Zorgverzekeraars zien zich gedwongen actiever te worden op het gebied van zorgbemiddeling. Opvallend is dat ze de bemiddeling overlaten aan zorgaanbieders, die vervolgens ook de behandeling naar zich toe kunnen trekken. Een van die wachtlijstscreeners op het gebied van adhd-diagnostiek is iPractice.
Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht, maar hebben
Dhr Coppens, mevr Gramberg en mevr Verlee doen gedurfde uitspraken over deze groep mensen met ADHD-gerelateerde klachten. CBS data tot en met 2021 laat zien dat het aantal ADHD-diagnoses sinds 2015 vrijwel gelijk is gebleven. (https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84857NED/table?dl=914DA) . Er is dus geen sprake van opwaartse trend van het aantal patiënten met een ADHD zorgvraag.
De stijging van het aantal patiënten dat zich bij CZ meldt voor zorgbemiddeling tussen april en augustus is uiteraard nog geen trend. In april zullen nog maar weinig zorgaanbieders hun gehele zorgbudget voor het jaar ingevuld hebben. Dat dit in augustus wel het geval is, duidt erop dat CZ onvoldoende zorg ingekocht heeft.
Het zou dhr Coppens, mevr Gramberg en mevr Verlee sieren om (eventueel in de comments hier) met data aan te tonen dat er daadwerkelijk sprake is van een ‘trend’ waarin volwassenen ‘zichzelf met behulp van filmpjes op TikTok en Instagram labelen met adhd.’ De historische data lijkt deze statements in ieder geval niet te ondersteunen en deze patiëntengroep lijkt dan ook onterecht in diskrediet te worden gebracht.
De door VGZ en CZ geboden ‘oplossing’ baart ernstige zorgen: iPractice geeft zelf aan de diagnose ADHD niet te kunnen stellen maar zegt wel een behandelaanbod te hebben voor ADHD. Hier wordt dus behandeling aangeboden zonder de vereiste gedegen diagnostiek naar ADHD. Dit is vanuit medisch ethisch perspectief verwerpelijk. Als je naar een oncoloog moet met de vraag of je kanker hebt, dan is een screeningslijst en een gesprekje met de verpleegkundige niet wat je verwacht; dan zie je de specialist (oncoloog) zelf omdat die opgeleid is de diagnostiek lege artis uit te voeren. Pas na het stellen van de juiste diagnose wordt het behandelplan opgesteld.
De kennis van mevr Gramberg van iPractice mbt ADHD-zorg lijkt daarnaast beperkt. Zowel de Nederlandse Zorgstandaard ADHD alsmede de wereldwijd gedragen wetenschappelijke consensus (zie o.a. ‘The World Federation of ADHD International Consensus Statement: 208 Evidence-based conclusions about the disorder’) gaan uit van combinatie van psycho-educatie, medicatie en vaardigheidstraining/cognitieve therapie als meest efficiënte behandelwijze.
In het licht van bovenstaande lijken CZ en VGZ iPractice te gebruiken om te bezuinigen op GGZ-zorg. Hun verzekerden die door hun huisarts verwezen zijn voor adequate diagnostiek en behandeling van ADHD door de gespecialiseerde (2e lijns) zorgaanbieder, wordt hiermee een ondermaats en onbewezen alternatief zorgaanbod aangeboden. De kans is daarmee groot dat deze verzekerden (nog) geen adequate zorg ontvangen en zo langer met klachten rond blijven lopen met alle (persoonlijke en maatschappelijke) schade van dien, waaronder: een hogere kans op middelenmisbruik, criminaliteit en falen in studie en werk. Deze maatschappelijke lasten zijn lang en breed aangetoond en onderzocht: ‘A systematic review of seven European studies of hundreds of thousands of participants estimated total ADHD-related costs in the Netherlands as €9860 to €14,483 per patient per year, with annual national costs more than €1 billion’. (‘The World Federation of ADHD International Consensus Statement’).
Het lijkt de hoogste tijd dat de NZa nadrukkelijk gaat meekijken en handhaven bij het invullen van de zorgplicht door zorgverzekeraars zoals CZ en VGZ. De kwetsbare groep GGZ-patiënten lijkt ook hier de dupe te worden van kortzichtig financieel beleid. Er lijkt daarbij sprake te zijn van ‘goedkoop is duurkoop’ waar we als maatschappij de lasten van dragen.
Weer de zoveelste pleister op de zwerende wond. Deze wachtlijstbemiddeling zal zeker zijn vruchten afwerpen tot dat de omzetbudgetten bij al deze geselecteerde zorgaanbieders bereikt zijn. En dan groeien de wachtlijsten weer en staan mensen weer 6 tot 12 maanden in de wacht waardoor de klachten alleen maar toenemen en de problematiek verergert.
Ik blijf verkondigen dat het afschaffen van de omzetplafonds in de GGZ dé manier is om de wachtlijsten te verkorten, want als zorgaanbieders zorg kunnen leveren naar capaciteit neemt de behandelcapaciteit met 20% tot wel 40% toe, neemt het werkplezier ook toe bij de behandelaren waardoor ze behouden blijven voor de zorg. Nu leveren gecontracteerde GGZ zorgaanbieders zorg met de rem er op.