Duurzaamheid

Ziekenhuiszorg
Radboudumc-bestuursvoorzitter Bertine Lahuis en intensivist Hugo Touw

Bertine Lahuis: ‘Er valt veel te winnen in het doorbreken van gewoontes’

Met Cathy van Beek in de voorhoede startte Radboudumc twaalf jaar geleden haar groene reis. Inmiddels zijn de CO2-doelstellingen voor 2030 gehaald. Next stop: duurzaamheid inbouwen in alle zorgpaden. “Duurzaamheid is geen apart hoofdstuk, maar moet een dagelijks onderdeel van onderwijs, onderzoek en zorg zijn”, vertellen bestuursvoorzitter Bertine Lahuis en intensivist Hugo Touw.
Duurzaamheid

Vijf tips voor gezondere mensen en minder voedselverspilling

Minder vlees is beter voor mens, dier én planeet. Tegelijkertijd verspilt de zorg zo’n 200 miljoen euro aan ingekocht voedsel per jaar. In deze aflevering van Groene Rakkers: vijf voorbeelden hoe je minder verspilling en meer gezondheid bereikt.
Kwaliteit
Panelsessie over duurzame en gezonde voeding tijdens het Groene Zorg Festival

Plantaardig eten in de zorg: ‘Gewoon doen’

De beweging naar gezondere, plantaardige voeding is eenvoudiger dan het lijkt. Dat vertellen gedragswetenschapper Meintje van Dijk, milieucoördinator Dianne de Wild en Wendy Walrabenstein, econoom, diëtist en promovenda, tijdens het Groene Zorg Festival. Zij delen concrete acties voor minder verspilling en CO2-uitstoot en meer gezondheidswinst.
Duurzaamheid
Medicijnen

‘Sta stil bij elke pil’

Nederland gooit per jaar ruim 100 miljoen euro aan ongebruikte medicijnen weg. Tegelijkertijd belandt jaarlijks zo’n 190 ton aan medicijnresten en 30 ton contrastmiddelen in het oppervlaktewater. In Groene rakkers deelt Zorgvisie voorbeelden die beter zijn voor het milieu en de portemonnee. Deze keer: vijf manieren om medicatieverspilling te voorkomen.
Gezonde Voeding

Dankzij deze simpele aanpassing gooit het LUMC 60 procent minder voedsel weg

De zorg gooit jaarlijks zo’n 200 miljoen euro aan ingekocht voedsel weg. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) introduceerde het Chef’s Menu en een slimme weegschaal om te verspilling aan te pakken. De werkwijze levert 60 procent minder voedselverspilling op en een jaarlijkse kostenbesparing van 118.500 euro. “Het is een kwestie van monitoren, gezond verstand en aanpassen”, vertelt Elly Baak, teamleider voeding.
Preventie
Portretfoto van Daphne Raad

‘De scheve budgetverdeling tussen curatie en preventie is belachelijk’

Leefstijladviezen zijn vaak streng, saai en ineffectief. Dat moest anders, vond arts-onderzoeker Daphne Raad (27). Om mensen te stimuleren gezonder oud te worden, startte ze het Lowlands-experiment; een interactieve ervaring waarbij mensen hun oudere ik ontmoeten. “Ik voel de verantwoordelijkheid om in mijn witte jas een tegengeluid te laten horen”, vertelt Raad in deze aflevering van Jong Talent.
Preventie
Leefstijlgeneeskunde

‘Artsen moeten leefstijl promoten in plaats van pillen voorschrijven’

Rob Baan, hightech-teler van microgroenten, wil van Nederland de gezondste delta ter wereld te maken. Daarvoor voert hij onder meer een rechtszaak tegen de overheid en breekt hij een lans voor de rol van preventie in de gezondheidszorg. “Op de ene plaats wordt iemand gedotterd terwijl in de kiosk mensen worden vergiftigd met een frituurhap.” 
Duurzaamheid
Marina Eckenhausen IGJ

Marina Eckenhausen over duurzame zorg: ‘Het kan ook veilig met minder’

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zet duurzaamheid hoog op haar agenda. Marina Eckenhausen, inspecteur-generaal, en Karin Wolfard, projectleider duurzame zorg, vertellen hoe zij duurzaamheid willen faciliteren en toetsen.
Preventie
Koffie

Groene zorg is meer dan groene koffie

Naast het vergroenen van zorg en preventie, zullen we verder moeten transformeren, schrijven Hugo Touw, Tim Stobernack en Jan Kremer. Welke testen en behandelingen gaan we niet meer uitvoeren? Welke innovaties hebben we nodig en welke roepen we een halt toe?
Duurzaamheid
Voorzorg 47 Rat Duurzaamheid

Podcast: Zorgsector is vervuilender dan luchtvaart

Wat hebben op hol geslagen vissen met de zorgsector te maken? En wat zijn veelgehoorde tips en best practices in de zorg om met duurzaamheid aan de slag te gaan? Zorgvisie-redacteur Laura van Elst vertelt over de niet te stoppen groene beweging in de podcast Voorzorg.

Over duurzaamheid

Maatschappelijk verantwoord zorg aanbieden

Bij het thema duurzaamheid in de context van gezondheidszorg kun je denken aan uiteenlopende zaken. Tegengaan van verspilling in de zorg, omgaan met medisch afval, energieneutraal bouwen, levensbestendig wonen, flexibel en dus toekomstbestendig zorgvastgoed, duurzaam personeelsbeleid, duurzame voeding en ‘healing environment’ zijn ontwikkelingen die geassocieerd worden met duurzaamheid in de gezondheidszorg.

Lees meer

Al deze vormen van duurzaamheid zijn te scharen onder de term maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verbeteringen op het gebied van duurzaamheid in deze brede betekenis van het woord leiden niet alleen tot kostenbesparingen, maar ook tot meer kwaliteit van zorg en dus tevredenheid onder cliënten en medewerkers.

Verspilling in de gezondheidszorg

Alleen al door verspilling tegen te gaan, verbetert een zorgorganisatie haar duurzaamheid, realiseert besparingen en bevordert het welzijn van haar cliënten. Een belangrijk onderwerp is medicatie. In ieder medicijnkastje bevindt zich wel een bijna volle tube zalf of halfvolle pillenstrip die daar vaak blijft liggen tot de houdbaarheidsdatum ruim overschreden is. Begin 2017 bleek uit onderzoek van de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen en apothekersorganisatie KPMG voor Omroep Max dat huisartsen en apotheken overgebleven medicatie soms ter beschikking stellen aan patiënten met een krappe portemonnee. Ook overbehandeling, onnodige röntgenfoto’s en mri-scans vormen een bron van verspilling en ongewenste belasting van de patiënt of cliënt.

Duurzame afvalverwerking

Zorginstellingen, laboratoria en apotheken produceren grote hoeveelheden afval. Deels is dat gevaarlijk afval oftewel specifiek ziekenhuisafval (sza) dat alleen door vergunninghouders mag worden beheerd. Ook voor het als afval de zorginstelling verlaat, is het werken met gevaarlijke stoffen een belangrijk aspect van duurzame bedrijfsvoering. Verder worden in zorginstellingen natuurlijk grote hoeveelheden wegwerpmateriaal gebruikt; denk alleen al aan incontinentiemateriaal. Verschillende bedrijven hebben zich gespecialiseerd in de duurzame verwerking van dat afval.

Duurzaam (ver)bouwen

In 2020 moeten alle lidstaten van de Europese Unie eisen geformuleerd hebben voor het energiegebruik van nieuwe gebouwen. Met het oog daarop heeft SBRCURnet, het kennisnetwerk voor de bouw, de nZEB-tool om een nearly Zero Energy Building te realiseren. Ook zorginstellingen, die doordat ze 24/7 in bedrijf zijn veel energie gebruiken, zullen aan deze eisen moeten voldoen. Begin dit jaar bracht de Technische Universiteit Eindhoven een rapport uit over het project nZEB Hospital Buildings dat zij samen met Royal HaskoningDHV uitvoert. Als de energieprijzen stijgen, gaat duurzaamheid bovendien hand in hand met een directe besparing in de kosten. Bij nieuwbouw en renovatie zijn vele mogelijkheden voorhanden. Verschillende partijen bieden ondersteuning en advies. Zo heeft stichting Urgenda verschillende initiatieven ontwikkeld om de zorg te verduurzamen. Het Kenniscentrum Wonen-Zorg van Aedes-Actiz heeft het programma Duurzaam Thuis ontwikkeld om renovaties te bevorderen die een woning tegelijkertijd energieneutraal als levensbestendig maken. Het Milieuplatform Zorg, branchevereniging van intramurale zorginstellingen voor kennisuitwisselingen en kennisopbouw voor een duurzame bedrijfsvoering, stelt een tool ter beschikking om te meten hoe goed een zorginstelling scoort op duurzaamheid: de milieuthermometer. Ook stichting Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen, heeft twee tools ontwikkeld voor het meten van duurzaamheid: MVO-balans (gratis) en de Milieubarometer (gratis proefjaar). Daarnaast zijn er adviesbureaus die zich gespecialiseerd hebben in verduurzaming van zorgvastgoed.

Duurzame bedrijfsvoering

De stichting MVO Nederland heeft als missie bedrijven en organisaties te inspireren om samen ‘klimaatneutrale, circulaire en inclusieve bedrijfsmodellen’ te realiseren. De stichting heeft een apart netwerk voor de zorg MVO Netwerk Zorg dat met bijeenkomsten, een kennisdossier en allerlei andere initiatieven de sector helpt bij duurzaamheid.

Duurzaam personeelsbeleid

De personeelstekorten in de zorg versterken het belang van duurzaam personeelsbeleid. De brancheorganisaties besteden hier dan ook aandacht aan. Zo biedt Actiz haar leden de hr-tool Seniorkracht voor duurzaam inzetbaarheidbeleid en organiseerde de VGN verschillende webinars voor strategisch personeelsbeleid. Ook de CNV draagt haar steentje bij met haar initiatief Sterk in je werk, zorg voor jezelf.

Duurzame voeding

Stichting Diverzio is een van de partners van MVO Nederland Netwerk Zorg en bevordert de inkoop van duurzaam geproduceerd eten en drinken in de sectoren zorg en welzijn, overheid en onderwijs. Ook is er tegenwoordig veel aandacht voor het tegengaan van voedselverspilling. Een van de voorlopers op dit gebied is de Maartenskliniek.

Uitgelicht congres

Wendbaar projectmanagement in complexe omgevingen