionals denkt dat veel bewoners in zorginstellingen slaapproblemen hebben. Dat merken ze vooral aan de mentale (87%) en lichamelijke (86%) gezondheid van de bewoners. Recent onderzoek van het Erasmus MC onderschrijft die vermoedens: twee op de drie ouderen met een verstandelijke beperking die in een zorginstelling wonen, slapen te kort of vinden doorslapen moeilijk.

Moe wakker worden

Naast te weinig nachtrust, slaapt een deel van de bewoners in zorginstellingen juist te veel. Hoe dat zit, weet arts verstandelijk gehandicapten en slaapexpert Annelies Smits: “Bewoners liggen soms 12 uur op bed, terwijl 7,5 slaap voor de meeste volwassenen voldoende is. Wie veel meer slaapt, verspreidt zijn slaap over meer uren. Je verliest dan je diepe slaap en wordt moe wakker”. Smits is verbonden aan slaapcentrum SEIN en adviseert samen met HartingBank hoe de zorg slaap prominenter op de kaart kan zetten.

Het onderzoek van DirectResearch laat zien dat twee derde van het zorgpersoneel zich zorgen maakt over de kwaliteit van de slaap van bewoners. Smits vindt die zorgen terecht: “Slecht slapen is van invloed op hoe de cliënten zich overdag voelen: moe en prikkelbaar. Geagiteerde bewoners hebben op hun beurt weer meer zorg nodig.”

Prettige slaapkamer

Volgens Smits is de oorzaak van slecht slapen soms een slaapziekte als slaapapneu of rusteloze benen. “Maar de meeste slaapproblemen hebben hun oorzaak in de omgeving”, benadrukt ze. Van een fijn bed tot een prettige donkere kamer dragen bij aan een goede nachtrust, net als een dagprogramma en bedtijden die aansluiten op de behoeften van de bewoner. Uit het onderzoek blijkt dat zorgverleners al grotendeels bekend zijn met de factoren die de kwaliteit van slaap beïnvloeden. Ze noemen comfortabel liggen, beweging gedurende de dag en een prettige slaapomgeving als de top-3 van belangrijkste factoren. Dat het biologische ritme, de temperatuur en een slaapziekte ook de kwaliteit van slaap beïnvloeden, is minder bekend onder het zorgpersoneel.

Slaap is hip

Smits merkt in de praktijk dat de relatie slapen en gezondheid steeds meer aandacht krijgt bij zorginstellingen. Ze ziet dat steeds meer zorginstellingen investeren in gespecialiseerde slaapteams. Ook het onderzoek onderschrijft de toegenomen aandacht voor slaap in de zorg. Bijna driekwart van de zorgverleners is van mening dat de kwaliteit van slaap één van de belangrijkste factoren is als het gaat om de gezondheid van de bewoners. Smits: “Het besef komt dat zorg een 24-uurs verhaal is. Wat je overdag doet, beïnvloedt de nacht – en andersom.”

Kennisdeling

Hoewel het kennispeil rond slaapproblematiek stijgt, blijkt dat twee derde van de ondervraagde zorgverleners behoefte heeft aan kennisdeling op dit vlak. Trainingen worden vaak genoemd als belangrijk middel om de slaapkennis op te vijzelen. Een kleine meerderheid (52%) denkt dat innovatieve producten kunnen helpen de slaapproblemen in de zorg te verlichten. Een slim bed, intelligent matras of knuffelbare slaaprobot zijn manieren om de slaap beter te monitoren of comfortabeler te maken.

Slaaprichtlijn

HartingBank wil in die behoeften voorzien en levert een breed assortiment aan ‘zorgtech’ die de nachtrust verbeteren. Liefst 65% van de geïnterviewden vindt specialistische kennis over slaapproblematiek belangrijk in de keuze voor een aanbieder. HartingBank is bovendien een groot voorstander van de nieuwe landelijke Richtlijn Slaapproblemen, die dit najaar geïntroduceerd wordt door overheidsinstantie SKILZ. Die richtlijn helpt zorgpersoneel inclusief artsen en gedragsdeskundigen inzichtelijk maken welke slaapproblemen er kunnen zijn en wat je er aan kunt doen. “Het is een algemene wegwijzer, gekoppeld aan concrete checklists”, zegt Smits. Smits is als somnoloog nauw betrokken bij de totstandkoming van die richtlijn. Wat slaap betreft, wordt de zorg nu echt wakker.